အဆိုပါ ေက်းရြာတြင္ ေသာက္သံုး ေရကန္မ်ား ခန္းေျခာက္ ေနသည္မွာ တလနီးပါး ရွိေနၿပီ ျဖစ္သည္။ ေနအပူရွိန္ ျပင္းလာ သည္ႏွင့္ အမွ် ေသာက္သံုး ေရသည္ ပဲခူးတိုင္း အတြင္းရွိ ေက်းရြာမ်ား အတြက္ ေရႊထက္ပင္ တန္ဖိုးႀကီး ေနသည္။“ေရလာလွဴတဲ့ ကားေတြလာမွ ေရ၀၀ ေသာက္ရတာ၊ ေရ၀၀ မေသာက္ရတာ ေတာ္ေတာ္ ၾကာၿပီ” ဟု ပဲခူးတိုင္း ရွမ္းရြာႀကီး ေက်းရြာတြင္ ေနထိုင္ေသာ အသက္ ၉ ႏွစ္အရြယ္ ကေလး တဦးက ေရလာလွဴ ေနေသာ ကားေပၚမွ ေရမ်ားကို ဇလံုျဖင့္ ခံယူရင္း ဆိုသည္။
ပဲခူးတိုင္းအတြင္းရွိ ေက်းရြာ ၃၀ ေက်ာ္ရွိ ေသာက္သံုးေရကန္မ်ား ခန္းေျခာက္လာသည့္အျပင္ ေရတြင္းမ်ား၊ တုံကင္မ်ားတြင္ ေရခ်ိဳမထြက္ေတာ့ဘဲ ေရငန္မ်ားထြက္လာေသာေၾကာင့္ ေသာက္ေရႏွင့္ သံုးေရအခက္အခဲျဖစ္ပြားေနရသည္။
ပဲခူးၿမိဳ႕ေပၚမွ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္မ်ားစြာက ေသာက္သံုးေရအခက္အခဲျဖစ္ေသာေက်းရြာမ်ားသို႔ ေန႔စဥ္ေသာက္သံုးေရ ကားအစီး ၂၀ ေက်ာ္ လာေရာက္ လွဴဒါန္းေသာ္လည္း ေက်းရြာမ်ားအတြင္းရွိ အိမ္ေျခႏွင့္ လူဦးေရ မ်ားျပားမႈေၾကာင့္ ေလာက္ငျခင္း မရွိ ျဖစ္ေနေၾကာင္း ပဲခူးၿမိဳ႕ေပၚေန ေရေန႔စဥ္လွဴဒါန္းသူ တဦးက ေျပာသည္။
“ေရေတြ မသန္႔ေတာ့ ၀မ္းပ်က္၀မ္းေလွ်ာေတြျဖစ္တယ္၊ လူေတြ ေရ၀၀မေသာက္ရေတာ့ လူေတြ ဒုကၡေရာက္ေနၾကတာေပါ့။ ေရက တေနရာတည္းမွာ အခက္အခဲျဖစ္ၿပီး ဒီေ၀ဒနာေတြကလည္း ဒီေနရာ တေနရာတည္းမွာ ျဖစ္ေနတာမဟုတ္ဘူး။ ျမန္မာႏိုင္ငံ အႏွံ႔အျပားမွာ ျဖစ္ေနတာ” ဟု ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ ေရအခက္အခဲျဖစ္ပြားေနေသာ ၿမိဳ႕မ်ားသို႔ ေရသြားေရာက္လွဴဒါန္းေနေသာ အဖြဲ႕ တခုမွ အသက္ ၂၄ ႏွစ္အရြယ္ ကိုေအာင္ေမာ္ကဆိုသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းရွိ ရန္ကုန္တိုင္း၊ မႏၱေလးတိုင္း၊ ပဲခူးတိုင္း၊ ဧရာ၀တီတိုင္း၊ မြန္ျပည္နယ္ႏွင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္စေသာ ျပည္နယ္ႏွင့္ တိုင္းမ်ားတြင္ ေသာက္သံုးေရ အခက္အခဲကို ဆိုးရြားစြာ ခံစားေနရသည္ဟု သိရသည္။
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္း အခ်က္အခ်ာက်ေသာ ၿမိဳ႕နယ္ ၆ ၿမိဳ႕နယ္တြင္ ေသာက္ေရ အခက္အခဲ မျဖစ္ပြားေသာ္လည္း လွ်ပ္စစ္မီး ပံုမွန္ မလာမႈေၾကာင့္ သံုးေရ အခက္အခဲႏွင့္ ရင္ဆိုင္ေနရသည္။
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လယ္ရွိ အထပ္ျမင့္ တိုက္ခန္းမ်ားတြင္ ေနထိုင္သူမ်ားသည္ ညစဥ္ သန္းေခါင္ေက်ာ္ခန္႔တြင္ တိုက္ေအာက္ရွိ ေရေမာ္တာမ်ားကို ေရခ်ဴရင္း “ ေမာ္တာဖြင့္လိုက္ေတာ့ ေရတက္လား” ဟူ၍ ေအာ္ၾကရသည္။ ထိုေအာ္သံမ်ားမွာ တညထက္ တည ပိုမို ဆူညံ က်ယ္ေလာင္လာသည္။
ထိုသို႔ ေရတင္ရင္း ေရမတက္ပါက “ အထပ္နိမ့္ဆိုၿပီး တေယာက္တည္း ေရယူမေနနဲ႔၊ ေမာ္တာေလး ဘာေလး ပိတ္ေပးဦး” ဆိုေသာ အေပၚထပ္၊ ေအာက္ထပ္ ရန္ျဖစ္သံမ်ားကလည္း တေန႔ထက္တေန႔ ပိုမိုၾကားလာရသည္။
“မီးလာတဲ့အခ်ိန္ ေရေစာင့္တင္ရေတာ့ မအိပ္ရတဲ့ ညေတြမ်ားၿပီး လူေတြက်န္းမာေရး ထိခိုက္လာတယ္။ ၿမိဳ႕သစ္ေတြမွာဆို ေန႔တိုင္း ေရ၀ယ္သံုးေနရတယ္” ဟု ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ေက်ာက္တံတားၿမိဳ႕နယ္တြင္ ေနထိုင္သူတဦးက ဆိုသည္။
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တဘက္ကမ္းရွိ ဒလ၊ ဆိပ္ႀကီးခေနာင္တုိ၊ လႈိင္သာယာႏွင့္ ေတာင္ဒဂံု၊ ေျမာက္ဒဂံုစေသာ ၿမိဳ႕သစ္ ေဒသမ်ားတြင္လည္း ေသာက္သံုးေရ အခက္အခဲမ်ား ေန႔စဥ္ ႀကံဳေတြ႕ေနရသည္။
“ပိုက္ဆံရွိရင္ေတာင္ ေရ၀ယ္သံုးလို႔မရဘူး။ ဒီမွာ ေရေသာက္စရာမရွိလို႔ သံုးေရေတြကို ေက်ာက္ခ်ဥ္စိမ္ ေသာက္ေနၾကတယ္” ဟု ဆိပ္ႀကီး ခေနာင္တုိၿမိဳ႕တြင္ ေနထိုင္ေသာ အသက္ ၄၅ ႏွစ္အရြယ္ ေဒၚခင္ေမက ေရလာလွဴေနသည့္ ေရကားရွိရာသို႔ အလ်င္စလိုသြားရင္း ဆိုသည္။
ယခင္ႏွစ္မ်ားက ေႏြရာသီတြင္ ေသာက္သံုးေရကန္မ်ား ပိုမိုခန္းေျခာက္ေလ့ရွိၿပီး ေရရွားပါးေသာ္လည္း ယခုႏွစ္ေလာက္ ေရခက္ခဲမႈ မျဖစ္ပြားေၾကာင္း၊ ယခုႏွစ္တြင္ အပူရွိန္ျမင့္မားလ်က္ရွိၿပီး မိုးအ၀င္ေနာက္က်ေသာေၾကာင့္ ေသာက္သံုးေရ အခက္အခဲ ျဖစ္ပြားရေၾကာင္း ၎ကေျပာသည္။
“ရြာက ကန္ေတြမွာ ေရကုန္ခါနီးဆို အရင္ႏွစ္ေတြက မိုးရြာလိုက္ေတာ့ အဆင္ေျပတယ္။ အခု မိုးကလည္း မရြာတဲ့ အျပင္ အပူရွိန္ျမင့္ေတာ့ ကန္ေတြက ျမန္ျမန္ခန္းေျခာက္ကုန္တယ္။ ေရ တခြက္ကို မိသားစုေတြ တေယာက္ နည္းနည္း ေသာက္ေန ရတယ္” ဟု ဒလၿမိဳ႕နယ္တြင္ ေနထိုင္သူ တဦးက ဆိုသည္။
ေရအခက္အခဲ ျဖစ္ပြားေနေသာ ေနရာမ်ားသို႔ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားက တပိုင္တႏိုင္ ေရ လွဴဒါန္းမႈမ်ား ျပဳလုပ္ ေနေသာ္လည္း ေသာက္သံုးေရ လံုေလာက္ျခင္း မရွိေသးေၾကာင္း ၾကားသိရသည္။
ေသာက္သံုးေရ အခက္အခဲဲ ျဖစ္ပြားေသာ ေက်းရြာမ်ားတြင္ ေငြေၾကးခ်ိဳ႕တဲ့ေသာ အေျခခံ လူတန္းစားမ်ား ေနထုိင္ၾကသျဖင့္ ေသာက္ေရ၊ သံုးေရကို ဝယ္ယူ မသံုးစြဲႏုိင္ၾကေပ။
“တစ္ေန႔ကို သံုးေရ က်ပ္ ၁၅၀၀ ဖိုးေလာက္ ၀ယ္သံုးမွ မိသားစုေလာက္ငတယ္ေလ။ စားစရိတ္ထက္ ေရအသံုးစရိတ္ ပိုႀကီးေနေတာ့၊ ေရလည္း ၀ယ္မသံုးႏိုင္ေတာ့ဘူး” ဟု ေတာင္ဒဂံုၿမိဳ႕နယ္တြင္ ေနထိုင္ေသာ ပန္းရံ လုပ္သားတဦးက ဆိုသည္။
ယခုႏွစ္ မုတ္သုန္ အ၀င္ေနာက္မႈေၾကာင့္ အပူပိုင္း ဇုန္မ်ားတြင္လည္္း ေသာက္ေရႏွင့္ သံုးေရ အခက္အခဲ ယခင္ႏွစ္မ်ား ကထက္ ပိုမိုဆိုးရြားစြာ ခံစားေနရေၾကာင္း အပူပိုင္းဇုန္သို႔ အလုပ္ႏွင့္ ယာယီသြားေရာက္ခဲ့ေသာ NGOတခုမွ ၀န္ထမ္းတဦးက ေျပာသည္။
“အခု အညာမွာ ေရဆိုလို႔ မူးရင္ေတာင္ ရွဴစရာမရွိဘူး။ က်ေနာ္ အညာသြားတာ ႏွစ္ပတ္လံုးေရမခ်ိဳးခဲ့ရဘူး။ သူတို႔ကလည္း ထမင္း ႀကိဳက္သေလာက္စားပါ ေရေတာ့ မေပးဘူးတဲ့” ဟု သူက ေျပာျပသည္။
မႏၱေလးတိုင္းအတြင္း ေနထိုင္သူတဦးကလည္း ၎ေနထိုင္ရာ ေက်းရြာတြင္ ေရအခက္အခဲ ႀကံဳလာရသျဖင့္ ေရေလွာင္ဆည္မ်ား ထံမွ ေရေဖာက္ခ်ေပးရန္ သြားေရာက္ေျပာဆိုရေၾကာင္း၊ အဆိုပါ ေရေလွာင္ဆည္မ်ားတြင္လည္း ေဖာက္ခ်ေပးစရာ ေရ မရွိ ေတာ့ေၾကာင္း ရွင္းျပသည္။
ေသာက္သံုးေရ အခက္အခဲမ်ားေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအႏွံ႔အျပားတြင္ ေနာက္ဆက္တြဲ ဆိုးကိ်ဳးကိုလည္း စတင္ခံစားလာရသည္။
“ေသာက္ေနတဲ့ေရေတြက မသန္႔ေတာ့ ကေလးေတြ ၀မ္္းပ်က္ ၀မ္းေလ်ာေတြျဖစ္ေနၾကတယ္။ တခ်ိဳ႕ကေလးေတြဆို ေသကုန္တယ္” ဟု ပဲခူးတိုင္း ကလိ ေက်းရြာတြင္ေနထိုင္သူ တဦးက ေျပာသည္။
နာဂစ္ဆိုင္ကလုန္း မုန္တိုင္းဒဏ္ကို ခံစားခဲ့ရေသာ ဧရာ၀တီတိုင္းအတြင္းရွိ လပြတၱာ၊ ဘိုကေလး၊ ေဒးဒရဲ၊ ငပုေတာ၊ ဖ်ာပံု စေသာ ေဒသမ်ားတြင္လည္း ေရခ်ိဳျပတ္လပ္မႈႏွင့္ ႀကံဳေတြ႕ေနရသည္။
အဆိုပါ ေဒသမ်ားရွိ ရြာတရြာတြင္ ေသာက္သံုးေရကန္ ပ်မ္းမွ် ၇ ကန္လွ်င္ ၅ ကန္ႏႈန္းခန္႔မွာ ေရငန္ဝင္၍ ပ်က္စီးခဲ့ၿပီး လက္ရွိ အခ်ိန္တြင္ ေသာက္သံုးေရကန္ အားလံုးနီးပါး ျပန္လည္ျပဳျပင္ႏိုင္ျခင္း မရွိေသးေၾကာင္း ေဒသခံမ်ားထံမွ သိရသည္။
ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး ကာလတြင္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားစြာက ေသာက္သံုးေရ အခက္အခဲ ေျဖရွင္းေပးမႈမ်ား ရွိေသာ္လည္း ယခုကာလတြင္ ေသာက္သံုးေရ မေလာက္ငမႈမ်ားရွိေၾကာင္း သိရသည္။
“ေရကန္ေတြ ျပန္တူးတယ္၊ မေအာင္ျမင္ေတာ့တာ။ ရြာတရြာမွာ ၅ ကန္ရွိရင္ ၂ ကန္ေလာက္ပဲ ျပန္ေကာင္းေတာ့တယ္။ ေႏြရာသီဆိုရင္ ဒီ ၂ ကန္နဲ႔ လံုး၀မေလာက္ဘူး။ ကန္ေတြ ေရခန္းေျခာက္ကုန္တယ္။ တေန႔ကို ပုိက္ဆံ ၁၀၀၀ ရွာဖို႔ ခက္ရတဲ့ အထဲ ေရ ၅၀၀ ေက်ာ္ဖိုးေလာက္ ေန႔တိုင္း၀ယ္သံုးေနရတယ္” ဟု လပြတၱာခ႐ိုင္ ကညင္ကုန္းေက်းရြာမွ အသက္ ၃၀ ေက်ာ္အရြယ္ အမ်ိဳးသမီးတဦးက ညည္းညဴေျပာဆိုသည္။
ေက်းရြာမ်ားတြင္ ေရခ်ိဳရရွိမႈ ခက္ခဲသကဲ့သို႔ လပြတၱာၿမိဳ႕ေပၚေနသူမ်ားလည္း ေန႔စဥ္ ေသာက္သံုးေရ က်ပ္ ၂၅၀၀ ဖိုးခန္႔ ၀ယ္ယူ သံုးစြဲေနရေၾကာင္း ၿမိဳ႕ခံတဦးကေျပာသည္။
ဟိုင္းႀကီး၊ ပ်ဥ္ခ႐ိုင္ စေသာ ေဒသမ်ားရွိ ေက်းရြာမ်ားတြင္ ေနထိုင္သူမ်ားသည္ ေသာက္သံုးေရ အခက္အခဲေၾကာင့္ ေရခ်ိဳ ရွိေသာေနရာမ်ားသို႔ ေျပာင္းေရႊ႕ ေနထိုင္ရသည္အထိ ေရအခက္အခဲကို ကိုယ္ထူကိုယ္ထ ေျဖရွင္းေနရေၾကာင္း ၎ကဆိုသည္။
ရန္ကုန္တုိင္းႏွင့္ ဧရာဝတီတုိင္း အတြင္းရွိ ရပ္ရြာသံုး ေရကန္မ်ားႏွင့္ အိမ္ေထာင္စုမ်ား၏ မိုးေရေလွာင္ စနစ္မ်ား ကဲ့သို႔ေသာ အဓိက ေရရရိွရာ အရင္းအျမစ္မ်ားလည္း နာဂစ္ဆိုင္ကလုန္း တိုက္ခတ္စဥ္က အမ်ားအျပား ပ်က္စီးဆံုး႐ႈံး ခဲ့ရသည္။ ရန္ကုန္တိုင္းတြင္ ေရကန္ ၃၁ ရာခုိင္ႏႈန္းႏွင့္ ဧရာဝတီတုိင္းတြင္ ေရကန္ ၄၃ ရာခုိင္ႏႈန္းမွာ မုန္တိုင္းတိုက္ခ်ိန္တြင္ ေရလႊမ္းခံခဲ့ရၿပီး ဆားငန္ေရ ဝင္သြားသျဖင့္ သံုးမရေသာ အေျခအေနသို႔ ေရာက္ခဲ့သည္ဟု သိရသည္။
ေရသယ္ယူစရိတ္သည္ ေငြေၾကး ခ်ိဳ႕တဲ့သူမ်ားအတြက္ ႀကီးမားသည့္ ျပႆနာတရပ္ ျဖစ္ေနသည္။
ရပ္ရြာ ေရကန္မ်ားသည္ မိုးေရကို ခံယူ သိုေလွာင္ၾကေသာ္လည္း ေယဘုယ်အားျဖင့္ အညစ္အေၾကး စြန္႔ပစ္မႈ၊ တိရစ ၦာန္ မစင္ စြန္႔မႈမ်ားေၾကာင့္ အညစ္အေၾကးမ်ား ကူးစက္ဝင္ေရာက္၍ အကာအကြယ္ မဲ့လ်က္ရွိသည္။
ျပည့္၀စြာ ေရသန္႔စင္ျခင္းနည္းလမ္း အသံုးျပဳမႈနည္းေနျခင္း၊ ေျခာက္ေသြ႕ရာသီအတြင္း မသန္႔စင္ေသာ အရင္းအျမစ္ေနရာမ်ားမွ ေရမ်ားကို အသံုးျပဳေနရျခင္း တို႔ေၾကာင့္ က်န္းမာေရးအတြက္ စိုးရိမ္ဖြယ္ရာ အေျခအေနရွိေနေၾကာင္း NGO တခုမွ ဆရာ၀န္ တဦးကဆိုသည္။
လူတဦးသည္ တေန႔လွ်င္ ေရ ၂. ၅ လီတာမွ ၃ လီတာအထိ ရရိွရန္လိုအပ္ေသာ္လည္း ထိုသို႔ ရရွိရန္ မ်ားစြာ ခက္ခဲေနသည္ဟု သူက ဆက္ေျပာသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေရရွားပါးမႈ ျပႆနာသည္ တႏွစ္ထက္ တႏွစ္ ပိုမို ဆိုးရြားလာႏိုင္ေၾကာင္း သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး ပညာရွင္မ်ားက သံုးသပ္ၾကသည္။
ေရ အခက္အခဲျဖစ္ပြားေနေသာ ေဒသအမ်ားစုတြင္ ေသာက္သံုးေရ လံုလံုေလာက္ေလာက္ ရရွိႏိုင္ေစရန္ဟူသည့္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ မိုးရြာသြန္းေစရန္ ေန႔စဥ္ လြန္ဆြဲပြဲမ်ား က်င္းပရင္း မိုးရြာသြန္းမႈကို ေစာင့္ေမွ်ာ္ေနၾကေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။
| < Prev | Next > |
|---|