ဇေဝဇဝါ ျမန္မာ့ ႏ်ဴကလီးယားျပႆနာ

ျမန္မာစစ္အစိုးရ၏ သံသယျဖစ္ဖြယ္ ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္စီမံကိန္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ႏ်ဴကလီးယား သိပၸံပညာရွင္ႏွင့္  ႏိုင္ငံတကာ အဏုျမဴစြမ္းအင္ ေအဂ်င္စီ (IAEA) ညႊန္ၾကားေရးမႉးေဟာင္း ေဒါက္တာ ေရာဘတ္ အီး ကယ္လီ (Dr. Robert E. Kelly) ကို ဧရာဝတီသတင္းေထာက္ ဆိုင္မြန္ ေရာက္ဂ္နင္း (Simon Roughneen) က ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခဲ့သည္။

Robert_Kellyျမန္မာ စစ္အစိုးရက ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္စီမံကိန္းတခုကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနသည္ဟု စြပ္စြဲမႈမ်ား ရွိေနေသာ္လည္း ယင္းကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ ႏိုင္ငံတကာက စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈ မရွိသေလာက္ နည္းလြန္းသည္ဟု ေဒါက္တာ ကယ္လီက ဆိုသည္။

ထို႔အျပင္ ျမန္မာ့ ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္စီမံကိန္းအား လုိအပ္သလို ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းႏိုင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းၾကရာတြင္ အာဆီယံ အေနႏွင့္ ေရွ႕တန္းမွ ေဆာင္ရြက္သင့္သည္ ယူဆေၾကာင္းလည္း ၎က ေျပာသည္။

ေမး ။    ။ ျမန္မာစစ္အစိုးရရဲ႕ သံသယျဖစ္ဖြယ္ ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္စီမံကိန္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဒီမိုကရက္တစ္ ျမန္မာ့အသံ (DVB) က မွတ္တမ္း ႐ုပ္ရွင္နဲ႔ ထုတ္ေဖာ္တင္ျပခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီမွတ္တမ္း အခ်က္အလက္ေတြထဲက ေဒါက္တာ ကယ္လီရဲ႕ စစ္ေဆးေတြ႔ရွိခ်က္ေတြကို ေျပာျပေပးပါ။ ၿပီးေတာ့ အဲဒီေတြ႔ရွိခ်က္ေတြရဲ႕ အေရးပါမႈနဲ႔ သူတို႔က ဘာကို ဆိုလိုတယ္ဆိုတာကိုပါ ေျပာျပေပးပါ။

ေျဖ ။    ။ ပထမဆံုးေျပာလိုတာကေတာ့ “ျမန္မာႏ်ဴကလီးယားစီမံကိန္း” နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အတိုေကာက္ အသံုးအႏႈန္းေတြနဲ႔ တျခားအေခၚအေဝၚေတြဟာ သာမန္ေဝါဟာရေတြမဟုတ္ဘဲ ဒီကိစၥကို ထဲထဲဝင္ဝင္ သိနားလည္တဲ့သူေတြ သံုးတဲ့ စကားလံုးေတြျဖစ္တယ္ ဆိုတာပါပဲ။ ဗိုလ္မႉး စိုင္းသိန္းဝင္း ျမန္မာႏိုင္ငံက ထြက္လာၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ က်ေနာ္ သူနဲ႔ ေတြ႔ဆံုစကားေျပာခြင့္ရခဲ့တယ္။ ၿပီးေတာ့ သူယူလာတဲ့ ဓာတ္ပံုေတြကိုလည္း ၾကည့္ခြင့္ရခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီဓာတ္ပံုေတြကေတာ့ သူအလုပ္လုပ္ခဲ့တဲ့ စက္႐ံုေတြထဲက ဓာတုပစၥည္းထုတ္လုပ္မႈနဲ႔ဆိုင္တဲ့ ကိရိယာတန္ဆာပလာ ပံုေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအထဲက တခုဆိုရင္ ယူေရနီယံ ဒါမွမဟုတ္ ပလူတိုနီယံ ကြန္ေပါင္းေတြထုတ္တဲ့ ဓာတ္ေပါင္းဖိုပံုျဖစ္တယ္လို႔ က်ေနာ္ေျပာႏိုင္ပါတယ္။တျခား က်ေနာ္ေတြ႔ခဲ့တဲ့ပံုေတြထဲမွာ ႏ်ဴကလီးယား ဓာတ္ေပါင္းဖို ဒါမွမဟုတ္ ႏ်ဴကလီးယားဗံုး လုပ္တဲ့ေနရာမွာ သံုးတဲ့ ယူေရနီယံ ကြန္ေပါင္းပံုေတြလည္း ပါပါတယ္။ ဒီပစၥည္းေတြကို တျခားအသံုးခ်စရာ အမ်ားႀကီးရွိတယ္လို႔ က်ေနာ္မထင္ပါဘူး။ ျမန္မာစစ္အစိုးရအေနနဲ႔လည္း တကယ္လို႔ ဒီအရာေတြဟာ ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္စီမံကိန္းအတြက္ မဟုတ္ဘူးဆိုရင္ ဒါနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဘာမွ လွ်ိဳ႕ဝွက္ထားစရာအေၾကာင္း မရွိပါဘူး။

ေမး ။    ။ DVB မွတ္တမ္း ႐ုပ္ရွင္ထြက္ၿပီးတဲ့ ဇြန္လကစလို႔ အခုအထိ ဒီစီမံကိန္းနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဘာမ်ား ထူးထူးျခားျခား ရွိပါသလဲ။

ေျဖ ။    ။ ဒါကေတာ့ က်ေနာ္အတြင္းက်က် သိရတဲ့အခ်က္ပဲ ျဖစ္မယ္ထင္တယ္။ ဒီကာလေတြမွာ စီမံကိန္းေနာက္ကြယ္က အေျခအေနကို က်ေနာ္သိေအာင္ ႀကိဳးစားခဲ့ပါတယ္။ ဘယ္သူ႔မွာ ေငြရွိတယ္၊ ဘယ္သူက ႀကိဳးကိုင္ေနတယ္ စသည္ျဖင့္ပါ။ အခုေတာ့ ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အရင္ကထက္စာရင္ က်ေနာ္ နည္းနည္းပိုနားလည္လာပါၿပီ။ လူေတြထင္ေနၾကတာက ဒီစီမံကိန္းကို စစ္တပ္နဲ႔ သိပၸံႏွင့္ နည္းပညာဝန္ႀကီးဌာနတို႔ ပူးေပါင္းၿပီး အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေနတယ္ေပါ့။ အံ့ၾသဖို႔ေကာင္းတာက ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး တပ္နဲ႔ ဝန္ႀကီဌာနၾကားမွာ အျမင္မတူတာေတြ ရွိေနတယ္ဆိုတာပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္လည္း စီမံကိန္းက ၾကန္႔ၾကာေနတယ္လို႔ က်ေနာ္ထင္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ေရရွည္မွာေတာ့ အာဏာလုပြဲမွာ အႏိုင္ရသူက စီမံကိန္းကို ထိန္းခ်ဳပ္ၿပီး ဆက္လက္အေကာင္အထည္ ေဖာ္သြားမယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။

ေမး ။    ။ က်ေနာ္တို႔ အခုဘန္ေကာက္မွာပါ။ ဆိုေတာ့ လက္နက္ခဲယမ္း မျပန္႔ပြားေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ကိုးကားရမယ္ဆိုရင္ ဘန္ေကာက္ စာခ်ဳပ္ (Bangkok Treaty) ပဲ ျဖစ္မယ္ထင္ပါတယ္။ ဘယ္ ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ စီမံကိန္းကိုျဖစ္ျဖစ္ ရပ္တန္႔ဖို႔ ဒါမွမဟုတ္ ႀကိဳတင္တားဆီးဖို႔ ဒီစာခ်ဳပ္ကို ဘယ္လို အသံုးျပဳႏိုင္ပါသလဲ ရွင္းျပေပးပါ။ ဒါမွမဟုတ္ရင္လည္း ႏိုင္ငံတကာ မိသားစုအေနနဲ႔ ျမန္မာျပည္မွာ ျဖစ္လာႏိုင္တဲ့ ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္စီမံကိန္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဘာမ်ားလုပ္ႏိုင္ပါသလဲ၊ ဒါမွမဟုတ္ ဘာေတြလုပ္သင့္ပါသလဲ ေျပာျပေပးေစလိုပါတယ္။

ေျဖ ။    ။ ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာက အစုအဖြဲ႔နဲ႔ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းႏိုင္တဲ့ ပံုစံ ၃ မ်ိဳးရွိပါတယ္။ ပထမဆံုးအေနနဲ႔ IAEA ကတဆင့္ ေဆာင္ရြက္တာပါ။ IAEA သေဘာတူညီခ်က္ေတြထဲက၂ ခုျဖစ္တဲ့ Small Quantities Protocol (SQP) နဲ႔ Additional Protocol ကို ႏိုင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားက လိုက္ပါေဆာင္ရြက္ေပမယ့္ ျမန္မာစစ္အစိုးရကေတာ့ ျငင္းဆန္ဆဲျဖစ္ပါတယ္။ အင္အားႀကီးႏိုင္ငံေတြရဲ႕ သံတမန္နည္းလမ္း အကူအညီေတြရရင္ေတာ့ အေတာ္ခက္ခဲေပမယ့္လည္း IAEA အေနနဲ႔ စစ္အစိုးရက လုိက္ပါေဆာင္ရြက္ေအာင္ လုပ္ႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ ဒုတိယပံုစံကေတာ့ အျခားအခ်ဳပ္အျခာ အာဏာပိုင္ ႏိုင္ငံေတြကေန ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ မျပန္႔ပြားေရးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ေနၾကတဲ့ ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံက ႏ်ဴကလီးယားကိစၥကို ေဆာင္ရြက္တာပါ။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔မွာလည္း တျခားႏိုင္ငံေတြ (ဥပမာ အီရတ္၊ အာဖဂန္နစၥတန္) နဲ႔ ဆက္စပ္ေဆာင္ရြက္စရာေတြရွိေနေလေတာ့ ျမန္မာ့အေရးမွာ ပါဝင္ခ်င္မွ ပါဝင္ပါလိမ့္မယ္။ ဒီကိစၥကို ကိုင္တြယ္ႏိုင္တဲ့ တတိယအစုအဖြဲ႔ကေတာ့ အာဆီယံ ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ဟာ သူတို႔ရဲ႕ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံျဖစ္တယ္၊ ၿပီးေတာ့ သူတို႔ရဲ႕ စာခ်ဳပ္ဟာ အခ်ိဳးေဖာက္ခံေနရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီကိစၥဟာ သူတို႔ရဲ႕ ျပႆနာ ျဖစ္ပါတယ္။ တျခားႏိုင္ငံေတြက သူတို႔ကိစၥေတြနဲ႔ အလုပ္ရႈပ္ေနႏိုင္တယ္ဆိုေတာ့ ျမန္မာႏ်ဴကလီးယားကိစၥဟာ အာဆီယံ ကိုင္တြယ္သင့္တဲ့ ကိစၥလို႔ ျမင္ပါတယ္။

ေမး ။    ။ နည္းပညာအရ ျမန္မာႏ်ဴကလီးယားစီမံကိန္းဟာ အကန္႔အသတ္ရွိတယ္။ ၿပီးေတာ့ ေခတ္မီဆန္းျပားမႈ မရွိဘူးလို႔ ေဒါက္တာ့ အျမင္နဲ႔ ေျပာခဲ့ဖူးတာ ရွိပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ ျမန္မာျပည္မွာ တကယ္ပဲ ႏ်ဴကလီယားဗံုး တီထြင္ေနတယ္ဆိုတာ ဟုတ္မဟုတ္ အကဲျဖတ္ႏိုင္ဖို႔၊ ဒါမွမဟုတ္လည္း ျမန္မာႏ်ဴကလီးယား စီမံကိန္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကိုင္တြယ္ႏိုင္ဖို႔ အခုထက္ ပိုသတိထားၿပီး ခ်ဥ္းကပ္ေဆာင္ရြက္ဖို႔လိုတယ္လို႔ ေဒါက္တာ ဆိုလိုခ်င္တာလား။

ေျဖ ။    ။ ျမန္မာစစ္အစိုးရကို ကူညီေနတဲ့ ေျမာက္ကိုရီးယားအစိုးရက အခုထက္ပို ကူညီဖို႔ မဆံုးျဖတ္ရင္၊ ဒါမွမဟုတ္လည္း  ႏ်ဴကလီးယားလွ်ိဳ႕ဝွက္ခ်က္ေတြ ဝယ္လိုသူတိုင္းကို ေရာင္းလာခဲ့တဲ့ ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံက စစ္အစိုးရကိုကူညီဖို႔ မဆံုးျဖတ္ဘူးဆိုရင္ေတာ့ မနက္ျဖန္၊ သန္းဘက္ခါ ဘာၿခိမ္းေျခာက္မႈေတြမွ ျဖစ္မလာႏိုင္ပါဘူး။ ဒါက တခ်ိန္တည္းမွာ တျခား မျမင္ႏိုင္တဲ့အရာေတြလည္း ရွိေနႏိုင္ပါေသးတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ က်ေနာ့္အေနနဲ႔ ျမင္ေတြ႔ခဲ့ရတဲ့ အခ်က္အလက္နဲ႔ မွတ္တမ္းေတြေပၚမွာပဲ မူတည္ၿပီး သံုးသပ္ႏိုင္တာ ျဖစ္လို႔ပါ။ က်ေနာ္တို႔မသိတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲက တျခားေနရာေတြမွာလည္း ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္စီမံကိန္းနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ေဆာင္ေနႏိုင္ပါေသးတယ္။ ဒီလုပ္ငန္းေတြကို  ဗုိလ္မႉး စိုင္းသိန္းဝင္းကိုယ္တိုင္လည္း သိမွာမဟုတ္ပါဘူး။  

ေမး ။    ။ တကယ္လို႔ ျမန္မာႏ်ဴကလီးယားစီမံကိန္းကို ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းမႈ မရွိဘူးဆိုရင္ ႏိုင္ငံတကာ လက္နက္မျပန္႔ပြားေရးစနစ္ဆိုတာ ဘာကို ဆိုလိုတာပါလဲ။

ေျဖ ။    ။ လက္နက္မျပန္႔ပြားေရးစာခ်ဳပ္ကို မျဖစ္ ျဖစ္ေအာင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္မယ္လို႔မ်ား က်ေနာ္တို႔ ရည္ရြယ္ခဲ့ဖူးလို႔လား၊ ဒါမွမဟုတ္ သူတို႔ (ေျမာက္ကိုရီးယား၊ ပါကစၥတန္၊ ျမန္မာ) လုပ္ခ်င္တာ လုပ္ပါေစ၊ ေနာက္တႀကိမ္မွပဲ သူတို႔ကို တားဖို႔ လုပ္တာေပါ့ဆိုၿပီး လုပ္ခြင့္ေပးမွာလား။ က်ေနာ္ကေတာ့ အခ်ိန္မဆြဲဘဲ ခ်က္ခ်င္း ကိုင္တြယ္ ေဆာင္ရြက္သင့္တယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။ IAEA အေနနဲ႔ ေလာေလာဆယ္မွာ ျမန္မာႏ်ဴကလီးယား စီမံကိန္းကို ေျဖရွင္းလို႔ မရႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အာဆီယံမွာ တာဝန္ရွိတယ္လို႔ က်ေနာ္ ယူဆပါတယ္။ အာဆီယံအေနနဲ႔ သူတို႔ရွာေဖြေတြ႔ရွိတဲ့ ျပႆနာကို သူတို႔ ေျဖရွင္းလိုတဲ့ ဆႏၵရွိတယ္ဆိုတာကိုျပဖို႔ အခ်ိန္ေရာက္ပါၿပီ။ ဒီျပႆနာကို ေျပလည္ေအာင္ ထဲထဲဝင္ဝင္ ေျဖရွင္းဖို႔လည္း က်ေနာ္ ေျပာလိုပါတယ္။

ေမး ။    ။ DVB မွတ္တမ္း႐ုပ္ရွင္ ထြက္လာၿပီးကတည္းကစလို႔ အခုအထိ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္စီမံကိန္း အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနတာ ဟုတ္မဟုတ္ တကယ္သိရေအာင္ စံုစမ္းစစ္ေဆးဖို႔ လုပ္ေနတာမ်ိဳးေရာ ရွိပါသလား။

ေျဖ ။    ။ က်ေနာ္တို႔ေတြ႔ရတဲ့ ျပႆနာတခုက ဘာလဲဆိုေတာ့ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးလုပ္ငန္းမွာ ပါဝင္ေနၾကသူေတြက ထံုးစံအတိုင္း သူတို႔ဘာလုပ္ေနတယ္ဆိုတာကို မေျပာၾကတာပါပဲ။ ျမန္မာစစ္အစိုးရကေတာ့ ဘာမွ စံုစမ္းစစ္ေဆးစရာ မရွိဘူးလို႔ IAEA ကို ၃ ခါ ေျပာခဲ့ဖူးပါတယ္။ က်ေနာ္သိသေလာက္ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္စီမံကိန္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာျပည္မွာ ဘာေတြျဖစ္ေနႏိုင္တယ္ဆိုတာကို လွစ္ျပထားတဲ့ အရာေတြနဲ႔ အခ်က္အလက္ေတြေပၚ မူတည္ၿပီး လုိအပ္သလို စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ လုပ္ၾကလိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားတဲ့ အစိုးရအဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ ေအဂ်င္စီေတြေတာင္မွပဲ မ်ားမ်ားစားစား ေဆာင္ရြက္တာ မရွိေသးပါဘူး။
 
Facebook Video Blog
ကာတြန္း
ကာတြန္း
စစ္သည္ေတာ္ စာမ်က္ႏွာ
Ads-for-Cmnat224tg
  • အယ္ဒီတာ့အာေဘာ္
  • သူ႔အေတြး သူ႔အျမင္

ဒီမိုကရက္တစ္ ယဥ္ေက်းမႈ တည္ေဆာက္ၾကပါစို႔

ျမန္မာျပည္ စာနယ္ဇင္းေလာက အတြက္ အံ့အားသင့္စရာေကာင္းေသာ၊ သို႔ေသာ္ ဝမ္းေျမာက္ဖြယ္ေကာင္းေသာ သတင္းတပုဒ္ကို ယခုရက္ပိုင္းတြင္ ၾကားလိုက္ရသည္။ ျပည္ပအေျခစိုက္

အျပည့္အစံုသို႔

ဆႏၵမေစာၾကပါႏွင့္

ဧရာဝတီျမစ္ဆံု ေရအားလွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္းႀကီးအား သမၼတ ဦးသိန္းစိန္မွ ဆိုင္းငံ့ေၾကာင္း ေၾကညာခ်က္သည္ ျမန္မာ တမ်ိဳးသားလုံး၏ ညီညြတ္မႈေၾကာင့္ ေအာင္ျမင္မႈရသည္ဟု ေျပာရပါမည္။

အျပည့္အစံုသို႔

Donate to Irrawaddy

ေငြလဲႏႈန္း

ေအာက္တိုဘာ ၀၆၊ ၂၀၁၁
us ေဒၚလာ = ၈၃၀ က်ပ္
th ဘတ္ = ၂၅.၆ က်ပ္