“အာဆီယံ ၁ဝ ႏုိင္ငံထဲက ျပည္သူလူထုကုိ ဒီ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္က အကာအကြယ္ ေပးႏုိင္မွာ မဟုတ္ဘူး” ဟု စင္ၿပိဳင္ အာဆီယံအဖြဲ႔ (Altsean) မွ ဆက္သြယ္ ညိွႏိႈင္းေရးမွဴး ဒက္ဘီ စတူးဟတ္က ဧရာဝတီကုိ ေျပာျပသည္။စင္ၿပိဳင္အာဆီယံအဖြဲ႔သည္ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕ အေျခစုိက္ အဖဲြ႔ ျဖစ္ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနမ်ားကုိ ေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာေနေသာ အဖဲြ႔ ျဖစ္သည္။
လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ထုိင္းဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ အဖိဆစ္ ေဝ့ခ်ာခ်ီဝ၏ ကာကြယ္ ေျပာၾကားခ်က္မ်ား မၾကာေသးမီက ထြက္ေပၚလာသည္။ မည္သည့္ တုိးတက္ျဖစ္ထြန္းမႈမွ် မရိွသည္ထက္ တစုံတခုကုိ အစပ်ဳိးလုိက္ျခင္းက ပုိမုိ သင့္ေလ်ာ္ပါသည္ဟု ထုိင္းဝန္ႀကီးခ်ဳပ္က သတင္းေထာက္မ်ားကုိ ရွင္းျပခ့ဲသည္။
“က်ေနာ္တုိ႔ အေျခခံအခ်က္ သုံးခ်က္္နဲ႔ အစျပဳခ်င္ပါတယ္။ အမ်ားယံုၾကည္လက္ခံႏုိင္မႈ၊ လက္ေတြ႔က်မႈ နဲ႔ ဆင့္ကဲ ဆင့္ကဲ ျဖစ္ထြန္းမႈဆုိတ့ဲ အခ်က္ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္” ဟု ထုိင္းဝန္ႀကီးခ်ဳပ္က ေျပာသည္။
“အဖိဆစ္ ေျပာတ့ဲ ဆင့္ကဲ ဆင့္ကဲ ျဖစ္ထြန္းမႈ ဆုိတာ အႏၱရာယ္ရိွတယ္ေနာ္။ ဒီေကာ္မရွင္က လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကုိ အေရး မယူႏုိင္တ့ဲ အတြက္ ဘယ္လုိ လက္ေတြ႔က်ႏုိင္မွာလဲ” ဟု မစၥဒက္ဘီက ေမးခြန္းထုတ္လုိက္သည္။
အာဆီယံအဖဲြ႔က သမုိင္းဝင္ ေျခလွမ္းတခု အျဖစ္ သတ္မွတ္ထားေသာ လူ႔အခြင့္အေရးအဖဲြ႔ကုိ လာမည့္ ၃ လ အၾကာတြင္ ဖဲြ႔စည္းမည္ဟု တရားဝင္ ေၾကညာထားသည္။ ထုိအဖဲြ႔ကုိ အာဆီယံ အစုိးရမ်ား လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ (ASEAN Inter-Governmental Commission on Human Rights) ဟု အမည္ေပးရန္ သေဘာတူထားသည္။
ထုိသုိ႔ ဖဲြ႔စည္းရာသုိ႔ အသင္းဝင္ႏုိင္ငံမ်ားက လူ႔အခြင့္အေရး ဆုိင္ရာ ကုိယ္စားလွယ္မ်ားကုိ ေစလႊတ္ရမည္ ျဖစ္သည္။
အဖဲြ႔ဝင္ ႏုိင္ငံ တခု၏ ျပည္တြင္းေရးကုိ ဝင္ေရာက္ မစြက္ဖက္ေရး ဆုိသည္မွာ အာဆီယံ၏ မူဝါဒ တခု ျဖစ္သည္။
အာဆီယံ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ ဖဲြ႔စည္းေရးတြင္ ပါဝင္သည့္ စည္းကမ္းခ်က္ ၇ ခု တြင္လည္း ျပည္တြင္းေရး ဝင္ေရာက္ မစြက္ဖက္ေရး ဟူသည့္အခ်က္ ပါဝင္သည္။ ထုိအခ်က္ေၾကာင့္ အာဆီယံ၏ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္သည္ အလုပ္ျဖစ္လိမ့္မည္ မဟုတ္ဟု ေလ့လာသူမ်ားက သုံးသပ္ေနၾကသည္။
အာဆီယံ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးမ်ားက ေဒသတြင္း လူ႔အခြင့္အေရး ဆိုင္ရာ ေကာ္မရွင္ တရပ္ ဖြဲ႔စည္းရန္ ယမန္ႏွစ္က သေဘာတူညီခ့ဲၿပီး ျဖစ္ေသာ္လည္း ယင္း သေဘာတူညီခ်က္မွာ အလြယ္တကူ ရရိွခ့ဲျခင္း မဟုတ္ေပ။ အစပုိင္း တြင္ ျမန္မာစစ္အစုိးရက ေကာ္မရွင္ ဖြဲ႔စည္းေရးကို အျပင္းအထန္ ကန္႔ကြက္ခဲ့သည္။
၁၉၉၆ ခုႏွစ္တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးသန္းေရႊ မေလးရွားႏုိင္ငံသုိ႔ သြားေရာက္ၿပီး ထုိစဥ္က ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္သူ မဟာသီယာ မိုဟာမက္ကုိ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ဒီမိုကေရစီ ႏုိင္ငံအျဖစ္ တျဖည္းျဖည္း အသြင္ေျပာင္းရန္ အစီအစဥ္ရိွသည္ဟု ေျပာျပခဲ့သည္။ မဟာသီယာ မိုဟာမက္ ႏွင့္ မေလးရွား ဝန္ႀကီးမ်ားကလည္း ဗုိလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး၏ အာမခံခ်က္မ်ားကုိ ယုံၾကည္ခ့ဲၾကသည္ဟု မေလးရွားအမ်ဳိးသမီး မစၥဒက္ဘီက ေျပာသည္။
အာဆီယံအင္အား ႀကီးထြားရန္၊ ျမန္မာႏုိင္ငံအား တရုတ္ႏုိင္ငံ၏ၾသဇာလႊမ္းမုိးမႈေအာက္မွ ဆဲြထုတ္ရန္ လုိလားသည့္ အာဆီယံက ေနာက္တႏွစ္တြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ အသင္းဝင္ႏုိင္ငံ အျဖစ္ လက္ခံလုိက္သည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံက အာဆီယံအသင္း၀င္ျဖစ္လာသည့္ ၁၀ ႏွစ္ေက်ာ္ ကာလအတြင္း အာဆီယံ၏ မိတ္ေဆြမ်ား ျဖစ္သည့္ အေမရိကန္ႏွင့္ ဥေရာပသမဂၢ အစိုးရမ်ားက ျမန္မာစစ္အစုိးရ၏ အျပဳအမူမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး အာဆီယံကုိ ဖိအားေပးေလ့ရိွသည္။
“ျမန္မာစစ္အစုိးရကုိ အကာအကြယ္ ေပးေနရတာနဲ႔ပဲ အာဆီယံ အစုိးရေတြက ဓားစာခံေတြ ျဖစ္လာၾကတယ္၊ ဖိအားေပးခံေနရတယ္” ဟု မစၥဒက္ဘီက ေထာက္ျပသည္။
လူ႔အခြင့္အေရး ႏွင့္ ပတ္သက္လာလွ်င္လည္း အာရွႏုိင္ငံမ်ားတြင္ ႏုိင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရး စံႏႈန္းမ်ားအတုိင္း က်င့္သုံးရန္ မျဖစ္ႏုိင္ဟု အာဆီယံ အစုိးရ တခ်ဳိ႕က ေစာဒက တက္ၾကသည္။ ထုိသုိ႔ေသာ အယူအဆႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး မစၥဒက္ဘီက ေထာက္ျပ ေဝဖန္ရန္ အသင့္ ျဖစ္ေနသည္။
“ႏုိင္ငံတကာ အဆင့္မီ လုပ္ေဆာင္ထားတယ္ ဆုိၿပီး ေျပာေနၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္လာရင္ေတာ့ ႏုိင္ငံတကာ စံႏႈန္းကုိ လက္မခံဘူး၊ သူတုိ႔က အာရွတန္ဖုိး ဆုိတာနဲ႔ ကုိင္ေပါက္ၾကတယ္။ တနည္းအားျဖင့္ ေျပာရရင္ ဒါဟာ အာရွသားေတြကုိ ေစာ္ကားလုိက္တာပဲ” ဟု မစၥဒက္ဘီက ဧရာဝတီကုိ ေျပာျပသည္။
| < Prev | Next > |
|---|
