ဧရာဝတီ

ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ က်ေနာ္တို႔အားလံုး ထိုးထြင္းႀကံဆ ဆန္းစစ္ ေလ့လာၿပီး သတိႀကီးစြာျဖင့္ ျဖတ္သန္းရမည့္ က်င့္ဝတ္ဆိုင္ရာ မိုင္းကြင္းမ်ားႏွင့္ ျပည့္ႏွက္ေနေသာ ႏိုင္ငံ ျဖစ္ပါသည္။ ထိုသို႔ ေလွ်ာက္လွမ္းရာတြင္လည္း ႏွလံုးသြင္းရမည့္ အခ်က္မ်ား ရိွေနပါသည္။

မၾကာေသးခင္က အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၏ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ဟီလာရီ ကလင္တန္သည္ သူ၏ႏိုင္ငံျခားေရးမူဝါဒ ကို `ဒီ´ သံုးလံုး ျဖစ္ေသာ ကာကြယ္ေရး၊ သံတမန္ေရး၊ ဖံြ႔ၿဖိဳးတုိးတက္မႈ (Defense, Diplomacy and Development) အေပၚ အေျခခံၿပီး ေရးဆြဲမည္ဟု ေျပာဆိုလိုက္ေသာအခါ ေလ့လာသူအခ်ိဳ႕ မ်က္ခံုးပင့္သြားခဲ့ၾကသည္။

၎တုိ႔က နံပါတ္ေလးခုေျမာက္ `ဒီ´ ျဖစ္ေသာ ဒီမိုကေရစီ (Democracy) အေပၚ အာရံုဝင္စားကာ သမၼတ အိုဘားမား အစိုးရ၏ ႏိုင္ငံျခားေရးမူဝါဒတြင္ ဒီမိုကေရစီကို မည္ကဲ့သို႔ တန္ဆာဆင္မည္နည္းဟု ေမးခြန္း ထုတ္လာၾကသည္။ လြန္ခဲ့သည့္ လက ဂ်ာမနီႏိုင္ငံ ျမဴးနစ္ၿမိဳ႕၌ က်င္းပခဲ့ေသာ ညီလာခံတခုတြင္ အေမရိကန္ ဒုတိယ သမၼတ ဂ်ိဳး ဘုိင္ဒင္က ဤေလးခုေျမာက္ `ဒီ´ ကို ထည့္သြင္း ေျပာဆိုခဲ့ပါသည္။

မၾကာေသးခင္က ဧရာဝတီမဂၢဇင္းႏွင့္ ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းခန္းတခုတြင္ “ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ကလင္တန္ ခ်မွတ္ခဲ့တ့ဲ `ဒီ´ သံုးလံုးျဖစ္တဲ့ ကာကြယ္ေရး၊ သံတမန္ေရး၊ ဖံြ႔ၿဖိဳးတုိးတက္မႈ ဆုိတာ ေတြဟာ သမၼတ အိုဘားမား အစိုးရရဲ႕ ႏိုင္ငံျခားေရးမူဝါဒမွာ အဓိက ေဒါက္တိုင္ေတြ ျဖစ္လိမ့္မယ္ ဆုိတာကေတာ့ အမွန္ပါပဲ” ဟု ထုိင္းႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အေမရိကန္သံအမတ္ႀကီး အဲရစၥဂၽြန္ က ေျပာဆိုခဲ့ပါသည္။

“ဒါေပမယ့္ အဲ့ဒီနယ္ပယ္အားလံုးမွာ ဒီမိုကေရစီ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးဟာ မရိွမျဖစ္ ခ်ိတ္ဆက္ ပါဝင္ေနၿပီး အစိုးရသစ္ရဲ႕ ႏိုင္ငံျခားေရး မူဝါဒမွာ အဓိကေနရာက ဆက္လက္ တည္ရိွေနပါလိမ့္မယ္။ တနည္းအားျဖင့္ ေျပာရရင္ ဒီမိုကေရစီဟာ မ႑ိဳင္ႀကီး သံုးခုလံုးနဲ႔ ခြဲမရေအာင္ ဆက္ႏြယ္ေနတာပါပဲ” ဟု သူက ဆက္ၿပီး ေျပာဆိုသည္။

ဒီမိုကေရစီ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးသည္ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရးမူဝါဒတြင္ အဓိကပါဝင္ရမည့္ အခ်က္ ျဖစ္ၿပီး သမၼတ အိုဘားမား အစိုးရလက္ထက္တြင္လည္း အထင္အရွား ဆက္လက္ က်င့္သံုးသြားပါလိမ့္မည္။

တခ်ိန္တည္းတြင္ပင္ ဝါရွင္တန္၏ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေပၚ အေရးယူ ပိတ္ဆို႔ေရးမူဝါဒမ်ား ႏွင့္ ေဒသတြင္း ႏုိင္ငံမ်ား၏ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ားသည္ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီ ေျပာင္းလဲေရး၌ ထိေရာက္မႈ မရိွခဲ့ေၾကာင္း ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ကလင္တန္က ၿပီးခ့ဲသည့္လ အာရွခရီးစဥ္အတြင္း ေျပာဆိုခဲ့ၿပီး မူဝါဒမ်ားကုိ ျပန္လည္ ေလ့လာ သံုးသပ္မည္ ဟုလည္း ဆုိသည္။

ကလင္တန္၏ ေျပာၾကားခ်က္ေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ၏ မူဝါဒႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး မွန္းဆခ်က္မ်ား ထပ္မံ ေပၚေပါက္လာသည္။ တရုတ္ႏိုင္ငံ အပါအဝင္ ႏုိင္ငံတကာမွ အစိုးရအရာရိွ တခ်ိဳ႕က အေမရိကန္၏ မူဝါဒ အေျပာင္းအလဲကို သိခ်င္ေနၾကသည္။

ဧရာဝတီႏွင့္ ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းခန္းတြင္ သံအမတ္ႀကီး အဲရစၥဂၽြန္ က အိုဘားမား အစိုးရ၏ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ မူဝါဒသည္ လိုအပ္ခ်က္အရ သမၼတေဟာင္း မစၥတာဘုရွ္၏ မူဝါဒမ်ား အတိုင္း ဆက္လက္ ရိွေနပါလိမ့္မည္ဟု ဆုိသည္။ “မူဝါဒရဲ႕ ရည္မွန္းခ်က္က မေျပာင္းလဲပါဘူး၊ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ စစ္မွန္ၿပီး အားလံုး ပါဝင္ႏိုင္တ့ဲ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲေတြ စတင္ဖို႔၊ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား အားလံုး လြတ္ေျမာက္ဖို႔ ရည္ရြယ္ပါတယ္” ဟု သံအမတ္ႀကီးက ေျပာသည္။

သူ၏အေျဖေၾကာင့္ ျပည္တြင္းျပည္ပရိွ ျမန္မာႏိုင္ငံဒီမိုကေရစီေရးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ေနၾကေသာ အဖဲြ႔အစည္းမ်ားက ေက်နပ္မႈ ရပါလိမ့္မည္။ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား လႊတ္ေပးျခင္း၊ ႏိုင္ငံေရးလမ္းျပေျမပံုေရးဆြဲရာတြင္ အဖြဲ႕အစည္း အားလံုး ပါဝင္ေရး စသည့္ စစ္မွန္သည့္ ႏိုင္ငံေရးေျခလွမ္းမ်ားကို စစ္အစိုးရက မလွမ္းသေရြ႕ အေမရိကန္က ၎၏ တင္းမာေသာ မူဝါဒမ်ား ဆက္လက္ က်င့္သံုးျခင္းကို ထိုအဖြဲ႔မ်ားက ျမင္ေတြ႔လိုၾကသည္။

စစ္မွန္သည့္ တိုးတက္မႈတခ်ိဳ႕ကို မျမင္ရသေရြ႕ စစ္အစိုးရႏွင့္ အေပါင္းအပါေနာက္လိုက္မ်ားအား ပစ္မွတ္ထားေသာ အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မႈမ်ားကို ကလင္တန္က ဆက္လက္ ျပဳလုပ္သြားၿပီး ျမန္မာျပည္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ `ဒီ´ ေလးလံုး မူဝါဒကိုလည္း စြဲကိုင္သြားပါလိမ့္မည္။ သို႔ေသာ္ ထိုမူဝါဒသည္ ႏွစ္ဘက္သြား မူဝါဒျဖစ္သင့္ၿပီး အေရးယူ ပိတ္ဆို႔ျခင္း တခုတည္း ျဖစ္မေနသင့္ပါ။

အေမရိကန္သည္ ျမန္မာ့အိမ္နီးခ်င္းမ်ားျဖစ္သည့္ အိႏိၵယ၊ တရုတ္ ကဲ့သို႔ အင္အားႀကီး မဟာမိတ္မ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ရန္ လိုအပ္ပါသည္။ တရုတ္ႏိုင္ငံ၏ ႀကီးထြားလာေသာ ၾသဇာအာဏာကို ခ်ိန္ခြင္လွ်ာ ညိွႏိုင္မည့္ နည္းလမ္းတရပ္ကို ရွာေဖြႀကံဆရန္ ပို၍ အေရးႀကီးပါသည္။

သံအမတ္ႀကီး ဂၽြန္ကလည္း “က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ျမန္မာျပည္ဆိုင္ရာ မူဝါဒကို ျပန္သံုးသပ္တ့ဲအခါ အက်ိဳးစီးပြားတူ ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြးၿပီး အႀကံဉာဏ္ေတြ ရယူသြားမယ္လုိ႔ ရည္ရြယ္ထားပါတယ္။ ေဒသတြင္း အဓိကက်တဲ့ ႏိုင္ငံေတြ၊ မိတ္ေဆြႏိုင္ငံေတြ နဲ႔  သတင္းအခ်က္အလက္ ထဲထဲဝင္ဝင္ ဖလွယ္မႈအေပၚ အေျခခံၿပီး ပူေပါင္း ေဆာင္ရြက္တ့ဲ အစီအစဥ္တရပ္ ျဖစ္လာေစဖုိ႔ပါ” ဟု ေျပာခ့ဲသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ အိႏိၵယႏွင့္ တရုတ္ႏိုင္ငံတို႔အၾကား မဟာဗ်ဴဟာက်က် တည္ရိွေနသည့္ အခ်က္ကို သတိျပဳရန္ အေရးႀကီးပါသည္။ ကမာၻ႔လူဦးေရ အထူထပ္ဆံုး ႏိုင္ငံႀကီး ႏွစ္ခုက ျမန္မာႏိုင္ငံမွ စြမ္းအင္ႏွင့္ သဘာဝ အရင္းအျမစ္မ်ား အတြက္ ၿပိဳင္ဆိုင္ေနၾကသည္ကို ဝါရွင္တန္က ထည့္သြင္း စဥ္းစားရပါမည္။ ကုန္းတြင္းပိတ္ ယူနန္ျပည္နယ္ကို ပင္လယ္ထြက္ေပါက္ရွာေဖြေနေသာ ေဘဂ်င္း၏ ရည္မွန္းခ်က္၊ တရုတ္ႏိုင္ငံ၏ ဘဂၤလားပင္လယ္ႏွင့္ အိႏိၵယ သမုဒၵရာ ေဒသ ပထဝီႏိုင္ငံေရး အရ စိတ္ဝင္စားမႈမ်ားကိုလည္း သတိျပဳရပါလိမ့္မည္။

အထက္ပါ အေၾကာင္းရင္းမ်ားေၾကာင့္ တရုတ္ႏုိင္ငံကို ခ်ိန္ခြင္လွ်ာ ညိွရန္အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ အနာဂတ္တြင္ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ား၏ ၾသဇာသက္ေရာက္မႈ၊ အေထာက္အပံ့ႏွင့္ ရင္းႏီွျမဳပ္ႏွံမႈမ်ား လိုအပ္ပါလိမ့္မည္။

ေဒသတြင္းရိွ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏မိတ္ေဆြမ်ား၊ အလားအလာ ရိွေသာ ၿပိဳင္ဘက္ႏုိင္ငံမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေနစဥ္ အေမရိကန္အစိုးရသည္ စစ္အစိုးရေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ အတိုက္အခံ အုပ္စုမ်ား ႏွစ္ဘက္စလံုးႏွင့္ လမ္းဖြင့္ႏိုင္ေသာ အခြင့္ အလမ္းမ်ားကို လက္လြတ္ဆံုးရႈံးမခံသင့္ပါ။

၄င္းတို႔၏ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားကို အေလွ်ာ့ေပး ေစ့စပ္ျခင္း မရိွဘဲ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုသည္ ျမန္မာ စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ သံတမန္ေရး ဆက္ဆံမႈမ်ား ျပဳလုပ္ႏိုင္ပါသည္။

ဤသို႔အားျဖင့္ သာမန္ျမန္မာျပည္သူမ်ား၊ လူထုအေျချပဳ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ ျပည္တြင္းႏွင့္ စစ္တပ္အတြင္းရိွ အေျပာင္းအလဲကို ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္သူမ်ားကို ေထာက္ပံ့ရန္ ရည္ရြယ္လွ်င္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၏ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဆိုင္ရာ မူဝါဒမ်ားသည္ ပိုမိုေလးနက္ၿပီး လက္ေတြ႕က်ေသာ မူဝါဒမ်ားျဖစ္သင့္ပါသည္။ သို႔ဆိုလွ်င္ ထိုမူဝါဒမ်ားသည္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္သန္းေရႊေခတ္ အလြန္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ျပင္ဆင္မႈမ်ား ျဖစ္လာပါလိမ့္မည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းတြင္ ၁၉၉ဝျပည့္ႏွစ္ အေထြေထြ ေရြးေကာက္ပြဲ အႏိုင္ရ အတိုက္အခံ ႏိုင္ငံေရး ပါတီ ျဖစ္သည့္ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္သည္ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးမႈ ဆိုသည့္ `ဒီ´ ႏွစ္လံုး (Democracy and Dialogue) ကိုသာ စြဲကိုင္ထားေနျခင္းကုိလည္း ထည့္သြင္း ေျပာဆုိရန္ ရိွေနပါေသးသည္။

ႏွစ္ေပါင္း ႏွစ္ဆယ္ၾကာေတာင္းဆိုခဲ့ေသာ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးေရးကို အဓိကထားသည့္ `အထူးေၾကညာခ်က္´တေစာင္ကုိ လြန္ခဲ့ေသာလက ထုတ္ျပန္ခ့ဲရာ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္သည္ အမွားႀကီးတခုကို က်ဴးလြန္ခဲ့ပါသည္။ ထိုေၾကညာခ်က္တြင္ “စီးပြားေရး ဖြံ႔ၿဖိဳး တိုးတက္ေစေရး လုပ္ရသည့္ အေၾကာင္းရင္းႏွင့္ မည္သို႔မည္ပံု လုပ္မွာလဲ ဆိုသည့္ အခ်က္အလက္မ်ားကို မသိရေသး၍ မေဆြးေႏြးႏိုင္ေသး” ဟု ေဖာ္ျပထားပါသည္။

ဤကဲ့သို ေပါ့ေလ်ာ့သည့္ ေၾကညာခ်က္ႏွင့္ ကလင္တန္၏ မွတ္ခ်က္စကားမ်ားေၾကာင့္ တခ်ဳိ႕ေသာ အခြင့္အခါေကာင္း ေစာင့္ေနသူမ်ား၊ အခြင့္အေရး သမား မ်ားကို အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ႏွင့္ အေမရိကန္၏ အေရးယူပိတ္ဆို႔ေရး မူဝါဒအား တိုက္ခိုက္ရန္ ခြင့္ျပဳလိုက္သက့ဲသုိ႔ ျဖစ္သြားသည္ဟု ျမန္မာမိတ္ေဆြတခ်ဳိ႕က ေျပာၾကပါသည္။

စစ္အစိုးရ၏ ရက္ရက္စက္စက္ တိုက္ခိုက္ သတ္ျဖတ္မႈမ်ားကို ရင္ဆိုင္ေနၾကရေသာ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ အဖဲြ႔ဝင္မ်ား၊ ေခါင္းေဆာင္ မ်ားသည္ `ဒီ´ ႏွစ္လံုးကို ေက်ာ္ၿပီး ၾကည့္သင့္ေနပါၿပီ။

၄င္းတို႔သည္ ႏိုင္ငံေရး ေရွ႕မတိုးႏိုင္ျဖစ္ၿပီး ပိတ္ဆို႔ေနမႈကို ေဖာက္ထြက္ႏိုင္မည့္ နည္းလမ္းအား ထိုးထြင္း ႀကံဆမႈရိွရိွျဖင့္ ရွာေဖြသင့္ပါၿပီ။

ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈ ႀကီးစိုးေနေသာ အေျခအေနေအာက္တြင္ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ဝါရင့္အဖြဲ႔ဝင္မ်ားကို ခ်ဳပ္ေႏွာင္ ဖမ္းဆီးထားသေရြ႕၊ အေၾကာက္တရား ေအာက္တြင္ ေနေနရသေရြ႕ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္သည္ ၄င္း၏ လုပ္ငန္းမ်ားကို ပုံမွန္ အတိုက္အခံ ႏိုင္ငံေရးပါတီ တခုက့ဲသုိ႔ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ျခင္း မရိွသည္မွာ ထင္ရွားပါသည္။

လူမႈေရးဆိုင္ရာ အၾကပ္အတည္း၊ လူထုက်န္းမာေရး၊ ပညာေရး၊ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္၊ ဆင္းရဲ မြဲေတမႈ စသည့္ ျပႆနာမ်ားကုိ ေဇာင္းေပးကာ တိုင္းျပည္ကို လတ္တေလာ မည္ကဲ့သို႔ ျပန္လည္တည္ေဆာက္မည္ စသည္တုိ႔ကို အဖြဲ႔ခ်ဳပ္က ေျပာဆိုသင့္ပါၿပီ။ ေျဖရွင္းရန္ လုိအပ္ေနသည့္ ေရွ႕မတိုးေနာက္မဆုတ္ အေျခအေနကို ေဖာက္ထြက္ေရး၊ လႈပ္ရွားႏိုင္မည့္ ေနရာသစ္ကို ရွာေဖြေရးတုိ႔အတြက္  ပို၍ ထိုးထြင္း ႀကံဆရန္ အျမန္ဆုံး လိုအပ္ပါသည္။

ဤသို႔ဆိုလွ်င္ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္သည္ `ဒီ´ ႏွစ္လံုးထက္ ေက်ာ္လြန္ၿပီး ေရွ႕သို႔သြားေနသည္ဟု ျမင္လာၾကပါလိမ့္မည္။ အေျခခံ အက်ဆံုး အခ်က္မွာ ႏိုင္ငံေရး ေျဖရွင္းမႈ တခု ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ ရရိွရန္ အေရးတႀကီး လိုအပ္ေနျခင္းပင္ ျဖစ္သည္ဟု  အရုိးသားဆုံး ယုံၾကည္မိပါသည္။

ေအာ္ေဇာ္ ေရးသားသည့္ The D’s that could Determine a Viable Burma Policy ကို ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆို ေဖာ္ျပပါသည္။