(ေဇယ်ာေသာ္၊ ဟစ္ပ္ေဟာ့ပ္ အဆုိေတာ္၊ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေဟာင္း)
ျမန္မာႏိုင္ငံလုိ႔ ဆုိလုိက္တုိင္းမွာ ဧရာ၀တီဆုိတာ အၿမဲတမ္းတြဲၿပီး ပါလာခဲ့တာပါပဲ။ ႏုိင္ငံေတြ ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ တုိးတက္ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈေတြ ဆုိတာဟာလည္း ဟုိးသမုိင္း အစဥ္အဆက္ကိုပဲ ၾကည့္ၾကည့္၊ လက္ရွိအေျခအေနကိုပဲ ၾကည့္ၾကည့္ အဓိက ျမစ္ႀကီးေတြ၊အဲဒီျမစ္ႀကီးေတြရဲ႕ ျမစ္၀ွမ္းေဒသေတြ၊ အဲဒီေနရာကေနပဲ ယဥ္ေက်းမႈေတြ စတင္ၿပီးေပၚေပါက္လာခဲ့တာပါ။ ဒီလုိပါပဲ ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ ဧရာ၀တီဆုိတဲ့ဟာကလည္း ဘယ္လုိမွကို ခြဲျခားလုိ႔ မရပါဘူး။ ဒီျမစ္ႀကီးစီးဆင္းေနသမွ် ကာလပတ္လံုး က်ေနာ္တုိ႔ ႏုိင္ငံရဲ႕ ေသြးေတြကလည္း ဒီျမစ္ထဲမွာ စီးဆင္းလာသလုိ ခံစားခဲ့ၾကရတာပါ။ အဲအတြက္ေၾကာင့္ မုိ႔လုိ႔ ႏုိင္ငံကို ခ်စ္တာနဲ႔ တူညီစြာနဲ႔ပဲ က်ေနာ္ ဧရာ၀တီျမစ္ကိုခ်စ္ပါတယ္။ တန္ဖိုးထားပါတယ္။ (ဦးအုန္းႀကိဳင္ ၊ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ေျပာခြင့္ရပုဂၢိဳလ္)
ဧရာဝတီ ဆိုတာဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အသက္ျဖစ္သလို တုိင္းရင္းသား လူမ်ဳိးအားလံုးရဲ႕ အသက္ေသြးေက်ာလည္း ျဖစ္တယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒါဟာ စြန္႔စားဖို႔ မေကာင္းတဲ့ တခ်ဳိ႕ကိစၥေတြဟာ လူမ်ဳိးရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာလည္း ျဖစ္တယ္၊ လူမ်ဳိးရဲ႕ သေကၤတလည္း ျဖစ္တယ္။ ဒါဟာ အက်ဳိးအျမတ္ တန္ဖိုးျဖတ္ဖို႔ အေတာ္ခက္တဲ့ဟာ ျဖစ္ပါတယ္။(ဦးဝင္းမ်ိဳးသူ ၊ EcoDov. သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး ပညာရွင္အဖြဲ႕၏ စီမံခန္႔ခြဲမႈ ဒါရိုက္တာ)
က်ေနာ့္ရဲ႕ သီးျခား ပုဂၢလိက အျမင္နဲ႔ ေျပာရရင္ ျမစ္ဆံုဆည္ ဆက္ေဆာက္မယ္လုိ႔ ေျပာတာကို က်ေနာ္ လက္မခံ ဘူးေပါ့ဗ်ာ၊။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ ေဆာက္ၿပီးသားျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ ဒီအေပၚမွာေတာ့ ၂ ဖက္မွ်ေအာင္ ေနာက္ၿပီး စီးပြားေရးရာနဲ႔ ပတ္၀န္း က်င္ေရးရာနဲ႔ ဒီအေပၚမွာ ၂ ခု မွ်ေအာင္ ထည့္သြင္းစဥ္းစားဖုိ႔ေတာ့ လုိပါတယ္။
(ေမာင္စိန္ဝင္း (ပုတီးကုန္း)၊ စာေရးဆရာ)
ျမစ္ေပ်ာက္ရင္ တုိင္းျပည္ပါေပ်ာက္မယ္၊ လူမ်ိဳးပါေပ်ာက္မယ္။ ဧရာဝတီျမစ္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ကိစၥက ပါတီႏိုင္ငံေရးထက္ ျမင့္တဲ့ အမ်ိဳးသားေရးကိစၥလုိ႔ ျမင္တယ္။ တမ်ိဳးသားလံုးနဲ႔ ဆုိင္တယ္၊ လူတုိင္းနဲ႔ ဆုိင္တယ္။ (လား႐ိႈးသိန္းေအာင္၊ အဆိုေတာ္)
ႏွလံုးေသြးေၾကာ ျဖတ္ပစ္လိုက္သလိုပဲ။ တိုင္းျပည္နဲ႔ ပတ္သက္လာရင္ ျပည္သူလူထုကို လစ္လ်ဴ႐ႈထားလို႔ မျဖစ္ဘူး။ ေရကာတာ ေဆာက္မယ္ဆိုရင္ ေကာင္း၊ မေကာင္း ႀကိဳရွင္းျပသင့္တယ္။ အခုေတာ့ ေနာက္ကြယ္မွာ ဆံုးျဖတ္ၿပီး အာဏာကို အလြဲသံုးစား လုပ္တယ္။ ေရကာတာေဆာက္ၿပီး အနားမွာရွိတဲ့ နယ္ေျမေတြကို ေရပိုက္ႀကီးေတြ သြယ္ၿပီး ေရေရာင္းမွာ ျမင္ေယာင္ေသးတယ္။(ကိုကို (စက္မႈတကၠသိုလ္)၊ CEO၊ Yangon Media Group )
ဧရာဝတီျမစ္ဆိုတာ က်ေနာ္တို႔ တႏိုင္ငံလံုးရဲ႕ အသက္ေသြးေၾကာျဖစ္တယ္။ က်ေနာ္က သတင္းစာသမားတေယာက္ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီျမစ္ဆံုစီမံကိန္းက အက်ိဳးရွိလား၊ မရွိဘူးလားဆိုတာကို က်ေနာ္တို႔ထက္ ကၽြမ္းက်င္တဲ့ ပညာရွင္ေတြရဲ႕ ေတြ႔ရွိခ်က္ေတြကို ကိုးကားၿပီး ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ဒီျမစ္ဆံု စီမံကိန္းက သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးမွာ ဆိုးက်ိဳး ရွိတယ္ဆိုတာကို ပညာရွင္ေတြက ေတြ႔ရွိထားပါတယ္။ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းဟာ ေကာင္းတယ္လို႔ ေရးထားတဲ့ ပညာရွင္ေတြရဲ႕ စာတမ္းေတာ့ က်ေနာ္ တခုမွ မဖတ္ဖူးေသးဘူးဗ်။ အမ်ားစုက မေကာင္းဘူးလို႔ ေျပာေနၾကတဲ့အတြက္ ျပည္သူေတြရဲ႕ အသံေတြကို နားေထာင္ၿပီးမွပဲ ေဆာင္ရြက္သင့္တယ္လို႔ က်ေနာ္ထင္တယ္။ ဒီစီမံကိန္းက အရင္ အစိုးရ လက္ထက္တည္းက ေဆာင္ရြက္ခဲ့တာလို႔ သိရပါတယ္။ အခုအစိုးရကလည္း အရင္က တေသြး၊ တသံ၊ တမိန္႔နဲ႔ သြားေနတဲ့ တပ္မေတာ္အစိုးရကေန ဒီမုိကေရစီ အစိုးရအျဖစ္နဲ႔ သြားေနၿပီျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ားျပည္သူရဲ႕ အသံကို နားေထာင္ၿပီး သြားရတဲ့ ေခတ္မွာေတာ့ ဒီစီမံကိန္း ေရွ႕ဆက္တိုးဖို႔ကို ျပည္သူေတြ၊ ပညာရွင္ေတြရဲ႕ အသံကို နားေထာင္ေပးၾကပါ။ (ဒုဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး သိန္းေဌး၊ နယ္စပ္ေရးရာ ဝန္ႀကီးဌာနႏွင့္ ျမန္မာ့စက္မႈဖြံ႕ၿဖိဳးေရး ဝန္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး)
ေရးအားလွ်ပ္စစ္ ဓာတ္အားဟာ ျပန္လည္ျပည့္ၿဖိဳးၿမဲ စြမ္းအင္ ျဖစ္တာေၾကာင့္ ကမၻာက ႀကိဳဆိုလက္ခံတဲ့ Green energy ျဖစ္တယ္။ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းမွာ ဧရာဝတီျမစ္ေရရဲ႕ ၇ ရာခိုင္ႏႈန္းပဲ သံုးမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ျမစ္ေၾကာင္း တိမ္ေကာေရးအတြက္ စိုးရိမ္ပူပန္စရာမလိုဘူး။ စက္မႈႏိုင္ငံထူေထာင္ေရးမွာ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား မရွိမျဖစ္ လိုအပ္တဲ့အတြက္ ေရအားလွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္းမ်ားကို ေဆာင္ရြက္ေနရျခင္း ျဖစ္တယ္။
(စက္တင္ဘာ ၁၅ ရက္ေန႔ ျမန္မာ့အလင္း သတင္းစာမွ)
(ေဒါက္တာသန္းထြဋ္ေအာင္၊ CEO, Eleven Media Group )
ဒီျမစ္ဆံုကိစၥက (၁) environment ရဲ႕ issue တစ္ခုတည္းမဟုတ္ဘူး၊ (၂) ဒါဟာ political ႏိုင္ငံေရးျပသနာ political agenda တစ္ခုမဟုတ္ဘူး။ ဒီဟာဟာ အမ်ဳိးသားေရးျပႆနာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သမၼတႀကီးအေနနဲ႔ ႏုိင္ငံ့အက်ဳိး၊ ျပည္သူလူထုအက်ဳိးအတြက္ ဒီျပႆနာကုိ တိုက္႐ိုက္ကုိင္တြယ္ေျဖရွင္းေစခ်င္ပါတယ္။ (Weekly Eleven ဝက္ဘ္ဆုိက္မွ)
(ဦးေဇာ္မင္း၊ အမွတ္ ၁ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအား ဝန္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စု ဝန္ႀကီး)
ဧရာ၀တီျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကုိ ဆက္လုပ္ပါမယ္။ က်ေတာ္တို႔ ဘယ္ေတာ့မွ ေနာက္မဆုတ္ပါဘူး။ အဲဒီေတာ့ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးအဖြဲ႕က ကန္႔ကြက္ေနလို႔ ေနာက္ဆုတ္မွာလားလို႔ ေမးခြန္းတခု ေမးပါတယ္။ ေနာက္မဆုတ္ပါဘူး။ ဆက္လုပ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ UN က ထပ္မံစစ္ေဆးဦးမွာလား၊ UN နဲ႔ ဒီကိစၥနဲ႔ ဘာမွ မဆုိင္ပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ႏုိင္ငံနဲ႔ပဲ ဆိုင္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔သည္ က်ေနာ္တို႔ႏုိင္ငံရဲ႕ လွ်ပ္စစ္မီး ရရွိေရးဟာ က်ေနာ္တို႔ႏုိင္ငံရဲ႕ အမ်ဳိးသားအက်ဳိးစီးပြား ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအမ်ဳိးသား အက်ဳိးစီးပြားကုိ ဆက္ၿပီးေအာင္ျမင္ေအာင္ လုပ္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ က်ေနာ္တို႔ ေလ့လာခဲ့တဲ့ စီမံကိန္းဟာ Environmental အရေရာ၊ Tactically အရေရာ ေသခ်ာေလ့လာၿပီးသား လုပ္တဲ့စီမံကိန္း ျဖစ္တဲ့အတြက္ က်ေနာ္တို႔ ဘယ္ေတာ့မွ ေနာက္မဆုတ္ဘူး ဆက္လုပ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေရာဂါဆန္းျဖစ္ေနတဲ့ ဟာေတြကုိ ရွင္းသြားေအာင္ ေျပာတာ၊ ဆက္လုပ္မယ္။(လူထုစိန္ဝင္း၊ သတင္းစာဆရာ)
ဧရာ၀တီျမစ္ဆံု စီမံကိန္းနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဂ်ာနယ္လစ္ေတြ၊ ပညာရွင္ေတြ ေျပာဆိုေနၾကတာဟာ ထင္ရာျမင္ရာ ေလွ်ာက္ေျပာေနၾကတာမဟုတ္ဘူး။ ျပည္တြင္းျပည္ပက ပညာရွင္ေတြအားလံုး ေလ့လာ သုေတသနျပဳ လုပ္ထားတဲ့ စာရြက္စာတမ္းေတြ၊ အေထာက္အထားေတြကို ဖတ္႐ႈေလ့လာၿပီး ေရးေနၾကတာျဖစ္တယ္။ ျပည္သူေတြ အားလံုးကလည္း ဒီစာရြက္စာတမ္းေတြ၊ အေထာက္အထားေတြကို သိရွိၾကတဲ့အတြက္ သေဘာမတူေၾကာင္း ေတာင္းဆိုေနၾကတာျဖစ္တယ္။ ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြ၊ ရဟန္းရွင္လူေတြနဲ႔ အႏုပညာရွင္၊ စာေပနယ္သားေတြအားလံုး ကလည္း ဒါေတြကို သိတဲ့အတြက္ ဆက္မလုပ္ဖို႔ ၀ိုင္း၀န္းေတာင္းဆိုေနၾကတာ ျဖစ္တယ္။ ျပည္သူလူထုက တရားသျဖင့္ လူယဥ္ေက်းနည္းနဲ႔ ေတာင္းဆိုေနတာကို လ်စ္လ်ဴ႐ႈၿပီး လုပ္ခ်င္ရာ ဆက္လုပ္မယ္၊ ေရွ႕ဆက္လုပ္မယ္ဆိုရင္ ျပည္သူလူထုက မျဖစ္၊ ျဖစ္တဲ့နည္းနဲ႔ ဧရာ၀တီကို ကာကြယ္ၾကမွာပဲ ျဖစ္တယ္။ ကာကြယ္တဲ့ေနရာမွာ လူယဥ္ေက်းနည္းနဲ႔ မရရင္ လမ္းေပၚထြက္ ဆႏၵျပၿပီး ေတာင္းဆိုလာခဲ့မယ္ဆိုရင္ ဒီလို ဆႏၵျပမႈေတြအတြက္ စီမံကိန္းကို ဆက္လုပ္တဲ့သူေတြသာ တာ၀န္ယူရလိမ့္မယ္။ မလုပ္ဖို႔ ေတာင္းဆို ဆႏၵျပေနတဲ့သူေတြမွာ တာ၀န္မရွိဘူး။(Weekly Eleven ဝက္ဘ္ဆုိက္မွ)
(ဦးညိဳေမာင္ No၊ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးပညာရွင္ (BANCA) )
ဧရာဝတီျမစ္ဆံု နဲ႔ ျမစ္ႀကီးနားအထက္ ေရကာတာစီမံကိန္းမွာ တရုတ္ပညာရွင္ေတြနဲ႔ အတူတူလုပ္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာပညာရွင္ တေယာက္အေနနဲ႔ ခ်ိန္ဆလိုက္တဲ့အခါမွာ ဒီျမစ္ဆံုမွာ ေရကာတာေဆာက္တာက စီးပြားေရးအရၾကည့္ရင္ တြက္ေျခကိုက္ေပမဲ့ ပတ္ဝန္းက်င္အရ ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ ဒီေနရာဟာ မလုပ္သင့္တဲ့ ေနရာျဖစ္တယ္လို႔ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ ႔ အစီရင္ခံစာမွာလည္း အတိအက် ေျပာထားၿပီးသား ျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ report ထဲမွာ ပထမတခ်က္ ဒီဟာက cultural heritage လို႔ေခၚတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္ ေနရာျဖစ္တယ္။ ကခ်င္လူမ်ဳိးေတြကလည္း သူတို႔ရဲ ႔ ျမစ္ဆံုေဒသကို သူတုိ႔ရဲ ႔ heartland ျဖစ္တယ္လုိ႔ တန္းဖိုးထားတဲ့အတြက္ တစ္အခ်က္ မလုပ္သင့္ပါဘူးလို႔ ေရးထားပါတယ္။ ေနာက္တခုက ဘာလဲဆိုရင္ environmental အရ ဒီေနရာကဆုိရင္ ရႈခင္း landscape value ရွိတဲ့အတြက္ ဒီဟာကို မလုပ္သင့္ပါဘူးလုိ႔ ဒုတိယအခ်က္အေနနဲ႔ ေျပာထားပါတယ္။ ေနာက္တခုကေတာ့ ျမစ္ဆံုကို လုပ္မယ့္အစား ျမစ္ဆံုရဲ ႔ အေပၚဘက္ ေမခနဲ႔ မလိခမွာ တခုစီ alternative နဲ႔ လုပ္ပါလို႔ အႀကံေပးထားပါတယ္။ Sustainable development အတြက္ ဆိုလို႔ရွိရင္ ဒီလိုႀကီးမားတဲ့ dam ဟာ ဧရာဝတီျမစ္ဆံုမွာ မေဆာက္သင့္ပါဘူးလို႔ အတိအက် ေရးထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။
(VOA ႏွင့္ အင္တာဗ်ဴးမွ)
(ဟာဂ်ဴလီ (ကသာ) ၊ ကာတြန္းဆရာ)
က်ေနာ္တို႔က ဒီကိစၥကို ကန္႔ကြက္ေနတယ္ဆိုတာ အမ်ိဳးသားေရး တာဝန္တရပ္အေနနဲ႔ ေျပာတာ။ ဘယ္အစိုးရတက္တက္ ဘယ္သူပဲျဖစ္ျဖစ္ ေျပာရမွာပဲ။ က်ေနာ္တို႔ ကသာဆိုတာက ဧရာဝတီျမစ္ရဲ႕ ျမစ္ဖ်ား။ ဒီေန႔ ျမစ္ႀကီးနားေရႀကီးရင္ ေနာက္ေန႔ ကသာေရႀကီးမွာ။ ဒါေပမယ့္ ဒီအေၾကာင္းေတြကို အထက္ပိုင္းက လူေတြက ေသေသခ်ာခ်ာမသိဘူး။ ေဒသခံေတြကို ဒီထက္ ပိုၿပီးပညာေပးဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ လူသိမ်ား ထင္ရွားတဲ့ အႏုပညာရွင္ေတြကေန တဆင့္ ေျပာသင့္ပါတယ္။ က်ေနာ္ကေတာ့ အာဏာပိုင္ေတြကို ဒီဆည္ႀကီး ဆက္မေဆာက္ဖို႔ ေတာင္းပန္ခ်င္တယ္။ ၿပီးေတာ့ ဒီေလာက္ ပ်က္ဆီးဆံုးရႈံးမႈေတြ မ်ားမယ့္ ကိစၥမို႔လို႔ အမ်ိဳးသားေရး တာဝန္ တရပ္အေနနဲ႔ လႈံ႕ေဆာ္ၾကတာကို ႏုိင္ငံေရးထဲ မသြပ္သြင္းပါနဲ႔လို႔ ေျပာခ်င္တယ္။ဆက္လက္ ေဖာ္ျပပါမည္
| < Prev | Next > |
|---|
