မီးပိြဳင့္ လမ္းဆံု အနီး အနား တ၀ိုက္မွာ ျမန္မာ ေရႊ႕ေျပာင္း အလုပ္သမားေတြဟာ တေန႔တာ အလုပ္ရဖို႔ အတြက္ ေစ်းဆိုင္ေတြ ေရွ႕ မွာ ထိုင္သူကထိုင္၊ လမ္းမႀကီးရဲ႕ ႏွစ္ဘက္မွာ ရွိတဲ့ ပလက္ေဖာင္းေပၚမွာ ဟိုတစု၊ ဒီတစုနဲ႔ ရပ္သူက ရပ္ရင္း လာေခၚၾကမယ့္ အလုပ္ရွင္ေတြကုိ ေစာင့္ေမွ်ာ္ ေနၾကပါတယ္။
ဒီေနရာေလးကို “စီယဲ့” လုိ႔ေခၚၾကၿပီး စီယဲ့ ဆိုတာက ထုိင္းဘာသာနဲ႔ လမ္းေလးခြဆံုကို ေခၚတာပါ။ အဲဒီေနရာမွာ မီးပြိဳင့္အႀကီးႀကီး တခု ရွိေနတဲ့အတြက္ ျမန္မာအလုပ္သမား ေတြကေတာ့ မီးပြိဳင့္လို႔ပဲ အလြယ္တကူေခၚၾကပါတယ္။ဒီေနရာေလး ကေတာ့ ထုိင္းႏုိင္ငံ ေျမာက္ပိုင္း ခ်င္းမုိင္ၿမိဳ႕က ေန႔စား ေရႊ႕ေျပာင္း အလုပ္သမားေတြရဲ႕ ေနရာေလးပါ။ ဒီေနရာမွာ အလုပ္ လာလုပ္ၾကတဲ့ သူေတြဟာ ရွမ္း၊ ကရင္၊ ရခိုင္၊ လားဟူ စတဲ့ တုိင္းရင္းသားေတြနဲ႔ ေတာင္ေပၚသားကတ္ ရထားသူ (ထိုင္း ႏုိင္ငံသားအျဖစ္ အသိအမွတ္ ျပဳခံထားရသူ) တခ်ဳိ႕ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အလုပ္သမားေတြဟာ လူငယ္ အမ်ားစုျဖစ္ၾကၿပီး ခန္႔မွန္းေျခ လူဦးေရ ၂၀၀ ေလာက္ရွိပါတယ္။ ဒီအထဲမွာ အမ်ိဳးသမီးေတြလည္း ပါပါတယ္။
အလုပ္သမားေတြဟာ မနက္ ၆ နာရီကေန စၿပီး တဖြဲဖြဲ ေရာက္လာၾကပါၿပီ။ တခ်ဳိ႕ကေတာ့ ေစာင့္ရက်ိဳးနပ္ၿပီး အလုပ္ရသြားၾက ေပမယ့္ တခ်ိဳ႕ အလုပ္မရဘဲ ျပန္သြားၾကတဲ့ သူေတြလည္း ရွိတတ္ပါတယ္။ အမ်ားစုကေတာ့ ညေန ၃ နာရီ ေလာက္အထိ စိတ္ရွည္ရွည္နဲ႔ ေစာင့္ၾကပါတယ္။
သူတို႔ရဲ႕ ေရွ႕မွာ ကားတစီး ရပ္လိုက္တာနဲ႔ လူအုပ္ႀကီးက ၀ိုင္းၿပီး အလုပ္ရွင္ကုိ ဘာအလုပ္ လုပ္ရမယ္ဆိုတာ အရင္ မေမးဘဲ သူ႔ထက္ငါ တိုးေ၀ွ႔ၿပီး ကားေပၚ လုတက္ၾကပါတယ္။
အလုပ္ရွင္ သူေဌးက အလုပ္သမား ၂ ေယာက္ လိုတယ္၊ တေန႔ လုပ္အားခ ဒီေလာက္ပဲ ေပးမယ္ လုပ္ႏိုင္မလားဆိုၿပီး ေစ်းေခၚရင္ လုပ္ႏိုင္တဲ့ သူေတြက သြားလုပ္ၾကပါတယ္။ အလုပ္သမားေတြကို အလုပ္ရွင္ကပဲ ကားနဲ႔ အႀကိဳအပို႔ လုပ္ေပးပါတယ္။
သူတို႔ေတြ လုပ္ရတဲ့ အဓိကအလုပ္ေတြကေတာ့ ေဆာက္လုပ္ေရး၊ ပန္းပင္စိုက္၊ ေျမႀကီးတူး၊ အိမ္ၿခံသန္႔ရွင္းေရး၊ ပစၥည္းသယ္၊ သစ္ပင္ခုတ္ စသျဖင့္ အလုပ္ၾကမ္းေတြပါပဲ။
အသက္ ၂၈ ႏွစ္အရြယ္ အလုပ္သမား တဦးက “သူေဌးက လူအေကာင္ကုိ ၾကည့္တယ္၊ ဒီေကာင္က ပစၥည္း အေလးေတြ သယ္ႏိုင္ မလားဆိုၿပီးၾကည့္တာ။ အားေကာင္းတဲ့ လူေတြကိုပဲ ေရြးေခၚတာမ်ားတယ္” လို႔ ေျပာပါတယ္။
ဒီေနရာမွာ အလုပ္လာေစာင့္တဲ့ လူအမ်ားစုကေတာ့ ထိုင္းအစိုးရက ထုတ္ေပးထားတဲ့ ဘတ္လို႔ေခၚတဲ့ ယာယီေနထိုင္ခြင့္ လက္ မွတ္ (အလုပ္သမားကတ္) မရွိတဲ့သူေတြပါ။ ထိုင္းသူေဌးရဲ႕ အိမ္မွာ လခစား အလုပ္လုပ္ၿပီး ပိုက္ဆံ အျပည့္ မေပးတာေၾကာင့္ အလုပ္ထြက္၊ ရတဲ့အလုပ္ကုိ လုပ္ဖို႔ ဆံုးျဖတ္ခဲ့တဲ့ သူေတြလည္း ရွိပါတယ္။
ရွမ္းတုိင္းရင္းသား တဦးျဖစ္တဲ့ ဦးစိုင္းလွကေတာ့ “ထုိင္းေတြက ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြ အေပၚ အထင္ေသးတဲ့ သေဘာေလ၊ ခိုင္း ခ်င္သလိုခိုင္းၿပီး ေပးခ်င္သလို ေပးၾကတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ တျခား ေနရာေတြမွာ အလုပ္မရွိရင္ ဒီမွာပဲ လာေစာင့္ ၾကတာ မ်ားတယ္” လို႔ ေျပာပါတယ္။
ခ်င္းမုိင္မွာ တရား၀င္ သတ္မွတ္ထားတဲ့ တေန႔ လုပ္အားခဟာ ဘတ္ ၁၆၈ (က်ပ္ ၅၀၀၀ ေက်ာ္) ဆိုေပမယ့္ ဒီေနရာေလးမွာ အနည္းဆံုးေတာ့ ဘတ္ ၂၀၀ (က်ပ္ ၆၀၀၀ ေက်ာ္) ရၾကပါတယ္။ တျခားေနရာထက္စာရင္ ဒီေနရာေလးက ေငြလည္း ပိုရၿပီး ပုတ္ျပတ္ အလုပ္ေတြလည္း မၾကာခဏ ရတတ္ပါတယ္။
တခ်ဳိ႕အလုပ္သမားေတြက ဒီေနရာေလးမွာ အလုပ္လုပ္ရင္း တျခား အဆင္ေျပႏိုင္မယ့္ အိမ္ေဖာ္အလုပ္နဲ႔ စိုက္ပ်ဳိးေရးၿခံေတြမွာ လခစား အလုပ္ေတြကုိ သြားလုပ္ၾကပါတယ္။
ခ်င္းမုိင္ၿမိဳ႕အျပင္ တျခား ၿမိဳ႕ႀကီးေတြမွာ ရွိတဲ့ ေစ်း၊ စားေသာက္ဆိုင္၊ စက္ရုံ၊ ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္း၊ အိမ္ေဖာ္၊ လိင္ ေဖ်ာ္ ေျဖေရး လုပ္ငန္းေတြမွာလည္း ဘ၀ကုိ ရုန္းကန္ လႈပ္ရွား ေနရတဲ့ ေရႊ႕ေျပာင္း အလုပ္သမားေတြ ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား ရွိၾက ပါတယ္။ ထုိင္း ႏိုင္ငံ အႏွံ႔မွာ ျမန္မာျပည္သား အလုပ္သမားေတြဟာ ေခါင္းပံုျဖတ္ခံရတာ၊ ဖမ္းဆီးခံရတာ စတဲ့ အႏၱရာယ္ေတြ ႀကံဳေတြ႔ေန ရတယ္လို႔လည္း သတင္းေတြအရ သိရပါတယ္။ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ ျမန္မာေရႊ ့ေျပာင္းအလုပ္သမား ၂ သန္းခြဲ အထက္ရွိတယ္လို႔ အလုပ္သမားအေရး ေလ့လာသူေတြက ခန္႔မွန္းထား ပါတယ္။
အလုပ္သမားေတြရဲ႕ ေျပာျပခ်က္အရ “ထုိင္းႏိုင္ငံသားေတြ မလုပ္ႏိုင္တဲ့ အလုပ္ေတြကုိပဲ လုပ္ၾကရတယ္” လို႔ သိရပါတယ္။
အလုပ္သမား အမ်ားစုကေတာ့ ဒီေန႔ အလုပ္ဆင္းၿပီး ဒီေန႔ ပိုက္ဆံ ခ်က္ခ်င္းရတဲ့ အလုပ္ေတြကိုပဲ ပို ႀကိဳက္ႏွစ္သက္ၾကတယ္လို႔ ေျပာၾကပါတယ္။
ရွမ္း တိုင္းရင္းသား ကိုေအာင္က“ဒီမွာလာၿပီး အလုပ္ လာလုပ္ရတာ အဆင္ေျပတယ္။ သူေဌး အိမ္မွာ လခစား အလုပ္လုပ္ ရတာ နားခ်င္တိုင္းလည္း မနားရဘူး။ ဒီမွာ လာေစာင့္ရင္ ဒီေန႔ အလုပ္ဆင္းၿပီး ေနာက္ေန႔ အလုပ္ လာမဆင္းခ်င္လည္းရတယ္၊ နားလို႔ ရတယ္” လို႔ ေျပာပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ဒီေနရာမွာ အလုပ္ မရတဲ့ေန႔ေတြ၊ အလုပ္ပုိင္ရွင္ သူေဌးက လုပ္အားခ ရွင္းမေပးတာေတြ၊ အခ်ိန္ ပုိလုပ္ခမရတာေတြ၊ ထုိင္း ရဲေတြက လာဖမ္းတာ ေတြကိုလည္း ႀကံဳၾကရပါတယ္။
“ဒီမွာ အလုပ္လာေစာင့္တာက ေန႔တြက္ေတာ့ ကိုက္တယ္။ အေျခအေနမေကာင္းရင္လည္း တခါတေလ ရဲ၀င္ဖမ္းတာမ်ိဳး ႀကံဳရ တယ္၊ အဖမ္းခံရရင္ေတာ့ ဒဏ္ေငြ ရိုက္ခံရတယ္” လို႔ ဦးစိုင္းလွကပဲ ေျပာပါတယ္။
သူက ဆက္ၿပီးေတာ့ “ဒဏ္ရိုက္တဲ့ အခါမွာ ရဲကေျပာတာက မင္းတို႔ေကာင္ေတြက မွတ္ပံုတင္မရွိဘူး၊ ငါတို႔ႏိုင္ငံ ကုိ ခိုး၀င္တဲ့ လူ ေတြပဲ။ ဒဏ္ေငြ ရိုက္မယ္၊ ပိုက္ဆံ ဘယ္ေလာက္ ဘယ္ေလာက္၊ အနည္းဆံုး ဘတ္ ၂၀၀၀ (က်ပ္ ၆၀၀၀၀ ေက်ာ္) ကေန႔ ၃၀၀၀ (က်ပ္ ၁ သိန္း ဝန္းက်င္) ေလာက္အထိ ရိုက္တယ္။ အလုပ္သမားလက္မွတ္ ရွိတဲ့ က်ေနာ္ေတာင္ အဖမ္းခံရတယ္” လို႔ု ေျပာျပ ပါတယ္။
ဒဏ္ေငြ ေဆာင္ႏိုင္တဲ့လူေတြကေတာ့ ျပန္လြတ္လာတာ ရွိသလို ဒဏ္ေငြ မေဆာင္ႏိုင္တဲ့ လူေတြကေတာ့ ထိုင္း လူ၀င္မႈ ႀကီးၾကပ္ေရး ဌာန (လ၀က) ကေန တဆင့္ နယ္စပ္ေတြကို ျပန္ပို႔ ခံရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီ အလုပ္သမားေတြမွာ ပံုမွန္လစာ ရယ္လို႔ မရွိေပမယ့္ အနည္းဆံုး တလ၀င္ေငြ ဘတ္ ၇၀၀၀ (က်ပ္ ၂ သိန္းေက်ာ္) ေလာက္ရၾကပါတယ္။
ခ်င္းမုိင္အေျခစိုက္ ထိုင္း လ၀က ရဲ႕ အမည္ မေဖာ္လိုတဲ့ တာ၀န္ရွိသူ တဦးကေတာ့ အဲဒီေနရာမွာ အလုပ္ေစာင့္ေနတဲ့ ျမန္မာေတြ အရမ္း မ်ားၿပီး မနက္ မနက္ ကားလမ္းေတြ ပိတ္တာေၾကာင့္ တာ၀န္ရွိ သူေတြက ၀င္ေရာက္ စစ္ေဆးတာ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
“ျမန္မာေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေနတယ္ေလ ဘယ္သူပဲ သြားသြား အဲဒီေနရာမွာ လူေတြ အမ်ားႀကီး စုေ၀းေနတာကုိ တို႔ အထက္ အရာရွိ ေတြကလည္း ေတြ႔ၾကတယ္။ ဒီ လူႀကီးေတြကလည္း ဒီအလုပ္သမားေတြ အေၾကာင္းကုိ ခဏခဏ ေျပာေနၾကတယ္။ ဒါ ေၾကာင့္ တာ၀န္အရ စစ္ေဆးရတာပါ” လို႔ သူက ေျပာျပပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ ဇြန္လ ၂ ရက္ေန႔မွာ ေရႊ႕ေျပာင္း အလုပ္သမားေတြကုိ ႏွိမ္နင္းေရး၊ ဖမ္းဆီးေရးနဲ႔ တရားစြဲဆိုေရး အထူးဌာန ဖြင့္လွစ္ဖို႔ ထုိင္း ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ အဖိဆစ္ ေ၀့ခ်ာခ်ီ၀က လက္မွတ္ ေရးထိုးၿပီး ၫႊန္ၾကားခဲ့ပါတယ္။
အဲဒီ ၫႊန္ၾကားခ်က္ဟာ ထိုင္းႏိုင္ငံ အတြင္းမွာ တရားမ၀င္ လာေရာက္ လုပ္ကုိင္ေနတဲ့ ျမန္မာ ႏုိင္ငံသားေတြနဲ႔ ကေမာၻဒီးယား၊ လာအို ႏိုင္ငံသား အလုပ္သမားေတြအေပၚ အက်ိဳး သက္ေရာက္မႈေတြ ရွိႏိုင္တယ္လို႔လည္း လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး ေဖာင္ေဒးရွင္း (HRDF) က ညႊန္ၾကားေရးမႉး အန္ဒီေဟာလ္က ေျပာခဲ့ပါတယ္။
တရားမဝင္ ေရႊ႕ေျပာင္း အလုပ္သမားမ်ားေတြကုိ ႏွိမ္နင္းဖို႔ စီစဥ္တာဟာ ေဒသဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္ေတြ အတြက္ ဥပေဒမဲ့ ဖမ္းဆီးခြင့္၊ အႏိုင္က်င့္ခြင့္နဲ႔ လာဘ္စားဖို႔ အခြင့္အလမ္းေတြ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္တယ္လို႔လည္း အလုပ္သမား အေရး ေဆာင္ရြက္တဲ့ HRDF က ေထာက္ျပပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ေရႊ႕ေျပာင္း အလုပ္သမားေတြ အေနနဲ႔ အဖမ္းအဆီး ခံရမယ္ဆိုရင္လည္း မထူးဆန္းေတာ့ပါဘူး။ သူတို႔ ရွာထားၿပီး စုေဆာင္းထားတဲ့ လုပ္အားခေငြေတြကို ဒဏ္ေၾကးအတြက္ အပြန္းအပဲ့ ခံလိုက္ရတယ္ ဆိုတာက သူတို႔အတြက္ေတာ့ ရိုးေနပါၿပီ။
ဘယ္လိုပဲ ထုိင္းအာဏာပိုင္ေတြက အမိန္႔ထုတ္ၿပီး ဖမ္းဆီးတာေတြ ရွိေနေပမယ့္ ဒီေနရာေလးကေတာ့ ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမား ေတြနဲ႔ စည္ကားေနဆဲပါ။ သူတို႔ဟာ သူတို႔ လုပ္အားေတြကို အလုပ္ရွင္ဆီမွာ ေရာင္းဖို႔ ေစာင့္ရင္း၊ ေစ်းစကားေျပာၾကရင္း တဘက္ကလည္း ထိုင္း အာဏာပိုင္ေတြရဲ႕ အဖမ္းအဆီး မခံရဖို႔ မ်က္စိရွင္ရွင္ သတိရွိရွိနဲ႔ ေနထိုင္ဖို႔ က်င့္သားရေန ၾကပါၿပီ။
| < Prev | Next > |
|---|
