ငယ္ေသာ္လည္း အႏုစိတ္ ဆြဲထားသည့္ ပန္းခ်ီကား

ဤစာအုပ္တြင္ ေဖာင္တိန္၊ မင္တို႔ျဖင့္ ျမန္မာ ႏိုင္ငံရွိ ႏိုင္ငံျခားသားတို႔၏ ေန႔စဥ္ ဘ၀ကို စာေရးသူက ပံုေဖာ္၍ အေသးစိတ္ ခ်ယ္မႈန္းထားသည္။

ဂိုင္း ဒစၥေရလီ (Guy Delisle) က ျပံဳးယမ္းႏွင့္ ရွန္ဇန္း ... စသည့္ စာအုပ္မ်ားကို ေရးသားခဲ့သည့္ စာေရးဆရာလည္း ျဖစ္သည္။ သူက ေက်ာစိမ့္ ေၾကာက္ရြံ႔ဖြယ္ အာဏာရွင္ စနစ္က လံုး၀ ခ်ဳပ္ကိုင္ထားသည့္ ေျမာက္ကိုရီးယား ႏိုင္ငံအေၾကာင္းႏွင့္ တရုတ္ႏိုင္ငံ၏ စီးပြားဖြံ႔ၿဖိဳး အလုပ္ျဖစ္ေနေသာ ရွန္ဇန္းၿမိဳ႕ အေၾကာင္း ေရးခဲ့သည္။ သူက မင္တံမ်ားႏွင့္ စာအုပ္ကို ယူကာ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္တြင္ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံအေၾကာင္း ပံုေဖာ္ခဲ့ျပန္သည္။

ဒစၥေရလီက ျပင္သစ္ နယ္စည္းမျခား ဆရာ၀န္မ်ားအဖြဲ႔ Médecins sans Frontières (MSF) France တြင္ အလုပ္လုပ္ေနသူ သူ၏ဇနီး နာဒဲငယ္ (Nadège)၊ တေတာက္ေတာက္ ေဆာ့ေျပးေနသည့္ သားငယ္ လူး၀စ္တို႔ႏွင့္အတူ ေနထိုင္ရင္း ျမန္မာျပည္ကို ေလ့လာ ပံုေဖာ္ႏိုင္ခဲ့သည္။ ျမန္မာျပည္၏ ရာဇ၀င္ (Burma Chronicles) ဟု အမည္ရေသာ စာအုပ္တြင္ သူ႔ကိုယ္သူ ခပ္ထံုထံု ကေလးထိန္း တဦးသဖြယ္သာ ႏွိမ္ခ်ေရးသား ထားခဲ့သည္။ တခါတရံ ေတြေ၀ေန တတ္ေသာ၊ စိတ္ပ်က္ လြယ္တတ္ေသာ၊ သူ၏ဇနီးက ငွက္ဖ်ားေရာဂါ တိုက္ဖ်က္ေရးႏွင့္ နပန္းလံုးေနခ်ိန္၌ သိပ္အေရး မပါလွသူ တဦးအျဖစ္သာ ေဖာ္ျပထားခဲ့သည္။

ပံုေဖာ္ ေရးသားၾကသည့္ တျခား စာေရးဆရာမ်ား ျဖစ္ေသာ Marjane Satrapi (Persepolis) သို႔မဟုတ္ Alison Bechdel
(Fun Home) တို႔ကဲ့သို႔ ထင္ရွား ျပတ္သားသည့္ အျဖဴအမည္း ခြဲျခားပံုမ်ဳိး သူ၏စာအုပ္တြင္ မေတြ႔ရေသာ္လည္း ဒစၥေရလီက သူ၏ေန႔စဥ္ဘ၀ကို  စုတ္ခ်က္ႏုႏုျဖင့္ အလင္းအေမွာင္မႈန္း၍ ကၽြမ္းက်င္စြာ တင္ျပထားခဲ့သည္။ ျမန္မာျပည္ အေၾကာင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ သူကတင္ျပထားသည့္ အတြင္းက်က် အျမင္မွာ အငယ္ဆံုး ရႈေထာင့္ အျမင္ေဘာင္မွ အေျခခံလာျခင္း ျဖစ္သည္။ ေသခ်ာေရြးခ်ယ္၍ သူ၏ ေဘာင္ကို က်ဥ္းထားေသာ္လည္း ဤစာအုပ္က အေၾကာင္း ကိစၥမ်ားစြာကို အလႊာလႊာ ထပ္၍ တင္ျပထားပါသည္။ ႏိုင္ငံျခားသား မ်ား၏ ဘ၀၊ ႏိုင္ငံျခား ခရီးသြားမ်ား၏ အျမင္၊ ႏိုင္ငံေရး ေ၀ဖန္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ အန္ဂ်ီအို အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၏ အခန္းက႑ စသျဖင့္ မႊမ္းထံု တင္ျပခဲ့သည္။

သူႏွင့္ သူ၏ မိသားစုက ရန္ကုန္ၿမိဳ႔၏ လူကုံထံ ရပ္ကြက္ဟု သိၾကသည့္ ေရႊေတာင္ၾကား "ဗြီအိုင္ပီ ရပ္ကြက္" တြင္ ေနၾကသည္။ ဖန္ကြဲမ်ားဆင့္၍ လံုျခံဳေအာင္ ျပဳထားေသာ သံဆူးႀကိဳးကာ တံတိုင္းေနာက္ရွိ ခမ္းနားသည့္ အိမ္သစ္ႀကီးမ်ား အနက္မွ တခုတြင္ ေနထိုင္ၾကသည္။ သူတို႔ရပ္ကြက္က လွ်ပ္စစ္မီးပံုမွန္ရၿပီး ၀ါယာႀကိဳးမ်ား ရႈပ္ေထြး၍ မီးစက္အင္ဂ်င္ ခုတ္သံ တဒုတ္ ဒုတ္ညံေနေသာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႔၏ အျခားရပ္ကြက္မ်ားႏွင့္လည္း ျခားနားေနျပန္သည္။ ေရႊေတာင္ၾကားရပ္ကြက္က စစ္တပ္ အသိုင္းအ၀န္းမွ လူမ်ားေနထိုင္ၾကေသာေၾကာင့္လည္း ဒစၥေရလီအဖို႔ ဆက္ဆံရသည္မွာ ခပ္တန္းတန္း။ ကံေကာင္းသည္ ကေတာ့ သူ၏ တေတာက္ေတာက္ေျပးေနသည့္ ကေလးငယ္ လူး၀စၥေၾကာင့္ ရင္းႏွီးခင္မင္မႈ ရလာေစသည္ေတာ့အမွန္။

ႏိုင္ငံတကာ အန္ဂ်ီအိုအဖြဲ႔သားတဦး၏ ခင္ပြန္းျဖစ္ေသာေၾကာင့္လည္း ဒစၥေရလီက အခြင့္ေကာင္းယူကာ သံရံုး၀န္ထမ္းမ်ား သြားေလ့ရွိသည့္ ေရကူးကန္မ်ားႏွင့္ ပါတီပြဲမ်ားကို ခ်ဥ္းကပ္ႏိုင္ခဲ့သည္။ သူႏွင့္ သူ႔သား လူး၀စၥက ႏိုင္ငံျခားသားမိခင္မ်ားႏွင့္ အတူ အခ်ိန္ျဖဳန္းႏိုင္သည့္ ဇိမ္ခံကေလး ကစားကြင္းမ်ားဆီသို႔လည္း ေရာက္ရသည္။
"ျပင္ပကမၻာက ဘာကိုမေက်မနပ္ျဖစ္ေနၾကသနည္းဆိုသည္ႏွင့္ ပတ္သက္၍လည္း သူဦးေႏွာက္ခ်ာခ်ာလည္ေနရေသး သည္" ဟု ဆိုခဲ့ျပန္သည္။

ေနာက္ဆံုး ဒစၥေရလီက ျမန္မာကာတြန္းဆရာတစုႏွင့္ တကယ့္မိတ္ေဆြျဖစ္ ပြဲက်ခဲ့ရသည္ဟု ဆိုသည္။ သူက ထိုသူမ်ား အတြက္ ကြန္ပ်ဴတာရုပ္ရွင္ပညာ (computer animation) ဆယ္မီနာတခု တရားမ၀င္ ေဆာင္ရြက္ေပးရင္း ရင္းႏွီးလာခဲ့ ရသည္။ ျပင္သစ္သတင္းေထာက္တဦးက စစ္အစိုးရကို ဆန္႔က်င္ေရးသားသည့္ ေဆာင္းပါးတပုဒ္တြင္ ဒစၥေရလီ၏အမည္ ကို ကိုးကားေရးသားခဲ့ရာမွ ျမန္မာကာတြန္းဆရာမ်ားအတြက္ အႏၱရာယ္ရွိႏိုင္သည့္အေျခ ေပၚေပါက္လာၿပီး သူတို႔၏ရင္းႏွီး မႈလည္း ဇာတ္သိမ္းခဲ့ရသည္။ ၎ကာတြန္းဆရာမ်ားကလည္း သူႏွင့္ လူခ်င္းရင္းႏွီးေပါင္းသင္းသည့္အတြက္ပင္ အဖမ္းခံရ ႏိုင္သည့္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ၿပီးသား ျဖစ္ေနျပန္သည္။

တခါတရံ ဒစၥေရလီက သူ၏ဇနီးႏွင့္အတူ အမ္အက္စ္အက္ဖ္ စီမံကိန္း ခရီးစဥ္မ်ား၌ အထက္ျမန္မာျပည္သို႔ လိုက္ပါသြား တတ္သည္။ MSF အဖြဲ႔အစည္း ျမန္မာႏိုင္ငံက ထြက္ခြါသြားရပံုကိုလည္း သူက ထည့္သြင္းေရးသားေဖာ္ျပခဲ့သည္။ စစ္ အစိုးရက ခရီးသြားလာခြင့္မ်ား ကန္႔သတ္ပိတ္ပင္လိုက္ေသာေၾကာင့္ MSF အဖြဲ႔အဖို႔ ပဋိပကၡျဖစ္ေနသည့္ေဒသမ်ားတြင္ သူတို႔၏ တာ၀န္၀တၱရားကို ေဆာင္ရြက္ရန္ မျဖစ္ႏိုင္ျဖစ္လာရသည္၊ သို႔ႏွင့္ပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ထြက္ခြါခဲ့ရသည္ဟု ေဖာ္ျပ ထားသည္။ ဒစၥေရလီႏွင့္ သူ၏ဇနီးက တခါတရံ ႏိုင္ငံျခားခရီးသြား တိုးရစ္မ်ားသြားလာေလ့ရွိသည့္ ပုဂံ၊ အင္းေလးကန္ စသည့္ ေနရာမ်ားသို႔လည္း သြားေရာက္လည္ပတ္ေလ့ရွိၿပီး သူက ေဖာ္ျပလိုသည့္ စိတ္အာရံုကို လႈံ႔ေဆာ္ေပးသည့္ စုတ္ ခ်က္ေကာက္ေၾကာင္းကို စကားလံုးမ်ားႏွင့္ ေဖာ္ျပျခင္းမဟုတ္ဘဲ တကြက္ခ်င္း ျပသခဲ့သည္။

ဒစၥေရလီက ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး ေနာက္ခံကို ေကာက္ေၾကာင္းမွ်သာ ဆုပ္ကိုင္ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ သူက ပံုရိပ္ငယ္မ်ားျဖင့္သာ မွန္းဆေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ဥပမာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က သူ၏အိမ္အတြင္း ျပဴတင္း၀တြင္ ရပ္ေနပံုမ်ဳိး စသည္ျဖင့္သာ မွန္းဆေဖာ္ျပခဲ့သည္။ စာေပစိစစ္ေရးက ျဖတ္ေတာက္သုတ္သင္လိုက္ေသာေၾကာင့္ သတင္းစာေဆာင္းပါးမ်ားမွာလည္း မွန္ကူကြက္ အေပါက္မ်ားျဖင့္သာ က်န္ေတာ့ေၾကာင္း ေဖာ္ျပျခင္းမ်ဳိး ျဖစ္သည္။ စစ္တပ္အရာရွိမ်ား၏ ယူနီေဖာင္းအိတ္ ေထာင္ကိုလည္း ေအာက္ခ်၍ ခ်ဳပ္ထားရေၾကာင္း၊ သို႔မွသာ ဆုတံဆိပ္မ်ား၊ ဂုဏ္ျပဳဖဲႀကိဳးမ်ား တပ္ရန္အဆင္ေျပလိမ့္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း သူက ကေလာင္ေသာ့ခဲ့ေသးသည္။

ေရကူးကန္ေဘးတြင္ ၀ိုင္းဖြဲ႔အခ်ိန္ျဖဳန္းၾကသည့္ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ားက ၿမိဳ႕ေတာ္အတြင္း မည္သူ ဗံုးေထာင္သည္ကို ခန္႔မွန္းေနၾကသည္။ ျပင္သစ္ စြမ္းအင္ကုမၸဏီ တိုတယ္၏ ဓာတ္ေငြ႔ ပိုက္လိုင္းျဖင့္ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕ကို ေလေအးေစၿပီး ရန္ကုန္ကိုေတာ့ ပူေနေစသည္။ "အေဆာက္အဦးအတြင္း ေမွာင္ေနလွ်င္ ျဖင့္ ေနာက္တလ လွ်ပ္စစ္မီး အဖိုးအခမ်ား မေပးႏိုင္ေတာ့ၿပီ" စသျဖင့္ အက်ဥ္းက်ေနသည့္သဖြယ္ ျဖစ္ေနသည့္၊ ေခါင္းပံု ျဖတ္ခံေနၾကရသည့္ႏိုင္ငံတခု၏ ဇာတ္လမ္းကို ဘီးစိတ္တိုက္ ခ်ယ္မႈန္းေဖာ္ျပခဲ့သည္။

ဒစၥေရလီ ရန္ကုန္တြင္ ေနခဲ့ရသည့္အခ်ိန္တြင္ အင္တာနက္ကေဖးမ်ား အမ်ားအျပား မေပၚထြန္းလာမီ အခ်ိန္က ျဖစ္သည္။

သူ၏ ယခုစာအုပ္တြင္ အေကာင္းဆံုးအခန္းမွာ ပိတ္ဆို႔ခံထားရသည့္ အီးေမးလ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျပန္ေကာင္း လာေစရန္ ေဆာင္ရြက္ရပံုျဖစ္သည္။ ေနာက္ဆံုး ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အင္တာနက္၀န္ေဆာင္မႈေပးေနသည့္ ဌာန ၂ ခု အနက္တခုျဖစ္ ေသာ စာတိုက္ႏွင့္ ေၾကးနန္းဌာနသို႔ပါ လူကိုယ္တိုင္ေရာက္ခဲ့ရေတာ့သည္။ ဤရံုးရွိ ပံုတံုးတံုး ကြန္ျပဴတာ မွန္ျပင္အိမ္ႀကီးႏွင့္ ခပ္ေမွာင္ေမွာင္ အခန္းအတြင္း ေစာင့္ၾကပ္ေနသူကိုပါ လွ်ပ္တျပက္ ပံုေဖာ္၍ အေျခအေနကို သိသာေစခဲ့သည္။

တျခားေသာ ႏိုင္ငံျခားဧည့္သည္မ်ားကဲ့သို႔ပင္ ေခတ္ေနာက္က်စြာ ခဲခဲယင္းယင္း ရုန္းကန္ေနၾကရေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံသားတို႔ ၏ ဘ၀ကိုလည္း ထူးဆန္းအံ့ၾသေနမိသည္။ ေၾကးနန္းေမာ့စ္ကုတ္ဒ္ကို ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ သံုးေနဆဲရွိၿပီး အပတ္မင့္ တိုက္ခန္း မ်ား၏ ျပဴတင္းေပါက္မွ ႀကိဳးခ်၍ ပစၥည္း၊ အထုပ္အပိုး အတင္အခ်ျပဳေနရဆဲ ျဖစ္သည္။ ဘဏ္မ်ားတြင္ လယ္ဂ်ာစာအုပ္ႏွင့္ အလုပ္ရႈပ္ေနၾကၿပီး၊ ဒုတိယကမၻာစစ္ကာလက မီးသတ္ကားမ်ားက ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အလုပ္ျဖစ္ေနၾကဆဲ ရွိသည္။ သူက သၾကၤန္ေရစိုရပံုႏွင့္ မုတ္သုန္မိုး ရုတ္တရက္၀င္လာပံုေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေရးသေဘာ မပါဘဲ ရယ္ေမာရသည္မ်ားလည္း ရွိခဲ့ေသး သည္။ ျမန္မာႏွစ္အကုန္တြင္ ဒစၥေရလီက အရဲကိုး၍ ၃-ရက္ၾကာ ၀ိပႆနာဗုဒၶကမၼဌာန္း၀င္၍ တရားထိုင္လိုက္ေသးသည္။

တရားထိုင္ရေသာေၾကာင့္ သူ႔အဖို႔ သက္ေသာင့္သက္သာ မရွိလြန္းလွေသာ္လည္း (သူက ဤအေျခအေနတြင္ေတာင္ ကူရွင္ ၄-ခုႏွင့္တရားထိုင္ျခင္း ျဖစ္သည္။) အရင္က သည္ထက္ေစာ၍ မည္သည့္အတြက္ေၾကာင့္ တရားမထိုင္ခဲ့မိေၾကာင္း ကိုလည္း အံ့ၾသေနမိသည္။ "အရင္ကထက္ ပို၍ၿငိမ္းခ်မ္းလာသည္၊ သို႔ေသာ္လူက လန္းဆန္းျဖတ္လတ္ေနသည္" ဟု ဤ တရားထိုင္သည့္ အေတြ႔အၾကံဳကို ေရးခဲ့သည္။

MSF ရံုးခန္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ပိတ္၍ ထြက္ခြါသြားသည့္အခါ သူတို႔ရံုး၏ ေဒသခံ၀န္ထမ္းမ်ားသည္လည္း အျခားအလုပ္မ်ား ရွာေဖြၾကရသည္။ သူတို႔မိသားစုမ်ားလည္း ထြက္ခြါဖို႔ ျပင္ဆင္ၾကရသည္။ သူ၏သားငယ္ႏွင့္ ရပ္ကြက္အတြင္း ေနာက္ဆံုး ေလွ်ာက္လည္ရာ လံုျခည္၀တ္ အားကစားသမားတဦးေမာင္းလာသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ထုတ္ထားေသာ ေမာ္ဒယ္နိမ့္ ဖယ္ရစ္ကား (Ferris) ႏွင့္ သူ တိုက္မိရေသးသည္။ ဤသို႔ျဖစ္ရသည္မွာလည္း ဗုဒၶဘာသာျမန္မာတို႔၏ ဘ၀သံသရာ က်င္ လည္ပံု စက္၀ိုင္းႏွင့္လည္း ယွဥ္၍ သတိရစရာ ေကာင္းလွေသးသည္ဟု သူကဆိုခဲ့သည္။ အေျပာင္းအလဲ အနည္းအက်ဥ္း ျဖစ္လာရန္အတြက္ မ်ားစြာရုန္းကန္ ႀကိဳးပမ္းေနၾကရေသာ္လည္း ျဖစ္လာသည့္ အေျပာင္းအလဲက နည္းလွသည္ မဟုတ္ပါ လား။ သံသရာစက္၀ိုင္းက တပတ္ၿပီးတပတ္ ဆက္၍ လည္ေနဆဲ ျဖစ္သည္။

ျမန္မာျပည္၏ ရာဇ၀င္ (Burma Chronicles) ဟု အမည္ရေသာ စာအုပ္၏ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ထပ္၍ ဒစၥေရလီက အပိုျဖည့္ စြက္ေရးသားခဲ့ျခင္းလည္း မရွိပါ။ ရဟန္းသံဃာမ်ားက ၂၀၀၇ ခုႏွစ္တြင္ အံ့ၾသဖြယ္ရာ မည္သို႔မည္ပံု စတင္၍ လမ္းေပၚ ထြက္လာၾကေၾကာင္း၊ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္တိုင္ေအာင္လည္း စစ္အစိုးရက မည္သည့္အတြက္ အာဏာဆက္၍ျမဲေနဆဲျဖစ္ ေၾကာင္း .. စသျဖင့္ အပိုစာသားမ်ားလည္း သူက ျဖည့္စြက္ေရးသားျခင္း မရွိခဲ့ပါ။

EDITH MIRANTE ေရးသားသည့္ A SMALL, FINELY DRAWN PICTURE ကို ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုေဖာ္ျပပါသည္။

Edith Mirante သည္ Orchid Press ထုတ္ Down the Rat Hole: Adventures Underground on Burma’s Frontiers ဟူသည့္ စာအုပ္ႏွင့္ Atlantic Monthly Press ထုတ္ စာအုပ္ Burmese Looking Glass ကို ေရးသားခဲ့သူ တဦးျဖစ္သည္။ Project Maje: www.projectmaje.org ၏ ဒါရိုက္တာတဦးလည္း ျဖစ္ပါသည္။
 
Facebook Video Blog
ကာတြန္း
ကာတြန္း
စစ္သည္ေတာ္ စာမ်က္ႏွာ
Ads-for-Cmnat224tg
  • အယ္ဒီတာ့အာေဘာ္
  • သူ႔အေတြး သူ႔အျမင္

ဒီမိုကရက္တစ္ ယဥ္ေက်းမႈ တည္ေဆာက္ၾကပါစို႔

ျမန္မာျပည္ စာနယ္ဇင္းေလာက အတြက္ အံ့အားသင့္စရာေကာင္းေသာ၊ သို႔ေသာ္ ဝမ္းေျမာက္ဖြယ္ေကာင္းေသာ သတင္းတပုဒ္ကို ယခုရက္ပိုင္းတြင္ ၾကားလိုက္ရသည္။ ျပည္ပအေျခစိုက္

အျပည့္အစံုသို႔

ဆႏၵမေစာၾကပါႏွင့္

ဧရာဝတီျမစ္ဆံု ေရအားလွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္းႀကီးအား သမၼတ ဦးသိန္းစိန္မွ ဆိုင္းငံ့ေၾကာင္း ေၾကညာခ်က္သည္ ျမန္မာ တမ်ိဳးသားလုံး၏ ညီညြတ္မႈေၾကာင့္ ေအာင္ျမင္မႈရသည္ဟု ေျပာရပါမည္။

အျပည့္အစံုသို႔

Donate to Irrawaddy

ေငြလဲႏႈန္း

ေအာက္တိုဘာ ၀၆၊ ၂၀၁၁
us ေဒၚလာ = ၈၃၀ က်ပ္
th ဘတ္ = ၂၅.၆ က်ပ္