၂၀၀၈ ခုႏွစ္ကို ေလးလတာေက်ာ္႐ံုသာ ရွိေသးသည္ ထိတ္လန္႔ဖြယ္ ျဖစ္ရပ္ဆိုးႀကီးႏွင့္ ႀကံဳႀကိဳက္လိုက္ရေတာ့သည္။ လွပေသာ္လည္း စီးပြားေရးအရ ဆုတ္ယုတ္က်ဆင္းေနကာ ႏိုင္ငံေရးအရ လမ္းပိတ္ဆို႔ေနသည့္ ႏိုင္ငံကို ထပ္၍ ကံဆိုး မိုးေမွာင္က်ေစသည့္ႏွယ္ သဘာ၀ကပ္ေဘးႀကီး ထပ္ေဆာင္း ျဖစ္ေပၚလာခဲ့သည္။ ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္မွ အစပ်ဳိး လာေသာ နာဂစ္ ဆိုင္ကလုန္းမုန္တိုင္းက လူေပါင္း ၁၄၀,၀၀၀ ကို ေသေၾကေစခဲ့ၿပီး လူ ၂ သန္းေက်ာ္ကို အိုးအိမ္ မဲ့ေစခဲ့သည္။ သူတို႔၏ အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္း လုပ္ငန္းမ်ားကို ပ်က္စီးဆံုးရႈံးေစခဲ့ၿပီး ကမၻာတလႊားက စိုးရိမ္ထိတ္လန္႔စြာ ေစာင့္ၾကည့္ေနခဲ့ရသည့္ အဖြင့္ျဖင့္ ဇာတ္ၾကမ္းကို အစပ်ဳိးခဲ့ရသည္။
ႏိုင္ငံတကာ မိသားစုက ခ်က္ခ်င္းတုံ႔ျပန္၍ ကယ္ဆယ္ေရး အကူအညီမ်ားေပးရန္ ကမ္းလွမ္းခဲ့ေသာ္လည္း စစ္အစိုးရ၏ သံသယႀကီး၊ ႏွလံုးသားမဲ့ကာ အၾကင္နာကင္းပံုကိုေတာ့ ထည့္တြက္မထားမိခဲ့ၾကပါ။ ၎က ပထမပိုင္းတြင္ ကူညီ ကယ္ဆယ္ေပးေနသူ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ ၀န္ထမ္းမ်ားကို ႏိုင္ငံအတြင္း ၀င္ေရာက္လာျခင္း မျပဳရန္ တားျမစ္ခဲ့ၿပီး ေနာက္ပိုင္းမွ တင္းက်ပ္သည့္ ကန္႔သတ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈမ်ားႏွင့္ လာ ေရာက္ခြင့္ျပဳခဲ့သည္။
သူတို႔၏ အစိုးရက လ်စ္လ်ဴရႈထားေသာ ေလေဘးသင့္ဒုကၡသည္မ်ား ရွင္သန္ရပ္တည္ႏိုင္ေရးအတြက္ ျဖစ္သလို ႀကိဳးစား ႐ုန္းကန္ေနၾကရသည္ကို ကမၻာႀကီးက ေဒါသျဖစ္ရေသာ္လည္း မည္သို႔မွ်မစြမ္းသာ လက္မႈိင္ခ်၍ ၾကည့္ေနၾကရသည္။
ၾသစေၾတးလ် ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ကီဗင္႐ုဒ္ပင္ ကမၻာ့ေခါင္းေဆာင္မ်ားသို႔ တိုက္တြန္းေျပာဆိုခဲ့သည္။ ၎က ျမန္မာစစ္အစိုးရ ျပဳမူေနပံုမွာ အက်ည္းတန္ တုန္လႈပ္ဖြယ္ေကာင္းလွသည္ ဟုဆိုခဲ့သည္။
အေမရိကန္၊ ၿဗိတိန္ႏွင့္ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံမ်ားက တန္ခ်ိန္ေထာင္ခ်ီေသာ ကယ္ဆယ္ေရးအကူအညီမ်ား သေဘၤာေပၚတင္၍ ေဒသအတြင္းသို႔ ခရီးႏွင္လာၾကခ်ိန္တြင္ မေရမတြက္ႏိုင္သည့္ အသက္ေပါင္းမ်ားစြာ ကယ္ဆယ္ႏိုင္မည့္ အေရးေပၚ ကူညီေထာက္ပံ့မႈမ်ား ဝင္မလာေစရန္ ျမန္မာအစိုးရက တားျမစ္ခဲ့သည္။ ငတ္မြတ္ေနၾကသည့္ လူထုႏွင့္ နာရီ၀က္မွ်သာ ကြာေ၀းေတာ့သည့္ ေရျပင္တြင္ထိုင္၍ ရဟတ္ယာဥ္မ်ားျဖင့္ အသင့္ေစာင့္ဆိုင္းေနၾကရဆဲ၌ လူအမ်ား၏ စိတ္မရွည္ႏိုင္မႈ တိုးပြားလာခဲ့သည္။
ျပင္သစ္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဘားနဒ္ ကုခ်နာ ဦးေဆာင္သည့္ တခ်ဳိ႕ေသာ ႏိုင္ငံရပ္ျခားအစိုးရမ်ားက ကုလသမဂၢ၏ (R2P ဟု လူသိမ်ားေသာ) ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္မႈ ေပးရေတာ့မည့္ တာ၀န္၀တၱရား ကို အသံုးခ်ရန္ ေတာင္းဆိုလာခဲ့ၾကသည္။ အစိုးရတခုက ၎၏ျပည္သူလူထုကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္မႈေပးရန္ ဆႏၵမရွိသည့္ အေျခအေန၌ သို႔မဟုတ္ ကာကြယ္မႈမေပးႏိုင္ ေတာ့သည့္ အေျခအေန၌ ျပည္ပက ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္ အကူအညီေပးရန္ဟူသည့္ တာ၀န္ ၀တၱရားျဖစ္သည္။
ကမၻာႀကီးက ခ်ီတုံခ်တံုျဖစ္ေနရသည့္ အခ်ိန္တြင္ ေလေဘးသင့္ ဒုကၡသည္မ်ားက ဒုကၡအေထြေထြကို ခံစားေနၾကရၿပီး ေသ ေၾကေနၾကရသည္။ ေနာက္ဆံုး ႏိုင္ငံရပ္ျခားကယ္ဆယ္ေရး သေဘၤာမ်ား ျပန္ဆုတ္ခြာသြားရသည့္အခါ စစ္အစိုးရက “အေျခအေနမ်ားအားလံုး ပံုမွန္ ျပန္ျဖစ္ၿပီ” ဟု ေၾကညာခဲ့သည္။ ေနာက္ဆံုး ႏိုင္ငံတကာ၏ ဖိအားတိုးေပးလာမႈကို ႀကံဳရမွသာ စစ္အစိုးရက ကယ္ဆယ္ေရးအကူအညီမ်ား သယ္ေဆာင္လာသည့္ ေလယာဥ္မ်ား ဆင္းသက္ခြင့္ ေပးခဲ့ သည္။ သို႔ေသာ္လည္း တင္းက်ပ္သည့္ ခ်ဳပ္ခ်ယ္ကန္႔သတ္မႈမ်ားက ရွိေနဆဲပင္ ျဖစ္သည္။
မုန္တိုင္းကပ္ေဘးထက္ စစ္အစိုးရအတြက္ ပို၍ အေရးႀကီးေနသည့္ကိစၥမွာ ၎၏ ေရရွည္ပ်ဳိးေထာင္လာသည့္ အာဏာၿမဲ ေရးစီမံကိန္း ေခ်ာေခ်ာေမြ႔ေမြ႔ အဆံုးသတ္ႏိုင္ရန္ ျဖစ္သည္။ စစ္အစိုးရ၏ လက္ေရြးစင္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားျဖင့္ ၁၄ ႏွစ္ ေက်ာ္ ေရးဆြဲ ျပဳစုလာခဲ့ေသာ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ မူၾကမ္းကို ျပည္လံုးကၽြတ္ဆႏၵခံယူပြဲျဖင့္ အတည္ျပဳႏိုင္ရန္ ႀကိဳးပမ္း ေနသည့္အခ်ိန္လည္း ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသားတို႔အဖို႔ သိမီွခဲ့ေသာ သမိုင္းတေလွ်ာက္ အဆိုးရြားဆံုး သဘာ၀ ကပ္ေဘးႀကီးကပင္ ဖ်က္ေသာ္ျငား ဤဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ အတည္ျပဳေရး မပ်က္ေစရဟု စိတ္ပိုင္းျဖတ္ထားသည့္ အခ်ိန္လည္း ျဖစ္သည္။
ကုလသမဂၢက ဤဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကို အထူးေကာ္မတီတရပ္ျဖင့္ ျပန္လည္သံုးသပ္မႈျပဳရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။ လူ အားလံုးႏွင့္ သက္ဆိုင္ရာ အဖြဲ႔အစည္းအားလံုး ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခြင့္ရရွိႏိုင္ရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့ေသာ္လည္း စစ္အစိုးရက ျငင္းပယ္ခဲ့သည္။ ဆႏၵခံယူပြဲမွ ထြက္လာသည့္ရလာဒ္ကလည္း အံ့ၾသဖြယ္မရွိပါ။ မဲဆႏၵေပးပိုင္ ခြင့္ရွိသူမ်ား၏ ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္က ယခုဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကို ေထာက္ခံအတည္ျပဳပါသည္ဟူေသာ လုပ္ဇာတ္ကိုထိုး၍ ျပင္ပ ကမၻာကို အတင္း ယံုၾကည္ေစခဲ့ျပန္သည္။
တခ်ဳိ႕ကေတာ့ “တခုခု ရွိျခင္းသည္ မည္သည့္အရာမွ မရွိျခင္းထက္စာလွ်င္ ေကာင္းသည္” ဟု ကိုယ့္ကိုယ္ကို စိတ္ေျဖ ႏွစ္သိမ့္ခဲ့ၾကသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအဖို႔ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒမရွိဘဲ ေနလာသည္မွာ ႏွစ္ ၂၀ ေက်ာ္ခဲ့ၿပီ ျဖစ္ၿပီး လြတ္ လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ပိုင္း ဒုတိယအႀကိမ္ေရးဆြဲခဲ့သည့္ ဖြဲ႔စည္းပံုသည္လည္း ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ လူထုအံုႂကြမႈ အေရးေတာ္ပံု အတြင္း ျငင္းပယ္ခဲ့ၾကၿပီ ျဖစ္သည္။ ယခုအခ်ိန္သည္ ဖြဲ႔စည္းပံုအသစ္တခု ရွိရေတာ့မည့္ အခ်ိန္ပင္ ျဖစ္သည္။
ႀကိဳက္သည္ျဖစ္ေစ၊ မႀကိဳက္သည္ျဖစ္ေစ ျမန္မာျပည္သူမ်ားက ယခုဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒႏွင့္ စခန္းသြားၾကရေတာ့မည္ ျဖစ္သည္။ ယခုဖြဲ႔စည္းပံုကို အလြယ္တကူ ျပန္လည္သံုးသပ္ျပင္ဆင္ရန္ႏွင့္ ခ်ဲ႕ထြင္ေရးသားရန္လည္း လုပ္ႏိုင္စရာ အေၾကာင္း မရွိပါ။
ဤဖြဲ႔စည္းပံုတြင္ ေရးထားသည့္ ထင္ရွားေသာ အခ်က္မ်ားမွာ စစ္တပ္၏ ႏိုင္ငံေရးဦးေဆာင္မႈ အခန္းက႑ကို အတိ အလင္း ထည့္သြင္းျပဌာန္းထားၿပီး တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ျဖစ္သူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးသန္းေရႊက ေအာက္လႊတ္ ေတာ္တြင္ အမတ္ေနရာ ၄၄၀ အနက္ ကိုယ္စားလွယ္ ၁၁၀ ကို စစ္တပ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ ခန္႔အပ္ႏိုင္ခြင့္ ရွိမည္ ျဖစ္သည္။ ထို႔အျပင္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က ဒု-သမၼတႏွစ္ဦးႏွင့္အဆင့္တူ ႏိုင္ငံေရးအဆင့္ေနရာကိုလည္း ယူထားလိမ့္ မည္ ျဖစ္သည္။ “ႏိုင္ငံေတာ္အေရးေပၚအေျခအေန” ကိုလည္း စစ္တပ္က အခ်ိန္မေရြး ေၾကညာခြင့္ရွိၿပီး ဤအခ်ိန္တြင္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က ဥပေဒျပဳေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးႏွင့္ တရားစီရင္ေရးအာဏာမ်ား အားလံုးကို ထိန္းသိမ္းခ်ဳပ္ကိုင္ ထားလိမ့္ဦးမည္ ျဖစ္သည္။
အတိုက္အခံ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို လံုး၀ အခန္းက႑မေပးခဲ့သည့္ျပင္ ၀ါရင့္ႏိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ား ႏွင့္ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူမ်ားကိုလည္း ပူးေပါင္းပါ၀င္ႏိုင္ေရးအတြက္ အႀကီးအက်ယ္ ကန္႔သတ္ထားခဲ့သည္။ ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုၾကည္၏ အခန္းက႑ကို ဖယ္က်ဥ္ထားသည့္ အေျခအေနကို ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ အပိုဒ္တခုအရ သိရွိႏိုင္သည္။ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတသည္ “သမၼတအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ခံရသည့္ အခ်ိန္ႏွင့္တဆက္တည္း အနည္းဆံုးအႏွစ္ ၂၀ ႏိုင္ငံေတာ္တြင္ အေျခခ်ေနထိုင္ခဲ့သူ ျဖစ္ရမည္။ ... မိမိကိုယ္တိုင္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ မိမိ၏ မိဘ တပါးပါးေသာ္ လည္း ေကာင္း၊ မိမိ၏ ဇနီး သို႔မဟုတ္ ခင္ပြန္းေသာ္လည္းေကာင္း၊ မိမိ၏ တရား၀င္သားသမီး တဦးဦးေသာ္လည္းေကာင္း၊ ထို တရား၀င္သားသမီး တဦးဦး၏ ဇနီး သို႔မဟုတ္ ခင္ပြန္းေသာ္လည္းေကာင္း ႏိုင္ငံျခားအစိုးရ၏ ေက်းဇူးသစၥာေတာ္ကို ခံယူ ေစာင့္ေရွာက္ ႐ိုေသသူ၊ သို႔မဟုတ္ ႏိုင္ငံျခားအစိုးရ၏ လက္ေအာက္ခံျဖစ္သူ၊ သို႔မဟုတ္ တိုင္းတပါး၏ ႏိုင္ငံသားျဖစ္သူမ်ား မျဖစ္ေစရ။ ထိုသူမ်ားသည္ ႏိုင္ငံျခားအစိုးရ၏ လက္ေအာက္ခံျဖစ္သူေသာ္လည္းေကာင္း၊ တိုင္းတပါး၏ ႏိုင္ငံသားေသာ္ လည္းေကာင္း ခံစားခြင့္ရေသာ အခြင့္အေရးမ်ားႏွင့္ ေက်းဇူးခံစားခြင့္မ်ားကို ခံစားႏိုင္ခြင့္ ရွိသူမ်ား မျဖစ္ေစရ” ဟု ျပဌာန္း ထားသည္။
ၿဗိတိသွ် ပညာရွင္တဦး၏ ဇနီးျဖစ္သူ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံသား မဟုတ္သည့္ သားငယ္ ၂ ဦး၏ မိခင္ျဖစ္သူ ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုၾကည္ အေနႏွင့္ ဤျပဌာန္းခ်က္အရဆိုလွ်င္ ႏိုင္ငံကိုေခါင္းေဆာင္မည့္ေနရာမွ အလိုလို ဖယ္ရွားၿပီး ျဖစ္ေနသည္။ အလားတူ ႏိုင္ငံျပင္ပ၌ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္မွ စတင္၍ ထြက္ေျပးေနထိုင္ၾကရသည့္ ႏိုင္ငံေရး အတိုက္အခံမ်ား အတြက္လည္း တားဆီးၿပီး ျဖစ္ေနသည္။
ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကို ေျပာင္းလဲမရေအာင္ တင္းက်ပ္ထားသည္ကို အခန္း ၁၂ တြင္ ျပဌာန္းထားေၾကာင္း ေတြ႕ရွိႏိုင္သည္။ ဤအခန္းအရ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒပါ ျပဌာန္းခ်က္တရပ္ရပ္ကို ျပင္ဆင္လိုပါက ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္အားလံုး၏ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္က သေဘာတူလက္ခံရမည္ဟုလည္း ဆိုထားျပန္သည္။ စစ္တပ္က ခန္႔ထားသည့္ ကိုယ္စားလွယ္ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ပါ၀င္ေနသည့္ လႊတ္ေတာ္တြင္ ဤဖြဲ႔စည္းပံုက သူတို႔အတြက္ အေကာင္းဆံုး ေက်ာက္သား ထြင္းထုထားသည့္ ဖြဲ႔စည္းပံုသဖြယ္ ရွိေနေစသည္။
ဤအေျခအေနတြင္ ၁၉၈၈ ကျဖစ္ခဲ့ေသာ လူထုအံုႂကြမႈ အေရးေတာ္ပံုမ်ဳိး ျပန္လည္ေပၚေပါက္မွသာ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒကို ေျပာင္းလဲျပင္ဆင္ႏိုင္ရန္ အေၾကာင္းရွိပါေတာ့သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ႏိုင္ငံကို တင္းက်ပ္စြာခ်ဳပ္ကိုင္ထားသည့္ စစ္အစိုးရက အတိုက္အခံဟူသမွ် သုတ္သင္ရွင္းလင္းလိမ့္မည္ ျဖစ္ၿပီး ဤသို႔ အံုႂကြမႈမ်ဳိး ေပၚေပါက္ရန္ အခြင့္အလမ္းမွာ လည္း ေ၀းလွပါသည္။
သို႔ေသာ္လည္း စစ္အစိုးရ အုပ္ခ်ဳပ္ေနမႈအေပၚ လူအမ်ား မေက်နပ္မႈက ထင္ထင္ရွားရွား ရွိေနဆဲ ျဖစ္သည္။ ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုၾကည္က ေမွ်ာ္လင့္မထားဘဲ ကုလသမဂၢ အထူးသံကိုယ္စားလွယ္ မစၥတာအီဗရာဟင္ ဂန္ဘာရီကို ေတြ႔ဆံုရန္ ၾသဂုတ္လက သူ၏ ေနာက္ဆံုးခရီးစဥ္တြင္ ျငင္းပယ္လိုက္ျခင္းသည္လည္း ဤသို႔စိတ္ပ်က္လာၾကျခင္း အေၾကာင္းတခု ျဖစ္သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ အႀကိမ္ႀကိမ္သြားေရာက္ခဲ့သည့္ မစၥတာဂန္ဘာရီ၏ မေအာင္ျမင္သည့္ ခရီးစဥ္ကို အေျခခံၿပီး ကုလသမဂၢ ကိုယ္ႏိႈက္ကပင္လွ်င္ မိမိကိုယ္ကို ျပန္လည္သံုးသပ္မႈမ်ား ေလးေလးနက္နက္ ျပဳသင့္ေနၿပီ ျဖစ္သည္။ အနည္းဆံုး ကုလ၏ သံတမန္ကို စစ္အစိုးရက အျမတ္ထုတ္အသံုးမခ်ႏိုင္ေစရန္ႏွင့္ တိက်ေသခ်ာသည့္ ရလဒ္တခုခု မရႏိုင္ဘဲ ျမန္မာစစ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြးညိႇႏိႈင္း၍ ကတိေပးစကား မကၽြံမိေစရန္ ျဖစ္သည္။
အကယ္၍ အဓိကက်သည့္ ပါ၀င္ပတ္သက္ေနသူမ်ားက သူတို႔၏ အခန္းက႑ က်ရာအတိုင္း ထိေရာက္ထက္ျမက္စြာ ေဆာင္ရြက္ၾကရန္ တိုက္တြန္းႏိုင္သည့္ စြမ္းအားမရွိလွ်င္ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ပတ္သက္၍ ကုလသမဂၢ၏ အခန္းက႑ သည္လည္း မည္သည့္ေနရာတြင္မွ ရွိေတာ့မည္ မဟုတ္ပါေခ်။ ဆိုလိုသည္မွာ ျမန္မာစစ္အစိုးရႏွင့္ အတိုက္အခံ အင္အားစုမ်ား၊ ေဒသဆိုင္ရာအတြင္း အင္အားႀကီးသူမ်ားျဖစ္သည့္ တ႐ုတ္၊ အိႏၵိယႏွင့္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏိုင္ငံမ်ားအသင္း (အာဆီယံ) သည္ ပို၍က်ယ္သည့္ ႏိုင္ငံတကာနယ္ပယ္၌ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ ဥေရာပသမဂၢ၊ ကုလသမဂၢ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ (UNSC) စသည့္ အေရးပါေသာ အင္အားစုမ်ားကို က်ရာက႑အလိုက္ တိတိက်က် တာ၀န္ယူေစရန္ လိုအပ္ပါလိမ့္မည္။ ဤသို႔ ျဖစ္ေစဖို႔ ဆိုသည္ကလည္း လြယ္ကူသည့္ကိစၥ မဟုတ္ပါ။ သို႔ေသာ္လည္း မျဖစ္ႏိုင္သည့္ကိစၥ မရွိဟု ဆိုရမည္ ျဖစ္သည္။
ကမၻာ့ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနက ျမန္မာ့ျပႆနာအေပၚ ႀကီးမားသည့္ သက္ေရာက္မႈ ရွိေစခဲ့ၿပီ ျဖစ္သည္။
ကုလသမဂၢ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီက ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ပထမဦးဆံုး သဘာပတိ၏ ထုတ္ျပန္ေၾကညာခ်က္ျပဳခဲ့ၿပီး ျမန္မာစစ္အစိုးရကို အတိုက္အခံအင္အားစုမ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးရန္ ဖိအားေပးခဲ့သည္။
ယခုႏွစ္ေမလတြင္ ကုလ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ သဘာပတိက ေနာက္ထပ္ ထုတ္ျပန္ေၾကညာခ်က္တခု ျပဳခဲ့ျပန္သည္။ ဤ တႀကိမ္တြင္ေတာ့ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံႏွင့္ ႐ုရွားႏိုင္ငံတို႔၏ ကန္႔ကြက္မႈေၾကာင့္ တခ်ဳိ႕ျပင္းထန္သည့္ စကားလံုးမ်ားကို ေလသံ ေလွ်ာ့ခ်ခဲ့ရသည္။ ဤဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို တင္သြင္းသူ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု၊ ျပင္သစ္ႏွင့္ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံတို႔က သူတို႔ မူလတင္သြင္းသည့္ စာသားကို ေလသံေလွ်ာ့ခ် ေပးခဲ့ရ႐ံုသာမက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ား အားလံုး လႊတ္ေပးေရး ေတာင္းဆိုခ်က္ကိုလည္း ျဖဳတ္ခ်န္ထားခဲ့ရသည္။ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ အဖြဲ႔၀င္ ၁၅ ႏိုင္ငံစလံုးက သေဘာတူညီေစရန္ အတြက္ စစ္မွန္ေသာ ႏိုင္ငံေရးေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလာေစရန္ သိသာ ထင္ရွားသည့္ အခ်ိန္ႏွင့္တေျပးညီ လုပ္ငန္းအဆင့္မ်ား လုပ္ေဆာင္ရန္ စစ္အစိုးရအေပၚ ေတာင္းဆိုသည့္ စာသား တခ်ဳိ႕ကိုလည္း ဤႏိုင္ငံႀကီးမ်ားက ျဖဳတ္ခ်န္ေပးခဲ့ရျပန္သည္။
တ႐ုတ္ႏွင့္ ႐ုရွားႏိုင္ငံတို႔က ကုလသမဂၢ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ စည္း၀ိုင္းအတြင္းတြင္ ျမန္မာစစ္အစိုးရကို ေထာက္ခံေနသမွ် ကာလပတ္လံုး ျမန္မာႏိုင္ငံကို ကမၻာ့မိသားစုထံမွ ခြဲျခားထုတ္၍ အထီးက်န္ထိန္းသိမ္း ထားႏိုင္လိမ့္ဦးမည္ ျဖစ္သည္။
ေအာက္တိုဘာလတြင္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဦးဉာဏ္၀င္းက ေျမာက္ကိုရီးယားႏိုင္ငံသို႔ သြားေရာက္လည္ပတ္ခဲ့ၿပီး ေျမာက္ ကိုရီးယားႏိုင္ငံ၏ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ပက္အီခၽြန္းႏွင့္ ၿပံဳယမ္းၿမိဳ႕တြင္ ေတြ႔ဆံုခဲ့သည္။ ၁၉၈၃ ခုႏွစ္ ေျမာက္ကိုရီးယားႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ သံအဆက္အသြယ္ ျပတ္ခဲ့ၿပီးခ်ိန္မွဆိုလွ်င္ ယခုကိစၥက ထူးျခားသည့္အေျပာင္းအလဲတရပ္ပင္ ျဖစ္သည္။ ၁၉၈၃ ခုႏွစ္က ေျမာက္ကိုရီးယားမ်ားက ရန္ကုန္ တြင္ ေတာင္ကိုးရီးယား သမၼတကို ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း လုပ္ႀကံမႈျပဳခဲ့ၿပီး ေနာက္ပိုင္း ႏွစ္ႏိုင္ငံ သံအဆက္အသြယ္ ျပတ္ေတာက္ခဲ့ရျခင္း ျဖစ္သည္။
ကမၻာႀကီးက ျမန္မာႏိုင္ငံကို ခ်ဥ္းကပ္ပံု ကြဲျပားေနသမွ် ကာလပတ္လံုး စစ္အစိုးရအဖို႔ ႏိုင္ငံေရးျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈမ်ားျပဳ လုပ္ရန္ ႏိုင္ငံတကာေတာင္းဆိုခ်က္မ်ားကို တင္းခံေနႏိုင္ၿပီး အေမရိကန္ အပါအ၀င္ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားကို စိန္ေခၚအန္တု ၍ ေနႏိုင္ဦးမည္ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ျပႆနာမွာ ဤအင္အားႀကီးႏိုင္ငံမ်ားက ျမန္မာျပည္အေရးကို မည္မွ်ထဲထဲ၀င္ ၀င္ ပတ္သက္ေဆာင္ရြက္ပါ့မည္နည္း ဟူေသာ ေမးခြန္းလည္း ရွိေနျပန္ေသးသည္။
သက္တမ္းကုန္ဆံုးေတာ့မည့္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု သမၼတ ေဂ်ာ့ခ်္ ဒဗလ်ဴ ဘုရွ္က ႏို၀င္ဘာလအတြင္း မိုက္ကယ္ ေဂ် ဂရင္း ဆိုသူကို သံတမန္ရာထူးအဆင့္ ခန္႔အပ္ကာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၏ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဆိုင္ရာ အထူး ကိုယ္စားလွယ္ ႏွင့္ မူ၀ါဒေရးရာမ်ား ညိႇနႈိင္းေရးမႉးအျဖစ္ တာ၀န္ေပးခဲ့သည္။ စစ္အစိုးရက ၁၉၈၈ လူထု အံုႂကြမႈ အေရးေတာ္ပံုႀကီးကို အၾကမ္းဖက္ၿဖိဳခြဲႏွိမ္နင္းခဲ့ခ်ိန္မွစ၍ အေမရိကန္ အစိုးရက ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ သံတမန္ဆက္ ဆံေရးအဆင့္ကို ေလွ်ာ့ခ်ထားခဲ့ၿပီး သံ႐ံုးယာယီတာ၀န္ခံကိုသာ ထားရွိေနခဲ့ရာမွ ယခုကဲ့သို႔ ခန္႔အပ္တာ၀န္ေပးခဲ့ျခင္းမွာ ထူးျခားမႈတခု ဟုလည္း ဆိုႏိုင္ပါသည္။
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ျမန္မာျပည္ ဒီမိုကေရစီေရးအတြက္ အခိုင္မာဆံုး ေထာက္ခံအားေပးသူ၊ စစ္အစိုးရကို အျပင္းထန္ဆံုး ေ၀ဖန္ေျပာဆိုေနသူဟု ဆိုေသာ္လည္း ကမၻာ့ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနအရ အေမရိကန္အစိုးရက ျမန္မာ စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားအေပၚ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ အေရးယူမႈမ်ား တိုး၍ မေဆာင္ရြက္ႏိုင္သည္ကိုလည္း ျမန္မာျပည္သူမ်ားက သိရွိ သေဘာေပါက္ထားၾကပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ေရနစ္သူအတြက္ ေကာက္႐ိုးတမွ်င္ကဲ့သို႔ပင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္ စု ဦးေဆာင္သည့္ ႏိုင္ငံတကာမိသားစုက ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ တကယ့္လက္ေတြ႔ အေျပာင္းအလဲမ်ား ျဖစ္ေပၚလာေစမည့္ မူ၀ါဒမ်ား ခ်မွတ္က်င့္သံုးလာရန္ ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကဆဲ ျဖစ္သည္။
သူတို႔က အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၏ ေရြးေကာက္ခံသမၼတသစ္ ဘားရက္ အိုဘားမား ကတိက၀တ္ျပဳထားသည့္ “အေျပာင္းအလဲ” ဟူေသာ စကားလံုးမွာ ျမန္မာျပည္သူမ်ားအတြက္ မည္သို႔ အဓိပၸာယ္ရွိလိမ့္မည္နည္း ဆိုသည့္ ေမးခြန္းကို ထုတ္ခဲ့ၾကသည္။ ႏိုင္ငံျခားေရးမူ၀ါဒတြင္ ျဖစ္လာမည့္ အေျပာင္းအလဲမ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဒီမိုကေရစီ အေရး ကိစၥတြင္ အခိုင္မာဆံုး ေထာက္ခံေပးသည္ဟူသည့္ အဆင့္ထက္ ပို၍ တိုးတက္လာလိမ့္မည္ေလာ၊ စစ္အစိုးရကို အျပင္းထန္ဆံုး ေ၀ဖန္ျပစ္တင္ေနသူ အဆင့္ထက္ပို၍ တက္လာမည္ေလာ... စသျဖင့္ လူအမ်ားက သိလိုေနၾကသည္။
အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု၏ ရပ္တည္ခ်က္ခိုင္မာမႈအတြက္ ျမန္မာျပည္သူမ်ားက ေက်းဇူးတင္ၾကေသာ္္လည္း ၎ထက္ ပို၍ အနည္းငယ္မွ်သာ ေမွ်ာ္လင့္၍ ရႏိုင္ေတာ့မည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိထားၾကသည္။ သို႔ေသာ္လည္း သူတို႔က ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ မကုန္ခမ္းၾကပါ။ ေရွ႕မတိုး၊ ေနာက္မဆုတ္သာ ႏိုင္ငံေရး အေျခအေနမ်ားမွာ တခ်ိန္တြင္ ေျပလည္ လာလိမ့္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ထားၾကဆဲ ျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ အစိုးရႏွင့္ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားက ပိုမို ထိေတြ႔ဆက္ဆံလာမႈႏွင့္ အတူ တ႐ုတ္၊ အိႏၵိယ၊ အာဆီယံ အဖြဲ႔၀င္ႏိုင္ငံမ်ား ပို၍ ပတ္သက္ေဆာင္ရြက္လာပါက အေျဖထြက္လာႏိုင္သည္ဟု ယူဆေနၾကပါသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံက အာဆီယံအဖြဲ႔၏ ပဋိညာဥ္စာတမ္းကို ဇူလိုင္လတြင္ လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္လည္း စစ္အစိုးရက ခိုင္လံုသည့္ အေၾကာင္းျပခ်က္မရွိဘဲ ရဟန္းသံဃာမ်ား၊ သတင္းေထာက္မ်ား၊ ေရွ႕ေနမ်ား၊ ေလေဘးကယ္ဆယ္ေရး ေစတနာ့၀န္ထမ္းမ်ား အပါအ၀င္ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူ ၁၅၀ ေက်ာ္ကို ဟန္ျပတရားခံု႐ံုးမ်ားျဖင့္ ေထာင္သြင္း အက်ဥ္းခ် ထားၿပီး ျဖစ္ေနသည့္အျပင္ လူအမ်ားမယံုၾကည္ႏိုင္စရာျဖစ္သည့္ ျပစ္ဒဏ္မ်ားကို ခ်မွတ္ခဲ့သည္။ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ ေက်ာင္းသားမ်ား အင္အားစု၏ ေခါင္းေဆာင္အမ်ားစုကို ေထာင္ဒဏ္ ၆၅ ႏွစ္တိုင္ ခ်မွတ္၍ အျပစ္ေပးခဲ့သည္။
အာဆီယံအဖြဲ႔၏ ႏိုင္ငံေရးယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ အဖြဲ႔အတြင္း နက္နက္ရိႈင္းရိႈင္း အျမစ္တြယ္ေနသည့္ ႏိုင္ငံတခု၏ အေရးကို အျခား ႏိုင္ငံတခုက ၀င္ေရာက္မစြက္ဖက္ေရးမူေၾကာင့္ အဖြဲ႔၀င္ႏိုင္ငံတခုအဖို႔ ယုတ္မာရက္စက္မႈမ်ား စိတ္ထင္တိုင္းႀကဲေစရန္ ခြင့္ ျပဳထားသလို ျဖစ္ေနခဲ့သည္။
အာဆီယံအဖြဲ႔က ၀င္ေရာက္မစြက္ဖက္ေရးမူႏွင့္ ရပ္တည္ေနေသာ္လည္း ကြဲျပားျခားနားေသာ အေရွ႕ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားအၾကား၊ စီးပြားဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈကို တိုက္တြန္းေနသူ အစိုးရမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး စိတ္ပါေနသူ အစိုးရမ်ား အၾကားတို႔တြင္ တံတာထိုး ေပါင္းကူးေပးရန္ေတာ့ လိုအပ္ပါသည္။ ကြဲျပားမႈမ်ား ရွိေနသမွ် ကာလပတ္လံုး ျမန္မာႏိုင္ငံ အဖို႔ ပိုေနၿမဲ က်ားေနၿမဲ ေနႏိုင္ၿပီး ႏိုင္ငံကိုအုပ္ခ်ဳပ္ေနသူ စစ္အစိုးရမွလြဲ၍ က်န္သည့္သူမ်ား မည္သူမွ် အက်ဳိးရွိဖြယ္ မေတြ႕ပါ။
အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု၊ တျခားအေနာက္ႏိုင္ငံမ်ား၊ ဥေရာပသမဂၢ၊ တ႐ုတ္၊ အိႏၵိယ၊ အာဆီယံအဖြဲ႔၀င္ ႏိုင္ငံမ်ားအဖို႔ တူညီေသာ ရပ္တည္ခ်က္တခုအေပၚတြင္ မွီတည္လုပ္ေဆာင္ရန္ လိုအပ္ေနပါသည္။ မဟာဗ်ဴဟာတခု ခ်မွတ္ေဆာင္ ရြက္သင့္ၿပီ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ သံအမတ္တဦး ခန္႔အပ္ျခင္းကဲ့သို႔ေသာ လုပ္ရပ္မ်ဳိး အပါအ၀င္ တျခားကိစၥမ်ား ေဆာင္ရြက္ရန္သာမက ၎သံအမတ္ကိုလည္း ႏိုင္ငံတကာမိသားစုမွ အင္အားအျပည့္ျဖင့္ အာဏာေပး ရပ္တည္ေပးသင့္ ပါသည္။
ဤဗ်ဴဟာ၏ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ စစ္အစိုးရကို ျဖဳတ္ခ်ရန္ ျဖစ္ခ်င္မွ ျဖစ္ပါလိမ့္မည္။ သို႔ေသာ္လည္း ၎တို႔အေနႏွင့္ အတိုက္ အခံႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား၊ တိုင္းရင္းသားအင္အားစုမ်ား၊ ႏိုင္ငံတကာမိသားစုမ်ားႏွင့္ အတူတကြ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္လာေစ ေရးသာ ျဖစ္ပါသည္။ ဤသို႔ အတူတကြႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္မွသာ ယခု ေရွ႕မတိုးေနာက္မဆုတ္သာ အေျခအေနမွ ခလုတ္ ျပဳတ္၍ ေရွ႕ဆက္ႏိုင္ပါလိမ့္မည္။
ျမန္မာအတိုက္အခံအဖြဲ႔မ်ားက ယခုအခါ အစိုးရျဖဳတ္ခ် ေျပာင္းလဲေရးကို ေျပာမေနၾကေတာ့ပါ။ သူတို႔က အမ်ဳိးသားျပန္ လည္ ရင္ၾကားေစ့ေရးအတြက္ ေတာင္းဆိုေနၾကသည္။ တခ်ဳိေသာ လက္ေတြ႔က်က် ရႈျမင္သူမ်ားက အနာဂတ္ႏိုင္ငံေရး ဖြဲ႔စည္းပံုတြင္ စစ္တပ္၏ အခန္းက႑ကိုပင္ ထည့္သြင္းအသိအမွတ္ျပဳရမည္ဟု ဆိုေနၾကပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း သူတို႔ ဆို ေနၾကသည္မွာ ယခုဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒတြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ အခြင့္ထူးမ်ားႏွင့္ေတာ့ ကြဲလြဲပါလိမ့္မည္။
ျမန္မာစစ္အစိုးရ ေခါင္းေဆာင္မ်ားအေနႏွင့္ အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးအတြက္ ျပင္ပကမၻာႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ မႈျပဳရန္ ဆႏၵမရွိေၾကာင္း သမိုင္းက သက္ေသျပခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။ သူတို႔နားေထာင္လာေရးအတြက္ဆိုလွ်င္ ဆုေပးမႈ၊ ဒဏ္ေပးမႈ ေပါင္းစံုသံုးမွ ျဖစ္ေပေတာ့မည္ ။
အမ်ဳိးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးအတြက္ ဆႏၵ ရွိရန္၊ ျမန္မာျပည္သူမ်ား ခံစားေနၾကရသည့္ စီးပြားေရး၊ ႏိုင္ငံေရး၀ဋ္ဒုကၡ မ်ား အဆံုးသတ္ဖို႔္ အနည္းဆံုးဆႏၵရွိရန္၊ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ား အားလံုးျပန္လည္ လြတ္ေျမာက္ရန္ေတာ့ လိုအပ္ သည္။
စိတ္ကူးယဥ္အိပ္မက္မ်ား အေကာင္အထည္ေပၚလာေစေရး အတြက္ ျပည္တြင္းျပည္ပရွိ အင္အားစုမ်ားအားလံုး လက္တြဲ ညီညြတ္ႏိုင္မႈႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ အင္အားစုမ်ား ေပါင္းစည္းႏိုင္မႈအေပၚတြင္ မူတည္ေနပါသည္။ ကမၻာတခုလံုးက ညီညြတ္စြာ မူ၀ါဒခ်မွတ္ က်င့္သံုးႏိုင္ပါက ဤရည္မွန္းခ်က္မ်ား အေကာင္အထည္ေပၚလာရန္ ရွိပါသည္။ ဤသို႔ျဖစ္လာရန္ ဆိုသည္မွာ ခက္ခဲလွပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း မျဖစ္ႏိုင္ဆိုသည္ မရွိပါ။
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဇာတ္လမ္းက မည္သည့္နည္းႏွင့္မွ် အဆံုးသတ္ႏိုင္ဖြယ္ မရွိေသးပါ။ ထို႔အတူ ၀မ္းနည္းဖြယ္ အဆံုးသတ္ မည္လား၊ ေပ်ာ္ရႊင္ဖြယ္ ဇာတ္ေပါင္းခန္းျဖစ္မည္လား ဆိုသည္ကိုလည္း မည္သူကမွ် ေသခ်ာမေျပာႏိုင္ၾကပါ။
ေက်ာ္စြာမိုးေရးသားသည့္ The Drama of 2008 ကို ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုေဖာ္ျပပါသည္။
| < Prev | Next > |
|---|
