ဧရာဝတီ

ျမန္မာ အစုိးရသစ္က ၂၀၁၄ ခုနွစ္အတြက္ အာဆီယံ ဥကၠဌ ျဖစ္ေရးႀကိဳးစား ခဲ့ေသာ္လည္း အဖြဲ႔၀င္ႏိုင္ငံမ်ား အၾကား အျငင္းပြားမႈမ်ားျဖစ္ခဲ့ၿပီး ယခုခ်ိန္အထိ မေသခ်ာေသးေၾကာင္း သိရသည္။

အင္ဒုိနီးရွားႏိုင္ငံ ဂ်ကာတာၿမိဳ႕တြင္ ေမလ ၇ – ၈ ရက္ ၂ ရက္ က်င္းပၿပီးစီးခဲ့သည့္ ၁၈ ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံ ထိပ္သီး ညီလာခံတြင္၂၀၁၄ ခုႏွစ္အတြက္ အလွည့္က် ဥကၠဌ တာ၀န္ယူရန္ ျမန္မာဘက္က အဆုိျပဳတင္ျပခဲ့သည္။

အာဆီယံ အဖြဲ႕၏ မူမ်ားအား ျမန္မာအစုိးရ၏ လိုက္နာေဆာင္ရြက္သည့္အေပၚမူတည္၍ အာဆီယံ ေခါင္းေဆာင္မ်ားအေနျဖင့္ လက္ခံစဥ္းစားမည္ဟု လက္ရွိ ဥကၠဌ ေၾကညာခ်က္တြင္ေဖာ္ျပထားၿပီး ယခုကိစၥကို လာမည့္ ေအာက္တုိဘာ လ ဘာလီကြ်န္းတြင္ က်င္းပမည့္ အာဆီယံ ထိပ္သီးအစည္းအေ၀းတြင္ ဆက္လက္ေဆြးေႏြးမည္ဟု အာဆီယံအရာရွိတဦးကို ကိုးကားၿပီး ဘန္ေကာက္ပို႔စ္ သတင္းစာတြင္္ ေဖာ္ျပပါရွိသည္။

၂၀၁၅ ခုတြင္ အာဆီယံ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း တစည္းတလံုးတည္း ျဖစ္ေပၚေရးအတြက္ ၂၀၁၄ အာဆီယံ ဥကၠဌတာ၀န္သည္ အေရးပါေသာေၾကာင့္ ျမန္မာအေနျဖင့္ အဆင္သင့္မျဖစ္ႏိုင္ေသးဟု ေလ့လာသူမ်ားကလည္း ေထာက္ျပၾကသည္။

သုိ႔အတြက္ေၾကာင့္ အဖြဲ႔၀င္ႏိုင္ငံမ်ားက ျမန္မာအေနျဖင့္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္မွသာ လက္ခံရန္တုိက္တြန္းမႈမ်ားျပဳလုပ္ခဲ့သည္ဟု အာဆီယံ အရာရွိ တခ်ိဳ႕ကို ကုိးကားၿပီး သတင္းမ်ားတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

လက္ရွိ ဥကၠဌ တာ၀န္ယူထားေသာ အင္ဒုိနီးရွားႏိုင္ငံ သမၼတ မစၥတာ ဆူဆီလုိ ဘန္ဘန္း ယူဒုိယူႏို က တနဂၤေႏြေန႔ အာဆီယံ ထိပ္သီးအစည္းအေ၀းပိတ္ပြဲ အခမ္းအနားတြင္ ျမန္မာအစုိးရ၏ တင္ျပေတာင္းဆုိမႈအေပၚ အာဆီယံ ေခါင္းေဆာင္မ်ား အေနျဖင့္ ကန္႔ကြက္ရန္ မရွိေၾကာင္းေျပာခဲ့သည္။

“ဒါေပမယ့္ ျမန္မာအေနနဲ႔ က်န္ႏိုင္ငံေတြရဲ႕လက္မခံမႈ ျဖစ္ေနတာေတြကုိ ေရွာင္ရွားႏိုင္ဖို႔ ဒီမုိကေရစီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး

ေတြကို မျဖစ္မေန ဆက္လုပ္ရပါလိမ့္မယ္”ဟု ၄င္းက ဆက္လက္ေျပာၾကားခဲ့ေၾကာင္း ဂ်ကာတာပို႔စ္ သတင္းတြင္ ေရးသားထားသည္။

ျမန္မာ ႏုိင္ငံက အာဆီယံ ဥကၠဌ တာ၀န္ယူမည္ဆိုပါက အေမရိကန္ႏုိင္ငံအေနျဖင့္ အာဆီယံ အဖြဲ႕ႏွင့္ လက္မတြဲႏုိင္ေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုထားၿပီး အာဆီယံ အဖြဲ႕၀င္ႏုိင္ငံတခ်ိဳ႕က အေမရိကန္ႏွင့္ ဆက္ဆံေရး ပ်က္ျပားမည္ကို စိုးရိမ္ေနၾကေၾကာင္း သိရသည္။

စကၤာပူႏိုင္ငံကလည္း အာဆီယံ တံခါးပိတ္အစည္းအေ၀းတြင္ ျမန္မာ၏ လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေနမ်ားေၾကာင့္ ဥကၠဌ ရာထူးအတြက္ ကန္႔ကြက္ထားၿပီး အခ်ိန္ယူစဥ္းစားရန္တုိက္တြန္းထားသည္ဟု အာဆီယံအရာရွိတဦးကို ကုိးကား၍ သတင္းမ်ားတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

သုိ႔ေသာ္ ထုိင္းႏိုင္ငံအပါအ၀င္တခ်ိဳ႕အဖြဲ႔၀င္ႏိုင္ငံမ်ားက အဆုိပါရာထူးအတြက္ ကန္႔ကြက္မႈမရွိသကဲ့သုိ႔ ေထာက္ခံမႈ လည္း မရွိဟုဆုိသည္။ လာအုိ ႏွင့္ ကေမၻာဒီးယား ႏုိင္ငံကမူ ေထာက္ခံခဲ့ၾကသည္။

ႏိုင္ငံတကာႏွင့္ ေဒသတြင္း လူထုအေျချပဳ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းမ်ား(CSO)ကလည္း လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေန တုိးတက္ ေျပာင္းလဲေရး ျပဳလုပ္ရန္ ပ်က္ကြက္ေနသည့္ ျမန္မာအစုိးရသည္ အာဆီယံ ဥကၠဌ ရာထူးေနရာအတြက္ ထုိက္တန္မႈမရွိဟု ကန္႔ကြက္ ေနၾကသည္။ ထုိသို႔ကန္႔ကြက္သူမ်ားတြင္ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေရး အဖြဲ႔လည္း ပါ၀င္သည္။

လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရး အဖြဲ႔ အာရွေရးရာ ဒု လက္ေထာက္ညႊန္ၾကားေရးမႉး ဖီးလ္ ေရာ့ဘတ္ဆန္( Phil Robertson)က“က်ေနာ္တုိ႔ အဓိကစုိးရိမ္တာကေတာ့ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ၂၀၀၀ ေက်ာ္ကိစၥ၊ ဆက္တုိက္ျဖစ္ေနတဲ့ အဓမၼ လုပ္အားေပးခိုင္းေစမႈတုိ႔နဲ႔ တုိင္းရင္းသားေတြအေပၚ ဖိႏွိပ္ အႏုိင္က်င့္မႈ ျပဳလုပ္ေနတာေတြပဲ”ဟု ဧရာ၀တီကို ေျပာသည္။

အာဆီယံအသင္း၏ မူမ်ားထဲတြင္ CSO မ်ားႏွင့္ ခုိင္မာသည့္ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ားလည္း လုိအပ္ၿပီးအျပဳသေဘာ ေဆာင္ေသာေဆြးေႏြးညွိႏိုင္းမႈမ်ား တုိးျမွင့္လုပ္ေဆာင္ရမည္ဟုလည္း ထည့္သြင္းေဖာ္ျပထားသည္။ ထုိ႔အျပင္ လြတ္လပ္စြာဆႏၵထုတ္ေဖာ္ ျပသခြင့္လည္း ရွိသည္။

“စစ္မွန္တဲ့ ဒီမုိကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး မလုပ္ခဲ့တာေၾကာင့္ ျမန္မာဟာ၂၀၁၄ ခုႏွစ္အတြက္ အာဆီယံ ဥကၠဌရာထူးနဲ႔ အရည္အခ်င္းျပည့္မီမႈမရွိဘူး”ဟု စင္ၿပိဳင္ အာဆီယံအဖြဲ႔ ၏ တြဲဖက္လႈံ႕ေဆာ္ေရးတာ၀န္ခံ မစၥ ဒက္ဘီစတူးဟတ္( Ms. Debbie Stothard) က ဧရာ၀တီကို ေျပာသည္။

“ျမန္မာ အစုိးရအေနနဲ႔က တကယ္ေျပာင္းလဲတယ္ဆုိရင္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ လႊတ္ေပးသင့္တယ္၊ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးေတြလုပ္သင့္တယ္။ သံုးပြင့္ဆုိင္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေရး လုပ္သင့္တယ္။ စစ္ ရာဇ၀တ္မႈေတြနဲ႔ လူသားမ်ိဳးႏြယ္ အေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြကို ရပ္တန္႔သင့္တယ္”ဟု ၄င္းက ဆက္လက္ေျပာၾကားခဲ့သည္။

အဖြဲ႔၀င္ႏိုင္ငံမ်ား၏ ေတာင္းဆုိမႈအရ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနႏွင့္ ဒီမုိကေရစီေဖာ္ေဆာင္ေရးတြင္ သိသာေသာျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈမ်ားလုပ္ေဆာင္ရန္ စိန္ေခၚမႈႀကီးတခုျဖစ္ေနေၾကာင္း ျပည္တြင္းျပည္ပ ျမန္မာ့အေရး လႈပ္ရွားသူမ်ားက ေျပာ ဆို ၾကသည္။

အမ်ိဳးသား ဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ ဦးအုန္းႀကိဳင္က“က်ေနာ့္အေနနဲ႔ေျပာရရင္ ဗမာျပည္မွာက အစုိးရ ေျပာင္းေပမယ့္ ဘာမွမေျပာင္းဘူး။ အာဆီယံ ပဋိဉာဥ္မွာ ျပည္သူလူထုကို လူ႔အခြင့္အေရးအာမခံပါမယ္ ဆုိတဲ့ အတြက္ ဘယ္လုိလုပ္ၿပီး ဒီဥကၠဌ ရာထူးလက္ခံႏိုင္မလဲ။ သိသာထင္ရွားတဲ့ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ လုပ္လာရင္ေတာ့ တမ်ိဳးေပါ့ဗ်ာ၊ အာဆီယံက သူ႔ဂုဏ္သိကၡာကိုထိပါးလာရင္ေတာ့ ဒီရာထူး ျမန္မာကို ဘယ္ေပးမလဲ”ဟု ဧရာ၀တီကိုေျပာသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံသည္၂၀၀၆ ခုႏွစ္က အဖြဲ႔၀င္ ၁၀ ႏိုင္ငံအေနျဖင့္အသင္းႀကီး၏ မူအရ အလွည့္က် ဥကၠဌ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ ရန္အခြင့္အေရးရွိခဲ့ေသာ္လည္း အေမရိကန္အပါအ၀င္ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားကလက္မခံႏိုင္သည့္အတြက္ အဖြဲ႕၀င္ႏိုင္ငံမ်ား က လက္မခံရန္ တုိက္တြန္းမႈမ်ားေၾကာင့္ ထုိစဥ္က အလွည့္က် ဥကၠဌ ရာထူးႏွင့္ လြဲေခ်ာ္ခဲ့ရသည္။

အမ်ိဳးသား ဒီမုိကေရစီ အင္အားစု ပါတီ ေခါင္းေဆာင္တဦးျဖစ္ေသာ ဦးခင္ေမာင္ေဆြက“အဖြဲ႔၀င္ျဖစ္ေနတဲ့ျမန္မာႏုိင္ငံက ဥကၠဌ လုပ္ခြင့္ေတာင္းဆုိတာ သဘာ၀က်ပါတယ္။ လုပ္ႏိုင္ခြင့္က်ေတာ့ အာဆီယံအဖြဲ႔ႀကီးအတြင္းက ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ရမွာပါ။ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ဒီမုိကေရစီအေရး ေဖာ္ေဆာင္မႈေတြမွာ အနိမ့္ဆံုးအဆင့္ျဖစ္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား လႊတ္ ေပး တာ တုိ႔ စတဲ့ ထင္သာျမင္သာရွိတဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြလုပ္ေဆာင္ဖို႔ကေတာ့ လုိေနတာအမွန္ပဲ”ဟု ေျပာဆိုသည္။

“သမၼတရဲ႕မိန္႔ခြန္းအတုိင္းလုိက္လုပ္ႏိုင္ရင္ေတာ့ အာဆီယံဥကၠဌ ရာထူးအတြက္ထုိက္တန္ပါတယ္။ ေလာေလာဆယ္ ေတာ့ အေကာင္အထည္မေဖာ္ႏိုင္ေသးဘူး။ တကယ္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖုိ႔ေတာ့ သံသယရွိေနဆဲပဲ။ ျမန္မာေတြအေနနဲ႔ အာဆီယံ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမွာ မညံ့ပါဘူး။ တာ၀န္ယူႏိုင္တဲ့ အရည္အခ်င္းေတြရွိပါတယ္”ဟု ဒီမုိကရက္တစ္ပါတီ (ျမန္မာျပည္)၏ ေခါင္းေဆာင္တဦးျဖစ္သူ ဦးသုေ၀ကေျပာသည္။

သမၼတဦးသိန္းစိန္ က ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္အတြက္ အလွည့္က် ဥကၠဌ တာ၀န္ယူရန္အဆင္သင့္ ျဖစ္ေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း အဆုိပါ ထိပ္သီးညီလာခံတြင္ အဆုိျပဳခဲ့သည္။

၈၈ မ်ိဳးဆက္ေက်ာင္းသားတဦးျဖစ္သူ ဦးတုိးေက်ာ္လႈိင္က“အစုိးရသစ္အေနနဲ႔ ဒီမုိကေရစီ ေဖာ္ေဆာင္မယ္ဆုိတဲ့ ကတိ က၀တ္ပါတယ္။ အာဆီယံအစည္းအေ၀းမွာ ျငင္းခုန္ၾက ေပမယ့္ ျမန္မာအေနနဲ႔အာဆီယံ ဥကၠဌ ရာထူးေတာ့ ျဖစ္လာ မယ္ထင္တယ္။ခက္တာက အခုအစုိးရသစ္တက္ လာတဲ့ ကာလအတြင္းမွာ ေအာက္ေျခကေန၀န္ႀကီးအဆင့္ အထိဘာမွထူးျခားျမင္သာတဲ့အေျပာင္းအလဲမရွိေသးပါဘူး။ ဒီမုိကေရစီေဖာ္ေဆာင္ေရးအတြက္ ႀကီးေလးတဲ့တာ၀န္ရွိေပမယ့္သမၼတ မိန္႔ခြန္းပါအတုိင္း ယေန႔အခ်ိန္ အထိ ဘာမွ လုပ္ေဆာင္တာမေတြ႔ရေသးဘူး”ဟု ေျပာသည္။

“၂၀၁၄ အာဆီယံ ဥကၠဌ ျဖစ္ေရးကေတာ့ ျမန္မာအစုိးရသစ္အေနနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး စတဲ့ အဘက္ဘက္က စိန္ေခၚမႈႀကီး ျဖစ္ေန တယ္”ဟု ၄င္းက ဆက္လက္ေျပာၾကားသည္။

< Prev		Next >