မေလးရွား၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ နာဂ်စ္ ရာဇတ္ႏွင့္ ၾသစေတးလ်၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဂ်ဴလီယာ ဂီလ္လတ္ တို႔ႏွစ္ဦးၾကား ေမလ ၇ ရက္ေန႔တြင္ ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့ေသာ ယင္း သေဘာတူစာခ်ဳပ္အရ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုၿပီးေနာက္ ၾသစေၾတးလ်သို႔ ခိုလံႈရန္ စတင္ေရာက္ရွိလာမည့္ ဒုကၡသည္ ၈၀၀ ကို ကုလသမဂၢ တာ၀န္ရိွသူမ်ားက လိုအပ္သည့္ စစ္ေဆးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ႏိုင္ရန္ ၾသစေတးလ်မွ မေလးရွားသို႔ ပို႔ေဆာင္မည္ျဖစ္သည္။ အျပန္အလွန္အေနျဖင့္ ၾသစေတးလ်ႏိုင္ငံသည္ လာမည့္ ၄ ႏွစ္အတြင္း မေလးရွား၌ ဒုကၡသည္အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳခံရၿပီးသူ ၄၀၀၀ ကို လက္ခံေပးမည္ျဖစ္သည္။ ယင္းဒုကၡသည္မ်ားအနက္ အမ်ားစုမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ျဖစ္သည္။
မေလးရွားႏွင့္ ၾသစေၾတးလ်တို႔၏ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ ၾသစေၾတးလ်တြင္ ခိုလံႈခြင့္ရရန္ ေလွျဖင့္ ခိုးဝင္သူမ်ားကို တားဆီးရန္ျဖစ္သည္။ ခုိး၀င္သူ အမ်ားစုမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွလာသည့္ ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳျခင္း မခံရေသာ ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားျဖစ္သည္။
မေလးရွားႏိုင္ငံသည္ ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ အဖြဲ႔၀င္ ႏို္င္ငံတခုမဟုတ္ျခင္း၊ ခိုလံႈခြင့္ေလွ်ာက္ထားသူမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ကိုင္တြယ္ရာတြင္ အလြန္ဆိုး၀ါးေသာ မွတ္တမ္းမ်ား ရိွေနျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ၾသစေၾတးလ်သည္ သေဘာတူစာခ်ဳပ္အတြက္ ႏွစ္ႏိုင္စလံုးမွ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ား၏ ျပစ္တင္ေဝဖန္မႈကို ခံေနရသည္။
ျပစ္တင္ေဝဖန္မႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ၾသစေတးလ် လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရး၀န္ႀကီး မစၥတာ ခရစၥ ဘုိ၀င္ (Chris Bowen) က ၾသစေတးလ် ABC သတင္းဌာနသို႔ ေမလ ၉ ရက္ေန႔က ေျပာၾကားရာတြင္ မေလးရွား၀န္ႀကီးခ်ဳပ္က ခိုလံႈခြင့္ေလွ်ာက္ထားသူမ်ား၏ ဂုဏ္သိကၡာႏွင့္ လူသားျဖစ္တည္မႈကို ေလးစားလိုက္နာရန္ အခုိင္အမာ ကတိက၀တ္ျပဳထားေၾကာင္း၊ သေဘာတူညီခ်က္ပါ အေသးစိတ္ အခ်က္အလက္မ်ား အၿပီးသတ္သည္ႏွင့္ တၿပိဳင္နက္ အေကာင္အထည္ေဖာ္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာသြားသည္။
သို႔ေသာ္ မေလးရွားလႊတ္ေတာ္မွ အမ်ိဳးသမီး အမတ္ ထရီဆာ ကြတ္ခ္က (Teresa Kok) မေလးရွား၀န္ႀကီးခ်ဳပ္၏ ကတိစကားကို ယံုၾကည္မႈမရွိေၾကာင္း၊ အစိုးရ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံျပဳထားေသာ Rela ဟုေခၚသည့္ တရားမ၀င္ ႏုိင္ငံျခားသား အလုပ္သမား ႏွိမ္နင္းေရးအဖြဲ႔၀င္မ်ားက ဒုကၡသည္မ်ားအေပၚ က်ဴးလြန္သည့္ အႏိုင္က်င့္မႈ၊ ေငြညွစ္မႈ၊ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားကို သက္ေသအေထာက္အထားမ်ားႏွင့္ မွတ္တမ္းတင္ထားၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း၊ မေလးရွား အစိုးရကလည္း ယခုအခ်ိန္အထိ မသိက်ိဳးကြ်ံ ျပဳေနဆဲျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာသည္။
ASEAN Inter-Parliamentary Myanmar Caucus (AIPMC) ေခၚ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဒီမိုကေရစီရရွိေရး ေဆာင္႐ြက္သည့္ အာဆီယံ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ အဖြဲ႔ကို တြဲဖက္တည္ေထာင္သူလည္းျဖစ္သည့္ ထရီဆာ ကြတ္ခ္က “ဒီသေဘာတူညီခ်က္က ေနရပ္အိုးအိမ္ေတြကို စြန္႔ခြာထြက္ေျပးလာရတဲ့၊ တိုင္းျပည္မဲ့ေနၾကတဲ့ လူသားေတြကို အကာအကြယ္နဲ႔ လံုၿခံဳမႈေပးရမယ့္အစား ေရာင္းကုန္ပစၥည္းလို သေဘာထားေနပံုရပါတယ္” ဟု ဆိုသည္။
“တကယ္လို႔သာ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ နာဂ်စ္ အေနနဲ႔ ဒုကၡသည္ေတြအတြက္ အမွန္တကယ္ စိတ္ပူပန္တယ္ဆိုရင္ အခု သေဘာစာခ်ဳပ္ကို ဖ်က္လိုက္ပါ။ ၿပီးရင္ မေလးရွားႏိုင္ငံထဲမွာ ခိုလံႈေနတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြကို အကာအကြယ္ေပႏိုင္မယ့္ ႏိုင္ငံေတာ္အဆင့္ ဥပေဒနဲ႔ စီမံအုပ္ခ်ဳပ္မႈဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းစည္းမ်ဥ္းေဘာင္တခု ခ်မွတ္ႏိုင္ဖို႔ အာ႐ံုစိုက္ လုပ္ေဆာင္ပါလို႔ က်မအေနနဲ႔ အႀကံျပဳလို္ပါတယ္” ဟု ေမလ ၁၀ ရက္ေန႔က ဧရာဝတီသို႔ ေျပာသည္။
ၾသစေတးလ်ႏိုင္ငံႏွင့္ သေဘာတူထားသည့္အတိုင္း ေရာက္ရွိလာမည့္ ဒုကၡသည္ခုိလံႈခြင့္ ေလွ်ာက္ထားသူမ်ားကို ေကာင္းမြန္စြာ ဆက္ဆံပါမည္ဟူေသာ မေလးရွား ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္၏ ကတိကဝတ္မွာ အာမခံခ်က္လံုး၀မရိွဟု မေလးရွားႏိုင္ငံမွ လူ႔အခြင့္အေရး တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူမ်ားကလည္း ေျပာဆိုသည္။
မေလးရွား လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ႀကီး တခုျဖစ္သည့္ Suaram မွ စင္သီယာ ဂတ္ဘရီရယ္က ABC သတင္းဌာနသို႔ ေျပာၾကားရာတြင္ “အတိအက် ျပဌာန္းထားတဲ့ ဥပေဒတခုအျပင္ မေလးရွားအစိုးရက အဲဒီဥပေဒကို လံုး၀ ေလးစားလိုက္နာပါမယ္ဆိုၿပီး ကန္႔သတ္ထားတဲ့ စည္းမ်ဥ္းေဘာင္ မရိွသမွ် ကာလပတ္လံုး ခုိလံႈခြင့္ ေလွ်ာက္ထားသူေတြအတြက္ လံုး၀ အကာအကြယ္ရိွမွာ မဟုတ္ပါဘူး” ဟု ဆိုသည္။
ၾသစေတးလ် ဂရင္းပါတီ၏ လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးဆိုင္ရာ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရိွသူ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဆာရာ ဟန္ဆန္ ယန္း (Sarah Hanson-Young) ကလည္း မေလးရွားႏိုင္ငံသည္ စိတ္ပ်က္ဖြယ္ လူ႔အခြင့္အေရး စံခ်ိန္စံႏႈန္းမ်ား ရိွေနသည့္ တုိင္းျပည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ တိုင္းျပည္မဲ့သူမ်ားကို တရားမ၀င္ေနထိုင္သူမ်ားဟု သတ္မွတ္ၿပီး ႀကိမ္ဒဏ္ေပးႏိုင္ေသာ တုိင္းျပည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေဝဖန္ခဲ့သည္။
မစၥ ဆာရာ ဟန္ဆန္ ယန္း၏ ေၾကညာခ်က္တြင္ “ဒီအစီအစဥ္က ႏိုင္ငံတကာဥပေဒကို ခ်ိဳးေဖာက္ရာေရာက္တယ္ဆိုတာ က်မတို႔သိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီအစီအစဥ္ဟာ ေရႊ႕ေျပာင္းအေျခခ်မႈ အက္ဥပေဒနဲ႔ ကိုက္ညီျခင္း ရိွမရိွဆုိတာ သက္ေသျပဖို႔အတြက္ အစိုးရရဲ႕ တာ၀န္ျဖစ္ေနပါၿပီ” ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။
ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံ ဆစ္ဒနီၿမိဳ႕ရွိ ဗီလာဝုဒ္ (Villawood) လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရး ထိန္းသိမ္းေရးစခန္းတြင္ ေရာက္ရွိေနသည္မွာ ၂ ႏွစ္ၾကာၿပီျဖစ္ေသာ ႐ုိဟင္ဂ်ာတဦးျဖစ္သူ ေဆယက္ ကာစင္က သူသည္ ဒုကၡသည္အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳျခင္း ခံရေသာ္လည္း ၾသစေၾတးလ်တြင္ ေနထိုင္ရန္ လံုၿခံဳေရးဆိုင္ရာ ေနာက္ခံသမိုင္းေၾကာင္း ရွင္းလင္းသည္အထိ ေစာင့္ေနရေၾကာင္း၊ မေလးရွားႏိုင္ငံသို႔ ျပန္ပို႔ခံရသည့္ တျခား ခိုလံႈခြင့္ ေလွ်ာက္ထားသူမ်ား အတြက္ စိုးရိမ္စရာေကာင္းေၾကာင္း ေျပာသည္။
“မေလးရွားမွာေနတုန္းက က်ေနာ္အဖမ္းခံဖူးတယ္။ အနည္းဆံုး ၁၀ ႀကိမ္ေလာက္ အခ်ဳပ္က်ဖူးတယ္။ အခ်ဳပ္ထဲမွာ အ႐ိုက္လည္း ခံရတယ္။ ၿပီးေတာ့ မေလးရဲေတြက က်ေနာ့္ကို လူေမွာင္ခိုသမားေတြလက္ထဲ ေရာင္းစားလိုက္တယ္။ က်ေနာ့္မိသားစုက ပိုက္ဆံနဲ႔ေနာက္က လိုက္ေရြးရတယ္” ဟု အသက္ ၃၈ ႏွစ္အရြယ္ ကာဆင္က ဧရာ၀တီသို႔ တယ္လီဖုန္းမွတဆင့္ ေျပာသည္။
ကာဆင္သည္ ျမန္မာအာဏာပိုင္မ်ား၏ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈ၊ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားေၾကာင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္မွ ထြက္ေျပးလာၾကသည့္ လူနည္းစု မြတ္ဆလင္ဘာသာ၀င္ ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားထဲမွ တဦးျဖစ္သည္။ ကာဆင္သည္ ၁၉၉၂ ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ထြက္ခြာလာၿပီး မေလးရွားႏုိင္ငံသို႔ ခိုး၀င္ခဲ့သည္။
“က်ေနာ္ အသက္ကိုစြန္႔ၿပီး ေလွေလးတစင္းနဲ႔ မေလးေငြ ၁၀၀၀၀ ေက်ာ္ေပးၿပီး ၾသစေတးလ်ကို လာခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ ဘယ္တုန္းကမွ ပညာသင္ၾကားခြင့္ မရခဲ့တဲ့ က်ေနာ့္သားသမီးေတြရဲ႕ အနာဂတ္အတြက္ပါ” ဟု ကာဆင္က ေျပာသည္။
မေလးရွားႏုိင္ငံတြင္ ယခုလက္ရွိ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ၂၅၀၀၀ ခန္႔ ဒုကၡသည္အျဖစ္ ေနထိုင္ခိုလံႈလ်က္ရွိေၾကာင္း၊ မေလးရွားရွိ ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီး႐ံုး (UNHCR) သည္ ခြဲျခားမႈမ်ားေၾကာင့္ တတိယႏိုင္ငံ ခိုလံႈခြင့္ရရွိရန္ မလြယ္ကူေၾကာင္း မေလးရွားအေျခစိုက္ ျမန္မာ႐ိုဟင္ဂ်ာ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔မွ ကိုဇဖာဟာမက္က စြပ္စြဲထားသည္။
ထိုစြပ္စြဲခ်က္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ မေလးရွားရွိ UNHCR ႐ံုးသို႔ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းေသာ္လည္း သက္ဆိုင္ရာ တာဝန္ရွိသူမ်ားက ေျဖၾကားျခင္း မရွိေပ။
| < Prev | Next > |
|---|
