အဲဒါေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္ရဲ႕လုပ္ငန္းခြင္နယ္ပယ္ အသီးသီးမွာရွိေနတဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြနဲ႔ ဆက္သြယ္ၿပီး အခုလို ႏိုင္ငံတကာ အ မ်ဳိးသမီးေန႔မွာ အမ်ဳိးသမီး အခြင့္အေရးေတြ အေၾကာင္း ေမးျမန္းျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။အခုေခတ္မွာ အသိဉာဏ္ရွိရင္ ေယာက်ာ္းေရာ ၊ မိန္းမေရာ အလုပ္လုပ္ႏိုင္တယ္ဆိုတာ သေဘာမေပါက္ေသးသူေတြ အမ်ား ႀကီး ရွိေသးတယ္လို႔ သေဘာထားလိုက္တယ္ဆိုၿပီး ဆရာမ ႏုႏုရည္(အင္း၀) က ခြဲျခား ဆက္ဆံခံရခ်ိန္က စိတ္ခံစားခ်က္ကို အခုလို ေျပာျပပါတယ္။
“အမ်ဳိးသမီးေတြကို ထမင္းခ်က္ ၊ ကေလးထိန္း ၊ အ၀တ္ေလွ်ာ္ ဒီလို အိမ္ေထာင္ထိန္းသိမ္းမႈ လုပ္တဲ့ေနရာမွာပဲ ေယာက်ာ္း အမ်ားစုက ထားခ်င္ေနေသးတယ္။ ေယာက်ာ္းေတြနဲ႔ တန္းတူ ၀င္ေငြ ရေအာင္လုပ္ရတဲ့ ကိစၥေတြ မွာ ထားဖို႔ ခဲေသးတယ္။ ဒီထက္ပိုၿပီး ေျပာရရင္ လူမႈဆက္ဆံေရး အဆင့္ လို႔ ေခၚတဲ့ ရပ္ေရး ရြာေရး ၊ လူမႈေရး ကိစၥေတြ ၊ လူထုၾကားမွာ ဆံုးျဖတ္ရတဲ့ အဆံုးအျဖတ္ေပးတဲ့ ကိစၥေတြမွာ ေနရာမေပးခ်င္ၾကေသးဘူး”လို႔ ဆရာမက ဆိုပါတယ္။
အမ်ဳိးသားေတြက အမ်ဳိးသမီးေတြကို တန္းတူအခြင့္အေရးေပးဖို႔ ၀န္ေလးေနေသးတဲ့ အေျခအေနမွာရွိေနေသးတယ္ လို႔ လည္း ဆရာမက ဆက္ေျပာတယ္။
“ဒီကေန႔ ေခတ္မွာ တခ်ဳိ႕ အမ်ဳိးသမီးေတြက အခြင့္အေရးေတြ ရလာၿပီ။ ရေနၿပီလို႔ ထင္ၾကပါတယ္။ ဒီလို ဘာေၾကာင့္ ထင္ တာလဲ ဆိုေတာ့ သူတို႔ရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္မာန္ေၾကာင့္ လို႔ ေျပာရမွာေပါ့။ ဆရာမ အေတြ႔အႀကံဳ နဲ႔ ေျပာရရင္ စာေရးဆရာ အမ်ဳိး သမီး တေယာက္အေနနဲ႔ ခြဲျခား ဆက္ဆံ ခံရတာ ႀကံဳဖူးတာပဲ။ ဒါေပမယ့္ အားငယ္တာတို႔ ၊ ၀မ္းနည္းသြားတာတို႔ မျဖစ္ဘဲတန္းတူ အလုပ္လုပ္ႏိုင္တယ္ ဆိုတာ သ ေဘာ မေပါက္ေသးပါလား သနားစရာေကာင္းတယ္လို႔ေတြးလိုက္တယ္။ အဲဒါ Artist တ ေယာက္ရဲ႕ မာန္ လို႔ ထင္ တယ္။ ဒီလိုပဲ အခြင့္အေရးေတြ ရေနပါၿပီလို႔ ေျပာေနတဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြ စိတ္ထဲမွာ ခြဲျခား ဆက္ဆံခံရ တာကို သူတို႔ရင္ထဲမွာ သိပ္မႀကိဳက္တာရွိတုန္းပဲ မသိခ်င္ေယာင္ေဆာင္ေနလိုက္တာေပါ့”လို႔ ဆရာမက ေျပာျပပါေသးတယ္။
ေဆးကုမၸဏီ တခုမွာ အေရာင္းျမႇင့္တင္ေရး လုပ္ေနတဲ့ အသက္ ၂၅ ႏွစ္အရြယ္ အမ်ဳိးသမီးတဦးကလည္း လုပ္ငန္းခြင္မွာ အမ်ဳိးသားနဲ႔ အမ်ဳိးသမီး လစာ ႏႈန္းထားရတာျခင္း မတူညီ ေသးတာေတြ ရွိေနေသးတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
“အမ်ားဆံုးေတြ႕ရတာက အလယ္အလတ္တန္း ရာထူးနဲ႔ ေအာက္ေျခ၀န္ထမ္းေခၚတဲ့ေနရာမွာ ခြဲျခားခံရတာေတြ ပိုမ်ားတယ္။ အလုပ္တခု ေခၚလိုက္ရင္ ေလွ်ာက္တဲ့ ေနရာမွာ မိန္းကေလးဦးေရက လိုတာထက္ ပိုမ်ားေတာ့ အလုပ္ရဖို႔ အခြင့္အေရးက လည္း ရဖို႔နည္းတယ္။ လခေပးတာခ်င္းတူလို႔ လစာနည္းရင္ ေယာက်ာ္းေလးက တျခား ပန္းရံတို႔ ၊ ဆိုက္ကားနင္းတာတို႔ သြား လုပ္လို႔ရတယ္။ မိန္းကေလးက ေပးတဲ့ လစာမလုပ္ရင္ ေစာေစာက အလုပ္ေတြ သြား၀င္လုပ္လို႔မရဘူး။ ဒီလို အေျခအေန ဆို ေတာ့ ေပးတဲ့ လစာ က ေယာက်ာ္းေလးနဲ႔ ၃၀၀၀- ၄၀၀၀ ကြာလည္း လုပ္ရတာပဲ”လို႔ သူ႔ အေတြ႕အႀကံဳကို ေျပာပါတယ္။
ၿမိဳ႕ျပေတြမွာထက္ ေတာရြာေတြမွာဆိုရင္ အမ်ဳိးသမီး ျဖစ္တဲ့အျပင္ အသက္ငယ္တာေၾကာင့္ ေလးေလးစားစား ဆက္ဆံမခံရ ဘူးလို႔ NGO အဖြဲ႔အစည္းတခုမွာ Project Manager အေနနဲ႔ လုပ္ကိုင္ေနတဲ့ အမ်ဳိးသမီးတဦးက သူ႔ခံစားခ်က္ကို ေျပာျပပါတယ္။
“ဧရာ၀တီတိုင္းဘက္က ရြာတရြာကုိ အလုပ္တခုနဲ႔ သြားတုန္းက ပထမ Project Manager က ေယာက်ာ္ေလး သူက အလုပ္ ကနားသြားေတာ့ ကိုယ္ကတာ၀န္ယူၿပီး အဆံုးသတ္ေပးရတာ။ အဲဒီ ရြာမွာ ၁ လ ခြဲေလာက္သြားေနရတယ္။ ရြာသားေတြကို ေရကန္မွာ ေလွကားလုပ္ဖို႔နဲ႔ ၿခံခတ္ဖို႔ အၿပီးသတ္ဖို႔ ေျပာေတာ့ ကုိယ့္ကို အသက္လည္းငယ္တယ္၊ မိန္းကေလး ျဖစ္တယ္ ဆိုေတာ့ မျဖစ္ႏုိင္ဘူး ဘာဖူးနဲ႔ျပန္ေျပာတာ။ မိန္းကေလး ဆိုေတာ့ မေလးစားခ်င္ဘူး။ အသက္ငယ္ေတာ့ ပိုဆိုးတယ္”လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။
လက္ရွိ ျမန္မာ စာနယ္ဇင္းေလာကမွာဆိုရင္လည္း ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အေရးႀကီးသတင္းေတြယူဖို႔ ေနျပည္ေတာ္ သြားခိုင္း တဲ့ ေနရာမွာ အမ်ဳိးသား သတင္းေထာက္ေတြကို ဦးစားေပးလႊတ္တာ ကိုယ္တိုင္ႀကံဳရေတာ့ ကိုယ္တိုင္က ငါတို႔မ်ား မလုပ္ႏိုင္ဘူးလားဆိုတဲ့ အေတြးေတြ ၀င္လာေစသလို။ ယံုၾကည္မႈေတြ ေပ်ာက္ကုန္တာမ်ဳိးျဖစ္လာေစတယ္လို႔ ျပည္တြင္းဂ်ာနယ္ အမ်ိဳးသမီး သတင္းေထာက္ တဦးက ေျပာျပပါတယ္။
အမ်ဳိးသမီးသတင္းေထာက္ေတြ က အမ်ဳိးသားေတြေလာက္ မစြမ္းေဆာင္ႏိုင္ေသးဘူးလို႔ အဖြဲ႔ အစည္း ေခါင္းေဆာင္ေတြ စိတ္ထဲမွာ သတ္မွတ္ထားတာေတြလည္း ရွိေနေသးတာ ျမင္ရတယ္ လို႔လည္း သူ က ေျပာပါတယ္။
“အေရးႀကီးတဲ့ သတင္းေတြ ေနျပည္ေတာ္ကို သြားယူရမယ္ဆို ေပါ့ေပါ့ပါးပါး ေယာက်ာ္းေလးပဲ လႊတ္တာေကာင္းပါတယ္။ တခုခုဆို ပိုလည္း ေမးႏိုင္တယ္ ဆိုၿပီး ဦးစားေပးတာမ်ဳိးေတြ ျမင္ရတယ္။ ဥပမာ- အရက္ ကုမၸဏီက ပြဲ အတြက္ သတင္းသြား ယူမယ္ဆိုရင္ေတာင္ မိန္းကေလးက မသင့္ေတာ္ပါဘူးဆိုတဲ့ စကားေတြထြက္လာေသးတယ္။ ပတ္၀န္းက်င္က မိန္းကေလး ေတြကို သေဘာထားတဲ့ အျမင္ေတြကို ကိုယ္တိုင္က ေဖာက္ထြက္ဖို႔လိုတယ္။ တခ်ဳိ႕ေနရာေတြမွာက်ေတာ့ အဖြဲ႕အစည္းနဲ႔ လုပ္ေဆာင္ရတာေတြရွိေတာ့ ကိုယ့္ခံစားခ်က္ကို စိတ္ထဲမွာပဲထားလိုက္ရတာေတြရွိတယ္”လို႔ သူ က ဆိုတယ္။
သူက ဆက္ၿပီး“အဲဒါကလည္း ဘာသာေရးလိုပဲ၊ အေျပာင္းအလဲလုပ္ဖို႔ ခက္ခဲတယ္။ ၿမိဳ႕ေပၚက မိန္းကေလးေတြေတာင္ ဒီ ေလာက္ျဖစ္ေနရင္ နယ္မွာဆို ပိုဆိုးတာေပါ႔။ လူမႈပတ္၀န္းက်င္မွာ က်င္လည္ၿပီး ထံုးစံလိုျဖစ္ေနတဲ႔ အစဥ္အလာေတြကေန ႐ုန္း ထြက္ဖို႔လိုတယ္”လို႔လည္း ေျပာေသးတယ္။
တျခားနယ္ပယ္ေတြမွာ ခြဲျခားမႈေတြ ဘယ္လိုရွိလဲ မသိေပမယ့္ သူ လုပ္ကိုင္ေနတဲ့ လုပ္ငန္းခြင္မွာေတာ့ ေခါင္းေဆာင္မႈ၊ အတြင္း လုပ္ငန္းကိစၥ အုပ္ခ်ဳပ္မႈေတြမွာ အမ်ဳိးသားေတြကိုသာ ေနရာေပးတာ ေတြ႕ရတယ္လို႔ ရန္ကုန္ အေျခစိုက္ Myanmar Egress ၀န္ထမ္းတဦး က ေျပာျပပါတယ္။
“အဓိက ခြဲျခားခံရတဲ့ ျပႆာနာက လစာမဟုတ္ဘူး။ ဥပမာ- အုပ္ခ်ဳပ္မႈပိုင္းမွာ အမ်ဳိးသမီးနဲ႔အမ်ဳိးသား ယွဥ္လာရင္ မန္ေနဂ်ာ
အဆင့္မွာကအစ ေယာက်ာ္ေလးကို ဦးစားေပးတာ။ မန္ေနဂ်ာ အေယာက္၂၀ မွာဆို အမ်ိဳးသမီး ၁ ေယာက္ ေလာက္ပဲေတြ႔ရ လိမ့္မယ္။ မိန္းကေလးေတြကလည္း ခြဲျခားမႈလို႔ေအာ္ၿပီး တုိက္ၾကတယ္။ က်ား၊ မ ျပႆနာလား၊ အရည္အခ်င္းလား၊ ယဥ္ေက်းမႈလား ခြဲရခက္”လို႔ သူက ဆိုတယ္။
ယခင္ ၁၀ စုႏွစ္မ်ားနဲ႔ ႏႈိင္းစာပါက Personal Level (မိသားစု အဆင့္) နဲ႔ Communication Level (လႈမႈဆက္ဆံေရး အဆင့္) မွာ အမ်ဳိးသမီးေတြ အခြင့္အေရးရရွိလာမႈ တိုးတက္လာတယ္လို႔ နာမည္ေက်ာ္ ႐ုပ္ရွင္ အႏုပညာရွင္ အကယ္ဒမီ ေဆြဇင္ထိုက္ က အခုလို ေျပာပါတယ္။
“ခြဲျခားဆက္ဆံခံေနရတာေတြကို ေျပာေနမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဒီတိုင္းျပည္မွာ လုပ္လို႔ရတာလည္း ရွိတယ္၊ လုပ္လို႔ မရတာလည္း ရွိတယ္။ လုပ္လို႔ မရတာကို ႐ုိးမယ္ဖြဲ႔ မေျပာေတာ့ဘူး။ လုပ္စရာေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ ဒီေတာ့ လုပ္ႏိုင္တာကို လုပ္ႏိုင္တဲ့ အ၀န္း၀ိုင္းထဲကပဲ လုပ္မယ္ဆိုတဲ့ စိတ္နဲ႔ပဲ က်မတို႔ ရွင္သန္ခဲ့တာ”လို႔ သူက ဆိုတယ္။
အမ်ဳိးသမီးေတြအေနနဲ႔ လုပ္ႏိုင္တဲ့ အရည္အခ်င္းေတြရွိတယ္ဆိုတာ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ယံုၾကည္မႈ ရေအာင္လုပ္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာ အဆင့္ နဲ႔ တကမာၻလံုး အဆင့္အထိ သြားႏိုင္ေအာင္ လုပ္ဖို႔ လိုတယ္လို႔ ေဒၚေဆြဇင္ထိုက္က ဆက္ေျပာပါေသးတယ္။
ဆရာမ ႏုႏုရည္(အင္း၀) ကေတာ့ အခုအေျခအေနမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဘာေတြရွိတယ္ဆိုတာ မသိၾကေသးေတာ့ ဒီကေန က႑တခုအေနနဲ႔ ခြဲထြက္လာတဲ့ အမ်ဳိးသမီး အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္တာကိုေတာ့ အသိမရွိေသး ဘူးလို႔ ေျပာပါတယ္။
“၀န္ႀကီးဌာန ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားရဲ႕ ဌာနမႉး ၊ လက္ေထာက္ညႊန္ၾကားေရးမႉး လို ေနရာေတြမွာ မ်ားေသာအားျဖင့္ အမ်ဳိးသား ေတြ ျဖစ္ေနတာ။ ဥပမာ- စစ္ဘက္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ၀န္ႀကီးဌာန ေတြ ၊ ႐ံုးေတြမွာဆို ပိုသိသာတယ္။ အစိုးရ အဖြဲ႔အစည္းကိုယ္ တိုင္မွာကို က ဒီလို ခြဲျခားမႈေတြ ရွိေနေသးတယ္ဆိုရင္ ကုမၸဏီ ျပင္ပအသိုင္းအ၀န္းမွာ ပိုဆိုးတာေပါ့”လို႔ လူ၀င္မႈ ႀကီးၾကပ္ ေရးႏွင့္ ျပည္သူ႔ အင္အား၀န္ႀကီးဌာန ၀န္ထမ္း အမိ်ဳးသမီး တဦးက ဆိုတယ္။
အဖြဲ႔အစည္းရဲ႕ အေရးႀကီး ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြ ခ်တဲ့ေနရာမွာ အမ်ဳိးသားေတြရဲ႕ဆံုးျဖတ္ခ်က္နဲ႔ အႀကံဉာဏ္ေတြကိုပဲ အေလး ထားတာ ၊ အမ်ဳိးသမီးေတြကို ထည့္သြင္းမေဆြးေႏြးတာေတြ ေတြ႕ရတယ္လို႔ သူက ဆက္ေျပာပါတယ္။ဒါေပမယ့္ အမ်ဳိးသမီးေတြ တန္းတူ အခြင့္အေရး ရလာဖို႔ဆိုတာ ကိုယ့္ရဲ႕အရည္အခ်င္း၊ စိတ္ဓာတ္နဲ႔ ရပ္တည္မႈေတြေပၚမူ တည္ ေနတယ္လို႔ ႐ုပ္ရွင္ဒါ႐ုိက္တာ ၾကည္ျဖဳသွ်င္က အခုလို ေျပာပါတယ္။
“ကိုယ့္ကိုယ္ကို မိန္းမတေယာက္လို႔ စိတ္ေဖ်ာက္ၿပီး ငါ့မွာ ေယာယ်ာ္းတေယာက္လို အရည္အခ်င္းရွိတယ္ ဆိုၿပီး တန္းတူ ရင္ေပါင္တန္း ရင္ေတာ့ ေနရာရပါတယ္။ ငါ မိန္းမပဲ မိန္းမဆိုတာ ငါေယာက်ာ္းေတြေနာက္မွာပဲ ေနရမယ္ဆိုၿပီး သိမ္ငယ္စိတ္နဲ႔ ေရွ႕မတိုးရင္ေတာ့ ေနရာရမွာမဟုတ္ပါဘူး”လို႔ ဒါ႐ိုက္တာ ၾကည္ျဖဳသွ်င္က ဆိုတယ္။
သူက ဆက္ၿပီး“႐ုိက္ကြင္းမွာဆို စက္အဖြဲ႔ကအစ အကုန္ ေယာက်ာ္းေတြကို အစ္မ အုပ္ခ်ဳပ္ရတာ။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ အစ္မ ကိုယ့္ ကိုယ္ကုိယ္ မိန္းမဆိုတာလည္း ေမ့သြားတယ္။ မိန္းမ မဟုတ္ေတာ့ဘူး၊ ေခါင္းေဆာင္တေယာက္ျဖစ္သြားတယ္။ အဲဒီ ေယာက်ာ္း ေတြကလည္း အစ္မကို မိန္းမလို႔ မျမင္ေတာ့ဘူး။ သူတို႔ရဲ႕ေခါင္းေဆာင္လို႔ပဲ ျမင္သြားတယ္။ အဓိက အစ္မေျပာခ်င္တာ ဘယ္ေနရာမဆိုပါပဲ။ ကိုယ့္ရဲ႕စိတ္ဓာတ္၊ ရပ္တည္မႈရယ္ေပၚမူတည္ၿပီး ကိုယ့္ကို ေနရာေပးၾကမွာပဲ”လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။
ယဥ္ေက်းမႈ ၊ ဓေလ့ ထံုးတမ္းေတြအရ ဘာသာေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး“ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမွာ ဆြမ္းကပ္လို႔ ဘုန္းႀကီးနားမွာ မိန္းမ တေယာက္ နီးနီးနားနား ထိုင္ေနတာ ကိုေတာ့ မႀကိဳက္ဘူး။ ဒီေနရာမွာလည္း ေယာက်ာ္းေတြမို႔လို ေရွ႕ထားတယ္ မျမင္ဘူး။ ဘုန္းႀကီးနဲ႔ အနီးဆံုးက ေယာက်ာ္းေတြပဲ ရွိသင့္တယ္။ ေယာက်ာ္းပဲ ျဖစ္သင့္တယ္ထင္တယ္”လို႔ ဒါ႐ိုက္တာ ၾကည္ျဖဴသွ်င္ က
ေျပာျပပါေသးတယ္။
စီးပြားေရး တကၠသိုလ္ ပါေမာကၡေဟာင္း တဦးကေတာ့ အမ်ဳိးသားေတြ အေပၚ အားကိုးခ်င္စိတ္က အမ်ဳိးသမီးေတြကို ေနာက္ ေရာက္ သြားေစသလို ၊ အခုအခ်ိန္အထိ အ႐ုိးစြဲလာတဲ့ အမ်ဳိးသမီး ၊ အမ်ဴိးသား ခြဲျခားမႈ ထံုးတမ္းေတြကို ေက်ာ္လြန္ႏိုဖို႔ အမ်ဳိးသမီးေတြ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ယံုၾကည္မႈရွိဖို႔ ပတ္၀န္းက်င္ ကို ေဖာက္ထြက္ႏိုင္ဖို႔ ႀကိဳးစားသင့္တာေတြ အျပင္ ၊ ေဖာက္ထြက္ လာတဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြကို လက္ခံေပးတဲ့ အသိုင္းအ၀န္း ေတြလည္း ပိုမို လိုအပ္ေနေသးတယ္လို႔ သုံးသပ္ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။
လက္ရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕က႑ေပါင္းစံုမွာအမ်ဳိးသမီးေတြက ပမာဏအနည္းငယ္ေလာက္ ေနရာရလာေနတယ္ဆိုေပမယ့္ ျမန္မာ ႏိုင္ငံ အက်ဥ္းေထာင္ေတြအသီးသီးမွာရွိေနတဲ့ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ၂၀၀၀ ေက်ာ္ထဲမွာ အမ်ဳိးသမီး ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ၁၇၀ ေက်ာ္ရွိေနတယ္လို႔ ထိုင္းႏုိင္ငံအေျခစိုက္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ား ကူညီေစာင့္ေရွာက္ေရး အသင္း(AAPP) ၏ အဆို အရ သိရပါတယ္။
| < Prev | Next > |
|---|
