“ခ်င္းတုိင္းရင္းသားေတြ စားနပ္ရိကၡာ ျပတ္ေနတယ္။ အေၾကြးလည္း ဆပ္ရမယ္၊ အစား အေသာက္၊ က်န္းမာေရး၊ ပညာေရး အတြက္လည္း ပုိက္ဆံ မေပးႏုိင္ၾကဘူး” ဟု ကုလသမဂၢ အဖဲြ႔ခဲြတခု ျဖစ္ေသာ ကမၻာ့ စားနပ္ရိကၡာ အစီအစဥ္ (WFP) ၏ အရာရိွ Siddharth Krishnaswamy က ေျပာသည္။
ၿပီးခ့ဲသည့္လအတြင္း ခ်င္းျပည္နယ္ ၿမိဳ႕နယ္ ၇ ခုတြင္ ေလ့လာခ့ဲသည့္ ေတြ႔ရိွခ်က္မ်ားအရ ထန္တလန္၊ တီးတိန္၊ တြန္းဇံၿမိဳ႕မ်ားရိွ ေက်းလက္လူထုမွာ အဆုိးရြားဆုံး ႀကဳံေနရသူမ်ား ျဖစ္သည္ ဟု WFP ၏ အစီရင္ခံစာတေစာင္တြင္ ေရးသားထားသည္။
ခ်င္းျပည္နယ္တြင္ စုိက္ပ်ဳိး ထုတ္လုပ္မႈ အေျခအေန က်ဆင္းလာသျဖင့္ စားနပ္ရိကၡာ ျပတ္လပ္ၿပီး အလုပ္လက္မ့ဲ ေပါမ်ားလာျခင္း ျဖစ္သည္ဟု အစီရင္ခံစာက ဆုိသည္။
ခ်င္းျပည္နယ္တြင္ လူဦးေရ ၅ သိန္း ဝန္းက်င္ ရွိသည္ဟု သိရသည္။
ခ်င္းျပည္နယ္ရိွ ျပည္သူလူထုသည္ အလုပ္ ၆လ လုပ္ပါက ရရိွသည့္ ေငြမွာ ရိကၡာ ၃ လစာ အတြက္သာ ျဖစ္သည္ဟု ရန္ကုန္ အေျခစုိက္ အကူအညီေပးေရး အဖဲြ႔တခုျဖစ္ေသာ Country Agency For Rural Development (CAD) အဖဲြ႔မွ ညႊန္ၾကားေရးမွဴး ကုိဝင္းလိႈင္ဦးက ဧရာဝတီသုိ႔ ေျပာျပသည္။
စိုက္ခင္း အတြင္းရွိ သီးႏွံမ်ားကုိ ၾကြက္မ်ား ဝင္ေရာက္ စားေသာက္ ဖ်က္ဆီးခဲ့ရာမွ အစာေရစာ ရွားပါးသည့္ ျပႆနာ စတင္ခ့ဲျခင္း ျဖစ္သည္ဟု သူက ရွင္းျပသည္။
CAD အဖဲြ႔က ဟားခါးၿမိဳ႕ေတာ္၊ ထန္တလန္ၿမိဳ႕၊ မတူပီၿမိဳ႕တုိ႔တြင္ “Food for Work” အမည္ရိွ စားနပ္ရိကၡာ ရရိွေရး စီမံကိန္း တခုကုိ ေဆာင္ရြက္လ်က္ရိွသည္။ အဆုိပါ စီမံကိန္းအရ လမ္းေဖာက္လုပ္ေရး၊ စုိက္ပ်ဳိးေရး လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ေဒသခံမ်ား ပါဝင္ ေဆာင္ရြက္ပါက ရိကၡာ ရၾကမည္ ျဖစ္သည္။
ထုိစီမံကိန္းက ေဒသခံ သုံးေသာင္းအတြက္ ရိကၡာ အဆင္ေျပေစမည္ျဖစ္သည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း စီမံကိန္းေဒသတြင္ ေနထုိင္သူ လူဦးေရ ၂ သိန္း ရိွေနသည္။
စစ္အစုိးရက ခ်င္းတုိင္းရင္းသားမ်ားထံ ကူညီ ေထာက္ပ့ံေရး ပစၥည္းမ်ား ေပးအပ္ျခင္းကုိ ပိတ္ပင္ထားသည္။ ဖံြ႔ၿဖိဳးေရး လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ပါဝင္ေစၿပီး ရိကၡာ ရယူေရး အစီအစဥ္မ်ားကုိသာ ခြင့္ျပဳထားသည္။
“လူေတြက အလုပ္လုပ္ၿပီး အစားအစာပဲ ရတ့ဲအတြက္ သိပ္ေတာ့ မေက်နပ္ၾကဘူး” ဟု ကုိဝင္းလိႈင္ဦးက ေျပာသည္။
“ပညာေရး က်န္းမာေရးအတြက္လည္း သူတုိ႔ ေငြလုိတယ္ေလ” ဟု သူက ရွင္းျပသည္။
မတူပီၿမိဳ႕နယ္ရိွ ေဒသခံ အမ်ားစုမွာ အစားအစာ အလုံအေလာက္ မရိွေၾကာင္း အိႏိၵယ ျမန္မာ နယ္စပ္ေဒသမွ အကူအညီေပးေရး လုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ကုိင္သူ ခ်င္းတုိင္းရင္းသားတဦးက ေျပာသည္။
မုိးရာသီတြင္ ရိကၡာအခက္အခဲ ႀကဳံရသူအေရအတြက္ ပုိမုိ မ်ားျပားလာဖြယ္ ရိွေၾကာင္း၊ လုိအပ္သည့္ ရိကၡာမ်ား ဝယ္ယူရန္ အိႏၵိယနယ္စပ္သုိ႔ သြားေရာက္ရန္ ခက္ခဲေသာေၾကာင့္ျဖစ္ေၾကာင္း ခ်င္းတိုင္းရင္းသားမ်ား ကူညီ ကယ္ဆယ္ေရးအဖြဲ႔ မွ ဆလုိင္းဗန္လ်ံထန္ က ေျပာသည္။
ႏုိင္ငံတကာေရာက္ ျမန္မာျပည္သားမ်ား ေပးပုိ႔လွဴဒါန္းသည့္ ရိကၡာမ်ားကုိ လက္ခံျခင္းမျပဳရန္ အာဏာပုိင္တုိ႔က ခ်င္းတုိင္းရင္းသားမ်ားကုိ တားျမစ္ ပိတ္ပင္ထားမႈကုိ CHRC က ေဝဖန္ ျပစ္တင္ခ့ဲဖူးသည္။
ခ်င္းျပည္နယ္အတြင္း စုိက္ေျမဧရိယာ ၇၅ ရာခုိင္ႏႈန္းကုိ ၾကြက္မ်ားက ဖ်က္ဆီးခ့ဲသည္ဟု WFP အဖဲြ႔က ထုတ္ျပန္သည့္ အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
စုိက္ခင္းအတြင္း ၾကြက္မ်ား ဝင္ေရာက္ ဖ်က္ဆီးမႈမွာ ၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလတြင္ အစျပဳခ့ဲျခင္း ျဖစ္သည္။ ရိကၡာ ျပတ္လပ္သည့္ ေဒသခံအမ်ားအျပား အိႏၵိယနယ္စပ္သုိ႔ သြားၿပီး တရားမဝင္ အလုပ္သမားမ်ားအျဖစ္ ရပ္တည္ၾကရသည္။
ဤကပ္ေဘးသည္ ခ်င္းျပည္နယ္တြင္ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ ၅ဝ ခန္႔က တႀကိမ္ ေပၚေပါက္ခဲ့ဖူးသည္ဟု သိရသည္။
ဝါးအပြင့္မ်ားကို စားသုံး၍ ႂကြက္မ်ား ပိုမို မ်ဳိးပြားလာၿပီး လယ္ကြင္း ႏွင့္ သီးႏွံ စိုက္ခင္းမ်ားကုိ ဝင္ေရာက္ ဖ်က္ဆီးၾကသျဖင့္ ရိကၡာရွားပါးသည့္ ကပ္ေဘး ျဖစ္လာရသည္ဟု ကၽြမ္းက်င္သူမ်ားက သုံးသပ္ၾကသည္။
ႂကြက္မ်ား၏ ဖ်က္ဆီးမႈ အျပင္ ၿပီးခ့ဲသည့္ ႏွစ္အတြင္း ခ်င္းျပည္နယ္တြင္ မုိးေခါင္ ေရရွားမႈေၾကာင့္ သီးႏွံ အထြက္ႏႈန္း အလြန္အမင္း နည္းပါးခ့ဲရသည္။
| < Prev | Next > |
|---|
